لەبەرخاتری کوردستان، لەبەر خاتری یەکێتی

.

نووسینی ؛ ستران عەبدوڵڵا

لە ئەزموونی ھاوچەرخی میللەتانەوە دەگێڕنەوە محەمەد  حەسەنێن هەیكەل ڕۆژنامەنووسی دیاری میسر كە هەژدە ساڵی تەواو یاوەر و هاوڕێی وێستگە سیاسییەكانی تەمەنی جەمال عەبدولناسر ڕابەری میسری دوای شۆڕشی یۆلێۆ بوو، دوای مردنی ناسر كتێبێكی وەڵامدانەوەی نووسی كە زنجیرە وتارێكی سیاسی بوو لەسەر دیاردەی درۆ و بوختانكردن بە زمان و  بەناوی عەبدولناسرەوە.

هەیكەل سەرنجی دا هەرچی و هەركێ لە دەورانی ناسر هیچی نەوت و هیچی نە ئەدركاند، دوای كۆچی ناسر و بە بیانووی دەورانی ئینفتاح و كرانەوەی ڕۆژگاری ساداتەوە شتی وای دەوت لە قوتوی هیچ عەتارێكا نەبوو.

هەیكەل واتەوات و بوختانەكانی ڕەتكردەوەو بەگوێرەی لێكدانەوەو زانیاری نزیكی خۆی ئەم دیاردەیەی لە قاودا. كتێبەكەی ناو نابوو  (لمصر لا لعبد الناصر) واتە لەبەر خاتری میسر، نەك لەبەر خاتری عەبدلناسر. 

هەیكەل داکۆکییەکەی خۆی لەسەر ئەو مەنتیقە بە هێزە بینا كردبوو كە داكۆكی لە دەورانی عەبدولناسر و ئەزموونەكەی داکۆکی شەخسی نییە لە سەرکردەیەک کە خزمەتێکی زۆری  وڵاتەکەی کرد و دەشێ بۆچوونی جیاواز لە سەری ھەبێ ، بەڵام نەک تا ڕادەی نەھلستی سیاسیی و عەدەمیەتی وەفا و ئینساف . ھەیکەل زیاتر داکۆکی  لە ناوبانگی نیشتمانی میسر و وێستگە جیاجیاكانی شۆڕش و ئەزموونەكەی کرد.

پێم وایە ناونیشانی كتێبەکەی  هەیكەل دەست دەدا بۆ ناونیشانی وتارێك بەم ناوە : لەبەر خاتری كورد و كوردستان، لەبەر خاتری یەكێتی و شۆڕشی نوێ، نەک ھەر لەبەر مام جەلال کە تۆمارە دەوڵەمەندەکەی پێویستی بە داکۆکی ئێمە مانان نییە.

ھەقمانە بڵێین لەبەر خاتری یەکێتی و شۆرشی  نوێ و دوا رۆژی گەلەکەمان تكایە دەست هەڵبگرن لە شێواندنی مێژووی پیاوێك کە هەموو تەمەنی بۆ كورد و كوردستان، بۆ كوردایەتی و دیموكراسی تەرخانكرد و تا مابوو چەتری پارێزگاری هەمووتان بوو، هەمووتان لە سایەی ئەودا بوونە فەرماندەو سەركردەو كەسایەتی و ئەدرێسی قەبەتان بۆ خۆتان ھەڵپچڕی.

پێش ئەوەی بشبێتە قیلو قال لەسەر ناسر و هەیكەل و ناونیشانی كتێبەكەی پەندێكی عەرەبی بە بیردێنمەوە كە دەڵێ (الامثال تضرب و لا نقاس ) واتە پەندەكان بۆ نموونە دەهێنرنەوە نەك بۆ بەراوردی دەقاودەق. نە مەبەست لێرە  بابای فەقیری وەک من  شان لەشانی ئەزموونی دەوڵەمەندی هەیكەل بدەم و لەبەرامبەریشدا نە مام جەلال و نە كوردستانیش بە كەمتر دەبینم لە عەبدولناسر و میسر،  بەڵام بە ڕاستی جێی خۆیەتی ناونیشانەكەی چەند بارە بڵێینەوە : لەبەر خاتری كوردستان و یەكێتی واز  لە بوختان و زماندان لە مێژووی مام جەلال  بێنن ، ئەگەر مەبەستتان نووسینەوەی  مێژووە ئەوا  مێژوو دوای سێ ساڵ لە مەرگی سەرکردەکان نانوسرێتەوە. ئاخر مێژووش پیاوی خۆی هەیە كە قەت نابێ كارەكتەرەكانی ڕۆژانە و بەسەرهاتەكانی نزیك لەوانەوە بن. ئەوانە بینووسنەوە و بەدڵی خۆیان بۆ شمکی ئەمرۆ بیھۆننەوە

بۆیە شەرمەزارییە دوای كۆچی مام بوختان بە زمانییەوە دەكرێت، یان هەندێكجار بە ناوی دڵسۆزی بۆ مامەوە مۆنۆپۆڵی یادەوەری دەکرێت و خەڵک لە ئەزموون و سایەی ئەو كێلە بەرزە مەحروم دەكەن،  

ھەندێک کەس دێن وتەیەك یان بەسەرهاتێك یان ڕازێكی پەنھانی  مام جەلال لە سیاقی خۆی دەردەكەن و بۆ هەڵوێستێكی هەڵپەرستانەی خۆیان دەیخەنەكار.

خوشكان و برایان

 مێژوویەكی دوور ودرێژی خەباتی سیاسی، پێشمەرگایەتی و حوكمڕانی مام جەلال كە بەقەدەر دژواری و سەختی شاخ و داخ و دۆڵەكانی كوردستان بەسەرهات و ڕووداوی تیابووە، هی ئەوە نییە بۆ پول و پارە و پایەی ڕۆژگار و ڕۆژانە بكرێتە دەسكەلای خۆبردنە پێشەوە ، یان چاككردنەوە ، یان تۆڵەكردنەوە لە مام جەلال پاش کۆچی دوایی و ماڵئاواییەکەی 

دەزانم مام جەلال دیموكرات و سینگفراوان بوو، دەشتانتوانی لە حزوری خۆشیدا بوختان و درۆی بۆ هەڵبەستن، بەڵام بێگومان رەنگە لە شەرم و ترسی مەعنەوی ئەم كێوە بەرزەی كوردستان نەتانوێرابێ ، یان شەرم و شكۆی مام ڕێگری لێكردبن، ئێستا بای باڵتان بە بادا دەكەن و لەم قۆناغە ڕاگوزەرەی یەكێتی و كوردستاندا هەل و هەڵکەوت دەقۆزنەوە.

تكایە وشەیەك یان بەسەرهاتێك لە مێژوو و پێشینەی خۆی دا مەبڕن ، چونكە تەنانەت بێ بەروارد و عیبرەت وەرگرتن لە ئەدەبیاتی قورئانی پیرۆزیشدا هاتووە كە سەبەب هەیە بۆ هاتنەخوارەوی ئایەت و سورەتەكان  تاوەكو لە ڕێڕەوی بۆنەی ھاتنەخوارەوەی خۆی دەرنەكرێ و بۆ مەبەستی خراپەكاری بەكارنەبرێ.

تەنانەت لە دەقی یاساكانیش دەنوسرێ ئەسبابی موجەبەی ئەم یان و ئەو یاسایە چییە، ئیتر چۆن زات دەكەن وتن و  هەڵوێست و قسەی مێژووییەكی دوورودرێژی مام جەلال بۆ ملپێچانەوەی ڕاستی و شێواندنی ڕەوایی دونیای فانی خۆتان بەكاردێنن.

لەبەر خاتری کوردستان واز لەم ھەڵبەی شێواندنە بێنن.