8'ê Adarê şoreşek ji bo mafên jinan
Kurdistan 12:35 PM - 2024-03-088 Adarê
Di derbarê 8’ê Adarê de li cîhanê gelek nêrînên
cuda hene, lê rastî ev e ku di dawiya sedsala 19’an û destpêka sedsala 20’an de
ji ber pêşketina pîşesazî xebatên jinan zêde bûne, karkerên jin bi giranî di
kargehên cil û berg û karxaneyên çinînê de dixebitîn.
Di sala 1857’an de jinên karker ên li kargeheke
cilan a li New Yorkê di 8’ê Adarê de li dijî rewşa kar xwepêşandan kirin û ji
aliyê polîsan ve hatin tepisandin.
Di Tebaxa 1907’an de di civîna Koma Jinên
Sosyalîst a Enternasyonala Duyemîn de, aktîvîsta jinên sosyalîst a Alman Clara
Zenktin pêşniyar kir ku rojek ji bo piştevaniya bi têkoşîn û mafên jinan re
were veqetandin û li seranserê cîhanê xwepêşandan bên lidarxistin.
Di sala 1908 de, jinên sosyalîst ên Amerîkî di
Adarê de xwenîşandanek girseyî li dar xistin
Di 28'ê Sibata 1909'an de Partiya Sosyalîst a
Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê bi daxuyaniyekê banga rojekê ji bo nîşandana
têkoşîna ji bo mafê dengdanê û şert û mercên guncav ên xebata jinan kir.
Di sala 1910’an de li Danîmarkayê di Konferansa
Jinên Sosyalîst a Duyemîn a Enternasyonal de, ku ji 17 welatan 100 jin beşdar
bûn, pêşniyara Clara Zenktîn ji aliyê Jinên Sosyalîst ên Amerîkayê ve hat
qebûlkirin, lê belê dîrokeke diyar nehat pesendkirin.
Di sala 1911 de, li gelek welatên Ewropî
(Swîsre, Avusturya, Elmanya û Danîmarka) nêzîkî milyonek jin û mêrên wekhevxwaziyê
di 19ê Adarê de ji bo parastina mafên jinên kedkar û bi giştî jinan xwepêşandan
kirin.
Di sala 1913’an de dema ku Şerê Cîhanê yê Yekem
dest pê kir, jinên li Ewropa û Rûsyayê li dijî şerê ji bo aştiyê xwepêşandanek
aştiyane li dar xistin, lê li şûna 19 adarê ev xwepêşandan kirin 8’ê Adarê.
Li Kurdistanê ji bo
bidestxistina mafên xwe gelek şoreş û fedakariya jinan hatiye kirin. Ji dema
hilweşandina rêjîma Beisê heta niha jin di nava fedekarî, hewldan û têkoşînê de
ye, Di raperîna Kurdistanê de jin haer li pêş bûne piştî wê jî hewla
bidestxistina mafên xwe berdewam kirin û çendîn biryar û yasa derxistin.
Yasaya Têkoşîna li Dijî
Tundûtûjiya Navmalbatî li Parlamentoya Kurdistanê hat derxistin Bi saya
rêxistinên jinan, civaka sivîl û rêveberiya tundûtûjiya li dijî jinan,
amadekarî hatin kirin ji bo cîbicîkirina yasaya jimare (8) ya sala 2011ê ya li
dijî tundûtûjiya nav malê.
armanca vê qanûnê jin e, ji ber ku guhdana
qanûn û pêkanîna yasayan dê tundiyê kêm bike û hişyariyê bide û pêşî li sûc
bigire.
PUKMEDIA
hewal ziyatr
-
Qubad Talebanî: Mirina çend endamên komeke çiyageran em hemû xemgîn kir
10:53 PM - 2024-05-03 -
Qubad Talebanî: Parastina azadiya çapemeniyê yek ji prensîbên min a siyasî ye
03:20 PM - 2024-05-03 -
Asayîşê dest danî ser kargeheke çêkirina madeyên hişber
06:08 PM - 2024-05-02 -
Rêveberiya Dijî Terorê girtina terorîstekî DAIŞê radigihîne
11:14 AM - 2024-05-02
zêdetir tamaşe bike
Serok BafIl û Sûdanî: Divê qanûn bibin bingeh derbaskirina kêşeyan
04:04 PM - 2024-05-03
Serok Bafil li Bexdayê ye bo hevdîtinê bi Mihemed Şeya Sûdanî re
02:07 PM - 2024-05-03
Salvegera bombebarankirina Goptepe û Esker
12:07 PM - 2024-05-03
Dahata Silêmaniyê di heftiyekê de zêdey 26 milyar dînar e
11:47 AM - 2024-05-03
zortrin xwendraw
-
Serok Bafil li Bexdayê ye bo hevdîtinê bi Mihemed Şeya Sûdanî re
Kurdistan 02:07 PM - 2024-05-03 -
Serok BafIl û Sûdanî: Divê qanûn bibin bingeh derbaskirina kêşeyan
Kurdistan 04:04 PM - 2024-05-03 -
Serok Bafil û Helbûsî: Parastina jiyana xelkê û aramkirina welat
Kurdistan 06:55 PM - 2024-05-03 -
Qubad Talebanî: Parastina azadiya çapemeniyê yek ji prensîbên min a siyasî ye
Kurdistan 03:20 PM - 2024-05-03 -
Salvegera bombebarankirina Goptepe û Esker
Kurdistan 12:07 PM - 2024-05-03 -
Qubad Talebanî: Mirina çend endamên komeke çiyageran em hemû xemgîn kir
Kurdistan 10:53 PM - 2024-05-03 -
Dahata Silêmaniyê di heftiyekê de zêdey 26 milyar dînar e
Aborî 11:47 AM - 2024-05-03