ئه‌مڕۆ له‌ مێژوودا

.

رووداوه‌كان:

1820: میسته‌ر ریچ ده‌گاته‌ شاری هه‌ولێر.

1519: وه‌رگێرِانی به‌ڵگه‌نامه‌ی ده‌سه‌ڵاتی ئیمبراتۆریه‌تی عوسمانی له‌ لایه‌ن د. جه‌لیل ته‌میمی به‌ ناوی (تۆپ ماپی سه‌رای).

1905: سه‌ربه‌خۆیی نه‌رویج له‌ سوید.

1945: ده‌ركه‌وتنی رێكخراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان دوای دانپیانانی ده‌ستوره‌كه‌ی له‌ لایه‌ن پێنج ئه‌ندامه‌ هه‌میشه‌ییه‌كه‌ی ئه‌نجومه‌نی ئاسایش.

1954: سه‌رۆكی میسر جه‌مال عه‌بدولناسر رووبه‌رِووی هه‌وڵێكی تیرۆركردن بوویه‌وه‌ له‌ كاتی وتاردانی له‌ مه‌یدانی (مه‌نشیه‌) له‌ ئه‌سكه‌نده‌ریه‌.

1967: محه‌مه‌د ره‌زا په‌هله‌وی، بوو به‌ شای ئێران.

1973: زامبیاو گامبیا په‌یوه‌ندیه‌ دیبلۆماتیه‌كانی خۆیان پچرِاند له‌گه‌ڵ ئیسرائیل.

1979: سه‌رۆكی هه‌واڵگیری كۆریای باشوور (كیم شی كیو) فیشه‌كی نا به‌ سه‌رۆك (بارك شونج هی) و كوشتی.

1994: راگه‌یاندنی رێكخراوی یه‌كگرتوی خوشكانی ئیسلامی كوردستان له‌ هه‌رێمی كوردستان.

1994: مۆركردنی رێكه‌وتننامه‌ی ئاشتی ئوردونی و ئیسرائیلی ناسراو به‌ ناوی (رێكه‌وتننامه‌ی دۆڵی عوربه‌).

1995: تیرۆركردنی دكتۆر فه‌تحی شیقاقی، سه‌رۆكی (رێكخراوی جیهادی ئیسلامی)  له‌ مالته‌ له‌ كاتی گه‌رِانه‌وه‌ی له‌ لیبیا.

2001: زاناكانی ئاژانسی ئێسك، جه‌سته‌ی تیمساحێكیان دۆزیه‌وه‌ و رایانگه‌یاند كه‌ ته‌مه‌نی بۆ 110 ملیۆن ساڵ پێش ئه‌و مێژووه‌ ده‌گه‌رِێته‌وه‌ كه‌ ژیاوه‌ و كێشه‌كه‌ی 8 ته‌ن مه‌زه‌نده‌ كراوه‌ به‌ پێی لێكۆڵینه‌وه‌كانی هه‌مه‌جۆری زانستی له‌سه‌ر پاشماوه‌كه‌ی.

2002: كۆتایی هاتن به‌ قه‌یرانی 800 بارمته‌ روسیه‌كه‌ له‌ ناو یه‌كێك له‌ هۆڵه‌كانی شانۆ له‌ مۆسكۆ له‌ لایه‌ن یاخیبووه‌ چیچانیه‌كانه‌وه‌ و پاشان هێزه‌ تایبه‌ته‌كانی روسیا ته‌وقی هۆڵه‌كه‌یاندا و گازی بێهۆشكه‌ریان به‌كارهێنا كه‌ بووه‌ هۆی كوژرانی 50 چیچانی و 150 هاوڵاتی.

2008: هێزه‌ ئاسمانیه‌كانی ئه‌مریكا هێرشیان كرده‌ سه‌ر گوندێكی ناو خاكی سوریا به‌ گومانی بوونی تیرۆریستان له‌و گونده‌ و چه‌ند كه‌سیك بوونه‌ قوربانی.

2009: راگه‌یاندنی بردنه‌وه‌ی سه‌رۆكی تونسی (زه‌ینولعابیدین بن عه‌لی) له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی سه‌رۆكایه‌تی بۆ قۆناغی پێنجه‌می سه‌رۆكایه‌تی دوای ئه‌وه‌ی كه‌ 89,62%ی ده‌نگه‌كانی به‌ده‌ستهێنا.

2010: دادگای باڵای تاوانه‌كانی عێراق به‌ تاوانی له‌ناوبردنی حیزبه‌ ئاینیه‌كان برِیاریدا (تاریق عه‌زیز) جێگری سه‌رۆكی رژێمی پێشووی عێراق له‌سێداره‌ بدرێت.

 

له‌دایكبوون:

1685: دومینیكۆ سكارلاتی، مۆسیقاری ئیتالی.

1800: هیلمۆت فون مولتكه‌، عه‌سكه‌رتاری بروسی.

1900: ئیبراهیم عه‌بود، سه‌رۆكی سودان.

1911: ماهالیا جاكسۆن، ژنه‌ گۆرانیبێژی ئه‌مریكی.

1916: فرانسوا میتێران، سه‌رۆكی فه‌ره‌نسه‌.

1919: محه‌مه‌د ره‌زا په‌هله‌وی، شای ئێران.

1947: هیلاری كلینتۆن، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریكا و خانمی یه‌كه‌می ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان و هاوسه‌ری چل و دووهه‌مین سه‌رۆكی ئه‌مریكا (بیل كلینتۆن).

1959: ئیفو مورالس، سه‌رۆكی بۆلیفیا.

1963: وائیل ئیبراشی، رۆژنامه‌نوسی میسری.

1964: هانی ره‌مزی، ئه‌كته‌ری میسری.

1977: لجین عه‌مران، راگه‌یاندكاری سعودی.

1977: شه‌یما سه‌بت، ژنه‌ ئه‌كته‌ری به‌حره‌ینی.

1980: كریستیان چیفو، یاریزانی تۆپی پێی رۆمانی.

1981: سه‌قه‌ر خوزه‌یر، یاریزانی تۆپی پێی كوێتی.

1983: دیمیتری سیچیف، یاریزانی تۆپی پێی روسی.

1984: ئه‌دریانۆ كۆریا، یاریزانی تۆپی پێی به‌رازیلی.

1984: جیفرسۆن فارفان، یاریزانی تۆپی پێی بیروفی.

1987: هیشام فه‌قیه، چالاكوانی كۆمه‌ڵایه‌تی سعودی.

1987: زیزی عادل، ژنه‌ گۆرانیبێژی میسری.

1991: سه‌مه‌ر زاكی، ژنه‌ ئه‌كته‌ری به‌حره‌ینی.

 

وه‌فات:

899: ئه‌لفریدی مه‌زن، مه‌لیكی ویسكس.

1235: مه‌لیك ئه‌ندروی دووه‌م، مه‌لیكی مه‌جه‌ر.

1890: كارلۆ كولودی، نوسه‌ری ئیتالی.

1909: ئیتو هیروبومی، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی یابان.

1952: هاتی ماكدانیال، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.

1957: جرتی كوری، ژنه‌ زانای كیمیای زینده‌یی ئه‌مریكی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی پزیشكی ساڵی 1947ز.

1957: نیكۆس كازانتزاكیس، نوسه‌ری یۆنانی.

1958: جه‌میل مه‌دفه‌عی، عه‌سكه‌رتار و سیاسه‌تمه‌داری عێراقی.

1989: چارلز بیدرسن، زانای كیمیای ئه‌مریكی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی كیمیای ساڵی 1987ز.

1995: فه‌تحی شیقاقی، دامه‌زرێنه‌ری بزووتنه‌وه‌ی جیهادی ئیسلامی له‌ فه‌له‌ستین.

2005: جۆرج سویندن، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی پێی ئینگلیزی.

2007: ئارسه‌ر كورنبرخ، زانای كیمیای زینده‌یی ئه‌مریكی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی پزیشكی ساڵی 1959ز.

جه‌ژن و بۆنه‌كان:

رۆژی نیشتمانی له‌ نه‌مسا.

PUKmedia حسێن هه‌ڵه‌بجه‌یی