Jiyana Serok Mam Celal di TRT Kurdî de bû belgefilim

Jiyana Serok Mam Celal di TRT Kurdî de bû belgefilim

Jiyana Mam Celal Talebanî ya 80 salî ya di rêya Kurdewarî de, ji çekdariya li serê çiyayê Qandilê heta Serokomariya li Baxdayê kanala TRT Kurdî di bernameya Şopger de wek belgefilm belav kir.

Kanala TRT Kurdî jiyana serok Mam Celal weha pênase kir: Talebanî, di dîroka Rojhilata Navin û Kurdan de wek siyasetmedarek giring di dîrokê de cihê xwe girt.  Di dîroka Iraqê de cara yekem wek serokomar hate hilbijartin û serokomariya wî ji bo Rojhilatanavîn bi taybetî jî, ji bo Kurdan gelek girîng bû. Di dema Serokomariya xwe de, digel Amerika, İran, Welatên Ewrupa û Turkiyeyê pêwendiyê baş pêk anî. Pirsgirêka esîran yê bi Iranê re, pirsgirêka hûdudê Irak û Kuweytê di dema serokomariya wî de hatin çareserkirin.

Di piraniyên pêvajoyên muzakere û aşitîyên di derbarê kurdan de, an wek navcîtî an jî wek berpirsiyar cih girt. Yek ji wan navcîtî jî di sala 1993’an de, di dema ku PKK agirbest îlan kir de pêk hat. Li ser daxawza Serokomarê wê demê Turgut Özal, ev hevdîtin û muzakere pêk hatibû. Paşperdeyên wê muzakereyê û pêwajoya serokomariya wî bi şiklek berfireh wê di belgefilmê de cih bigre. 

Çêker û Pêşkeşvanê bernameya Şopgerê Fetullah Kaya destnîşan kir ku, di çarçoveya amedehiya belgefimê de, xebatên berfireh pêk anîne û got; “Em çûn gundê Kêlkan ku ji dayik bûye, ji xerebayê mala wî, heta Dibistana Serata ya Ula ya  li Koyê be lêkolîn kir. Me fotograf û belgeyên wî yê didibistanê de bidest xist. Me bi Kekê wî Şêx Cengî, Pismamê wî Şex Saleh, bi hevalên wîyê, zaroktî, siyasî û hevalên wiyê çekdarî re roportaj kir û belgefilmek hêja amede kir.

Fetullah Kaya anî ziman ku, em di jiyana Mam Celal Talebanî de, tevgera siyasî ya kurd dibînin. Em di jiyana Mam Celal de, tekoşîna siyasî û çekdariya kurdan, têkçûn û desthilatdariya kurdan dibînin. Jiyana Mam Celal û tevgera siyasî ya kurd hevrast e.

Mam Celal Talebanî,  li navçeya Koyê ya Hewlêrê di 13 Saliya Xwe de bi siyasetê re eleqedar bûye. Li Baxdayê beşa Hiqûq wek yekemîn xelas kir û di nav siyasetê de, bi şiklek çalek rol girt. Di dema perwerdehiya zaningehê de, Yekîtaya Xwendekarên Kurdistanê ku bi PDKê ve girêdayî bûn damezirand û serokatiya wê kir.

Di demek zor û dijwar de, ku li Rojhilata navîn şer û pevçûn didomiyan û li Irakê şerê mezheb û etnîk berdewam dikirin de roja 7 Nîsana 2005’an dest bi serokomarî kir. Heta roja 24 Tirmeha 2014’an nezîkê 9 sal li Irakê serokomarî kir.

PUKmedia/TRT Kurdî