درۆن، سەردەمێکی نوێی شەڕی فرە ڕەهەند
بیروڕا 10:53 AM - 2023-12-23
شەڕی درۆن، یان فڕۆکەی
بێ فڕۆکەوان، مێژوویەکی کۆنی هەیە بۆ دەیان ساڵ پێش ئێستا دەگەڕێتەوە، بەڵام تەنها
لەسەرەتای سەدەی بیست و یەک بەشێوەیەکی فراوان لە ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ئەمریکا
دژ بە بە قاعیدە و پاشان لە شوێنی تری لەلایەن ئیسرائیلییەکان و ڕووسەکان و
تورکەکان بەکارهات.
هەرچەندە بەکارهێنانی
درۆن لەسەرەتادا تەنها لایەنێکی سەربازی-هەواڵگری هەبوو، بەڵام هەر زوو چەندین
رەهەندی یاسایی، سیاسی و پڕوپاگەندەیی لەخۆگرت، لە دوایشدا بەهۆی بڵاوبوونەوەی
تەکنەلۆجیای دروست کردن و ئاڕاستەکردنی درۆن بەشێوەیەکی فراوان و دەستەبەرکردنیان لەلایەن
چەندین رێکخراوی چەکداری نادەوڵەتی (داعش، حزبوڵا، حەماس، حوسییەکان، مافیاکان...هتد)
ئەم ئامرازە سەربازییە نوێیە کاریگەری گەورەی لەسەر شێوەی شەڕی نوێ و ئۆپەراسیۆنە هەواڵگیرییەکان
و تەنانەت پەیوەندییە دبلۆماسییەکانیش بەجێ هێشت.
یەکێک لە خەسڵەتە نوێی
و گرنگەکانی درۆن کەمی تێچووی دروستکردنی بوو بە بەراورد لەگەڵ فڕۆکە کلاسیکییەکان
و موشەکە بەکارهاتووەکان کە لەڕووی مادییەوە دەیان جار لە درۆنەکان گرانتر بوون،
ئەم خەسڵەتە بواری بە وڵات و رێکخراوە نادەوڵەتییەکانیش دا کە تا ڕادەیەک بە
ئاسانی دەستیان بگاتە ئەم تەکنەلۆجیایە نوێیە، لەگەڵ بڵاوبوونەوەی فراوانی خودی
تەکنەلۆجیاکە بەشێوەیەکی بازرگانی سەردەمێکی نوێی پشتبەستوو بەهێزی ئاسمانی هەرزان
و کاریگەری لە سەرجەم بوارەکان دەستی پێکرد.
لەڕووی یاساییەوە،
یاسای جەنگ و یاسای نێودەوڵەتی، بەهۆی ناڕوونی سەرچاوەکانی بەکارهێنانی درۆنەکان و
هەڵنەگرتنی بەرپرسیارێتی لەلایەن بەکارهێنەرانیەوە، هەڕەشەیەکی نوێی سەربازی و
ئابوری لە پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان دەرکەوت کە پێشتر پێشینەیەکی یاسایی ڕوونی
نێودەوڵەتی نەبووە. بەم شێوەیە بابەتەکانی وەک دووری سەرچاوەکانی هەڕەشە و
جوگرافیا و تۆپۆگرافیای وڵاتان کە پێشتر رێگرییەکی زۆری لە پێکدادا لە نێوان نەیاران
هەبوو، ئەم لەمپەڕانە بەرامبەر تەکنەلۆجیای نوێ و سادەی درۆنەوە گرنگییان نەما و
جیهان و ئاسمانی وڵاان بوو بە گۆڕەپانی ئازادی شەڕی نهێنی و ئاشکرای درۆنەکان.
بەهۆی جیاوازی
شێوازەکانی بەکارهێنانی درۆنەکان و ئەو وزەیەی دەیجوڵێنێ و ئاڕاستەی دەکات و
جیاوازی قەبارەیان لەنێوان چەند سانتیمەترێک و زیاتر لە دە مەتر شێوازەکانی ڕوبەڕوبونەوەی
ئەم هەڕەشەیە ئاڵۆزتر و قورستر بووە. هەربۆیە لە ئێستادا زۆربەی وڵاتان لە هەوڵی دەستەبەرکردنی
ئەم تەکنەلۆجیایە نوێیەن و هەروەها شێواز و ئامرازەکانی خۆپارێزیش.
بەکورتی ئەم ئامرازە
نوێیە هەرچەندە لە بواری مەدەنی و زانستیدا زۆر سود بەخش بووە، بەڵام لە ڕووی سەربازی
و ئەمنی و سیاسی و ستراتیجی وەک ئامرازێکی بەهێزی هەڕەشە بەکارهاتووە و پێدەچێ بۆ
دەیان ساڵی تر بەردەوام بێت. لێرەوە سەرجەم وڵاتان و داڕێژەرانی ئەمنی نەتەوەیی و
ناوخۆیی وڵاتان بە ئەرکی خۆیان دەزانن کە بەرنامەی درێژخایەنیان بۆ شێوەی مامەڵەکردن
لەگەڵ ئەم چەکە سەربازییە کوشندەیە هەبێ، چونکە وەک چۆن لە دەرکەوتنی تۆپ و تانک و
فڕۆکە گۆڕانکاری لە چەمک و شێوازی شەڕ ڕوویدا، ئەوا بێگومان دەرکەوتنی بەهێزی درۆن
وەک ئامرازێکی سەربازی کاریگەری لەسەر سەرجەم شێوازەکانی ململانێ و شەڕی ئایندەیی
وڵاتان و بکەرە نا نێودەوڵەتییان دەبێ.
سەرچاوە/ گۆڤاری ڕانانی ستراتیجی، ژامارە 3، تشرینی یەکەمی 2023
هەواڵی زیاتر
-
مەکتەبی سکرتارییەت: بەرهەمەکانی مامۆستا ئەنوەر قەرەداغی سەرمایەیەکی بەنرخن
02:00 PM - 2024-05-20 -
قوباد تاڵەبانی: ئێران وڵاتێكی بههێزهو بهسهر ئهم كۆستهدا زاڵ دهبێت
01:13 PM - 2024-05-20 -
ئێران گیانلەدەستدانی سەرۆککۆمار و وەفدی یاوەری راگەیاند
10:46 AM - 2024-05-20 -
دژەتیرۆر پێشوازی لەکەسوکاری سەربەرزی ئەنفالکراوان دەکات
10:07 PM - 2024-05-19
زۆرترین خوێنراو
-
سەرۆککۆماری عیراق: پشتیوانی گەلی ئێرانین لەم بارودۆخە سەختەدا
عیراق 11:35 AM - 2024-05-20 -
ئێران گیانلەدەستدانی سەرۆککۆمار و وەفدی یاوەری راگەیاند
جیهان 10:46 AM - 2024-05-20 -
یەکێتی سەرەخۆشی لە کۆماری ئیسلامی ئێران دەکات
ی ن ک 10:26 AM - 2024-05-20 -
دژەتیرۆر پێشوازی لەکەسوکاری سەربەرزی ئەنفالکراوان دەکات
کوردستان 10:07 PM - 2024-05-19 -
سەرۆک بافڵ: نیگەرانین بە روداوی هێلیکۆپتەرەکەی سەرۆککۆماری ئێران
کوردستان 09:45 PM - 2024-05-19 -
قوباد تاڵەبانی: ئێستا یەکێتی سیاسەتێکی روونی هەیە
کوردستان 06:12 PM - 2024-05-19 -
قوباد تاڵەبانی تاجەگوڵینە لەسەر مەزاری نەوشیروان مستەفا دادەنێت
کوردستان 05:31 PM - 2024-05-19 -
وتەبێژی یەکێتی: بۆبەهێزکردنی متمانە بەهەرێم پێویستە هەڵبژاردن بکرێت
کوردستان 02:29 PM - 2024-05-19