كۆتای كه‌مینه‌كان له‌ كه‌مینی زۆرینه‌دا

.

ستران عه‌بدوڵلا
وه‌ك نه‌ریت كه‌مینه‌كان له‌گه‌ڵ حكومه‌تن نه‌ك یٔۆپۆزسێۆن كه‌ ھێشتا روون نییه‌ كه‌ی ده‌گه‌نه‌ ده‌سه‌ڵات؟ له‌گه‌ڵ سیاسه‌تی ره‌سمیین  نه‌ك میزاجی رای گشتی كه‌ ده‌شێ بگۆڕێت . له‌گه‌ڵ حكومه‌تی مه‌ركه‌زین كه‌ بریاری جه‌وھه‌ری و یه‌كلاكه‌ره‌وه‌ لای یٔه‌وه‌،  نه‌ك له‌گه‌ڵ حكومه‌ته‌ لۆكاڵی و كه‌ناره‌كان. چونكه‌ به‌مه‌ خۆیان له‌ كه‌وتن و غلۆربوونه‌وه‌ ده‌پارێزن و له‌ به‌ڵای ناگه‌ھانی زۆرینه‌ی ژماره‌یی پارێزراو ده‌بن.

قبتییه‌كان له‌گه‌ڵ قاھیره‌ی پادشایی، یٔینجا قاھیره‌ی عه‌سكه‌ری ناسر و موباره‌ك و یٔێستاش سیسین.

مه‌سیحییه‌كانی عێراق له‌گه‌ڵ به‌غدابوون به‌ ھه‌موو جۆره‌كانی به‌غداوه‌ . یٔێزدی خۆیان له‌ یٔێمه‌ به‌ كوردتر ده‌زانن به‌ڵام وه‌ك كه‌مینه‌ی یٔاینی له‌ناو كوردی سوننه‌ و عێراقی شیعه‌دا حه‌ز ناكه‌ن بخرێنه‌ به‌رده‌م یٔانه‌ پانه‌وه‌ و پێیان خۆشه‌ یٔارامی و جێگیری سیاسیی فه‌رھه‌نگی كوردانه‌یان بپارێزێ بێ داعش و بێ ھاڕینی توندی ناسیونالیستی و بێ مه‌زھه‌بێتی حوكم.

توركمانی عێراق دوای سه‌د ساڵ دووره‌په‌رێزی و سیاسه‌تی موحافه‌زه‌كاری ، تازه‌ به‌  تازه‌ مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ  كورد ده‌كه‌ن زه‌حمه‌ته‌ له‌مه‌شدا بچنه‌ ناو ورده‌كاری سیاسه‌تی كوردییه‌وه‌ و به‌لای دۆسته‌كانی توركیا داینه‌شكێنن.

بۆیه‌ خۆپارێزی كه‌مینه‌كان له‌ناو سیاسه‌تی كوردستانیدا ده‌بێ شتێكی چاوه‌ڕوان كراوبێت. یٔه‌وان له‌ھه‌موو حاڵێكا  له‌گه‌ڵ زۆرینه‌ی یٔیستقرار ده‌بن.
به‌ڵام یٔه‌وه‌ی جێی لۆمه‌یه‌ له‌دوا ھه‌ڵوێسته‌كانی كه‌مینه‌كانی كوردستاندا به‌كارھێنانیانه‌ وه‌كو ده‌سكه‌لا له‌دژی زۆرینه‌: زۆرینه‌ی خه‌ڵكی،  زۆرینه‌ی كتله‌ سیاسییه‌كان  و زۆرینه‌ی سه‌نگی نوێنه‌ره‌كانی گه‌ل له‌ ناو په‌رله‌ماندا.

ده‌بێ كه‌مینه‌كان خۆیان كۆتای خۆیان وه‌ك سه‌نگی زێرین،  نه‌ك وه‌ك ده‌نگی زۆر و بۆر،  بپارێزن و له‌ ھه‌موو شتێكا به‌كاری نه‌ھێنن. یٔه‌مه‌ وا ده‌كات ده‌نگیان سواو بێ و سه‌نگی زۆر به‌كارھێنراویان ژه‌نگ ھه‌ڵبێنێ. ده‌نگی زێرینی كۆتا یٔه‌مانه‌تێكی كه‌مینه‌كانه‌ لای نوێنه‌ره‌كانیان و ھی یٔه‌وه‌نییه‌ سیاسه‌تی نزمی پێوه‌بكرێت. ھه‌تا یٔه‌گه‌ر كورسی كه‌مینه‌كان بارمه‌تی حزبی زۆرینه‌ش بێت و فره‌یی كه‌مینه‌كان به‌م یاسای ھه‌ڵبژاردنه‌ زه‌ردھه‌ڵگه‌ڕابێ.

چاره‌سه‌ری یٔه‌م ده‌ركه‌وته‌ تازه‌یه‌ی ده‌نگی كه‌مینه‌ وه‌ك كه‌مینی راوكردنی زۆرینه‌ به‌كارھاتووه‌،  به‌ ده‌ستكاری یاسای ھه‌ڵبژاردن و یاساكانی په‌رله‌مان ده‌بێت  كه‌ كۆتای كه‌مینه‌كانی خستۆته‌ به‌ر ره‌شه‌بای ململانێی سیاسی ناو زۆرینه‌كانه‌وه‌.

له‌وه‌ش گرنگتر حزب و لایه‌نه‌ سیاسییه‌كانی تریش یٔه‌لته‌رناتیفیان ھه‌بێ بۆ كه‌یسی كه‌مینه‌كان تا ھه‌م فره‌یی نوێنه‌رایه‌تی كه‌مینه‌كان  له‌گه‌ڵ ناوه‌رۆكی  كۆتای كه‌مینه‌كان جووت بێت و ھه‌میش كه‌مینه‌كان له‌ده‌ست بارمه‌تیی سیاسیی كتله‌ی زۆرینه‌ ده‌ربازیان بێت.