ئەمڕۆ لە مێژوودا

.

1901: راگەیاندنی دەوڵەتی فاتمی لە مەغریب، دوای سەركەوتنی ئەبو عەبدوڵڵای شیعی لە بانگەوازەكەی و راكێشانی پشتگیرو لایەنگرانی و هەستان بە بەیعەتدان بە عوبێدوڵلای مەهدی بە خەلافەت.
1051: داگیركردنی پارێزگای ئەسفەهان لەلایەن سەركردەی سەلجوقی (تگول بەگ).
1759: كردنەوەی مۆزەخانەی بەریتانی.
1854: سوپای روسی توشی شكستێكی سەخت دێت لە جەنگی جاتانا لە رۆمانیا، بەرامبەر سوپای عوسمانی، جەنگە بووە هۆی شكستی روسیا لە دەركردنی عوسمانیەكان لە رۆمانیا.
1892: جیمس نیسمپ، كتێبەكەی بڵاودەكاتەوە كە سەبارەت بە یاساكانی تۆپی سەبەتەیە.
1915: دامەزراندنی چاپخانەی (كوردستان) لەڕەواندوز لەلایەن (حوزنی موكریانی).
1915: گراهام بێل تەلەفۆنی داهێنا.
1919: دامەزراندنی ئەنجومەنی كۆمەڵەی گەلان لەلایەن وڵاتانی هاوپەیمان لە كۆنگرەی (ئاشتی) لە پاریس.
1922: راگەیاندنی كۆماری ئیرلەندە.
1934: زەمین لەرزە لە بیهار لە هیند، بە هێزی 8,4 بە پێوەری رێختەر كە بووە هۆی وەفاتی 10700كەس.
1944: زەمین لەرزە لە ئەرجەنتین بە هێزی 7,8 بە پێوەری رێختەر كە بووە هۆی وەفاتی 5000كەس.
1944: لیژنەی راوێژكاریی ئەوروپی كە پێكهاتبوو لە نوێنەرانی هێزەكانی هاوپەیمانان، بڕیاریاندا ئەڵمانیا دابەش بكەن.
1948: مۆركردنی پەیمانی (پۆرتسمۆپ) لەنێو رژێمی شانشینی عیراق و بەریتانیا كەبەو هۆیەوە كاروباری تەواوی دەسەڵاتی عیراق كەوتەژێر دەسەڵاتی شانشینی بەریتانیا.
1958: بڵاوكردنەوەی یەكەم ژمارەی رۆژنامەی (شەقەق) لە پارێزگای كەركوك.
1966: كۆدەتای سەربازی لە نێجیریا، و كوژرانی سەرەك وەزیران ئەبوبەكر بالیوا، و دانانی جەنەرال جۆنسۆن ئیرونسی بە سەرۆكی وڵات.
1970: موعەمەر قەزافی بوو بە سەرۆك وەزیرانی لیبیا.
1971: ئاهەنگ لە میسر بە بۆنەی تەواو بوونی بنیات نانی بەنداوی (العالی).
1975: پرتوگال رێكەوتننامەی سەربەخۆیی (ئەنگۆلا)ی مۆركرد.
1985: گەڕانەوەی بەرازیل بۆ حوكمی مەدەنی دوای 21 ساڵ لە حوكمی سەربازی.
1990: دەستپێكردنی جەنگی ناوخۆ لە لە نێوان هەردوو كۆماری ئەرمینیا و ئازربایجانی سۆڤیەتی.
1990: لە نیوە شەودا ئەو ماوەیە تەواوبوو كە ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی دابوی بە عیراق بۆ كشانەوەی ئاشتیانە لە كوێت، ئەوەش بە پێی بڕیاری 578.
1991: ئەمڕۆ دواهەمین رۆژی مۆڵەتی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەكگرتووەكان بوو بۆ عیراق، تا لە كوێت بكشێتەوە.
2001: سەرەتای دەست كردن بە كاری ئینسكلۆپیدیای كراوەی ویكبیدیا.
2007: (بەرزان حەسەن ئیبراهیم) زڕ برای سەدام حسێن و عەواد حەمەد ئەلبەندەر (سەرۆكی دادگای شۆڕش)ی سەردەمی رژێم بڕیاری دادگای باڵای تاوانیان بەسەردا جێبەجێ كراو لەسێدارەدران، لەو رووداوەدا بەرزان سەری لە لەشی جیابوویەوە پاشان هەمان رۆژ تەرمەكانیان تەسلیم بەخاوەنەكانیان كرانەوەو لەتەنیشت سەدامەوە نێژران.
2007: راپەڕاندنی فەرمانی لەسێدارەدانی عەواد ئەلبەندەرو (بەرزان تكریتی) دوای تۆمەت باربوونیان بە تاوانەكانی جەنگ.
2007: یەكەم هێزی لیوای (3)ی سلێمانی سوپای عیراق كە (150) سەرباز بوو بەرەو بەغداد بەڕێكران بەمەبەستی بەشداری لە پلانی ئەمنی پاراستنی بەغداد.
2008: تەقینەوەیەك لە بەیروت نزیكەی (20) كوژراو  و برینداری لێكەوتەوە.
2009: فڕۆكەیەكی ئیسرائیلی دوای هەڵسانی بەسەر ماڵی سەركردەی بزوتنەوەی حەماس سەعید سیام دەستگیری دەكات لەگەڵ هەموو ئەوانەی لەگەڵیدان.
2011: سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەرانی تونسی فوئاد ئەلمبزەع سوێندی یاسایی دەخوات و دەبێتە سەرۆكی كاتی تونس دوای لابردنی سەرۆكی پێشو زین ئەلعابدین بن عەلی.
2013: روودانی رووداوی شەمەندەفەری ئەلبدرشین لە رۆژی دوو شەممە كە بووە هۆی كوژرانی 19 كەس و بریندار بوونی 117 كەس.

لەدایك بوون:
1622: مۆلێر، نوسەری شانۆكاری فەرەنسی.
1791: فرانتس جریلبارتسر، نوسەری نەمساوی.
1850: میهای ئیمینسكۆ، شاعیری رۆمانی.
1863: فیلهلم ماركس، راوێژكاری ئەڵمانیا.
1866: لارس ئولف ناسان سود بریلوم، پیاوی ئاینی سویدی و وەرگری خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی ساڵی 1930.
1876: عەبدولعەزیز ئەلسعود، سەرۆكی شانشینی عەرەبی سعودی.
1895: ئەرتوری فیرتانن، زانای كیمیای فنلەندی و وەرگری خەڵاتی نۆبڵی كیمیای ساڵی 1945.
1902: مەلیك سعود عەبدولعەزیز ئەلسعود، مەلیكی شانشینی عەرەبی سعودی.
1902: نازم حیكمەت، شاعیری توركی.
1918: جەمال عەبدولناسر، سەرۆكی میسر.
1918: جواو فیگیریدو، سیاسەتمەداری بەرازیلی.
1929: شەفیق جەلال، گۆرانیبێژی میسری.
1929: علیە عبدالمنعم، ژنە ئەكتەری میسری.
1929: مارتن لۆسەر كینج، شۆڕشگێڕی ئەمریكی رەش پێست لە بواری مافە مەدەنیەكاندا، و وەرگری خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی ساڵی 1964ز.
1930: محەمەد عەبدولحەلیم ربو غزالە، وەزیری بەرگری میسری.
1944: محەمەد نەجم، ئەكتەری میسری.
1946: هەیفاْ  واسف، ژنە ئەكتەری سوری.
1947: سەبری عبدالمنعم، ئەكتەری میسری.
1950: ئاسف شەوكەت، سیاسەتمەداری سوری.
1950: ماریۆس تریسۆر، یاریزانی تیپی پێی تونسی.
1955: فارس بویز، سیاسەتمەداری لوبنانی.
1958: بوریس تادیچ، سەرۆكی سربیا.
1958: كارلۆس مانویل، یاریزانی تیپی پێی پورتوگالی.
1962: زهرە ئەلخەلیجی، ژنە ئەكتەری كوێتی.
1968: می حەریری، گۆرانیبێژ و ئەكتەری لوبنانی.
1973: محمد ئەلخوجەیلی، گۆڵچی تۆپی پێی سعودی.
1973: عسام ئەلحەزەری، گۆڵچی تۆپی پێی میسری.
1975: ناسر محەمەد، ئەكتەری قەتەری.
1979: منتڤر الزیدی، رۆژنامەنوسی عێراقی.
1979: مارتن بتورف، یاریزانی تۆپی پێی بولگاری.
1980: احمد الجندی، دەرهێنەری میسری.
1981: ئەحمەد شوعەیب، ئەكتەری سعودی.
1981: حاجی زوف، یاریزانی تۆپی پێی سنگالی.
1982: نورهان ژنە ئەكتەری میسری.
1982: نیل نیتین موكیش، ئەكتەری هیندی.
1983: جیرمان بینانت، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.
1983: هوگو فیانا، یاریزانی تۆپی پێی پرتوگالی.
1985: مونا هەلا، ژنە ئەكتەری میسری.
1985: رینیە ئەدلەر، یاریزانی تۆپی پێی ئەڵمانی.
1986: ئەمەل محەمەد، ژنە ئەكتەری ئیماراتی.
1986: سەعید فەتاح، یاریزانی تۆپی پێی مەغریبی.
1987: ئارون كلافام، یاریزانی تۆپی پێی نیوزیلەندی.
1987: دیفید نایت، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.

وەفات:
1595: سوڵتان مورادی سێیەم، سوڵتانی عوسمانی.
1950: عەلی مستەفا موشریفە، زانای فیزیا و بیركاری میسری.
1957: عەلی الكسار، ئەكتەری میسری.
1969: محەمەد عبدالقدوس، ئەكتەری میسری.
1980: عەلی یەحیا موعەمەر لە ناودارانی مەزهەبی (الڕباچی) لە لیبیا.
1988: شون ماكبراید، سیاسەتمەداری ئیرلەندی و وەرگری خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی ساڵی 1974ز.
2000: ئارداش كاكافیان، هونەرمەندی شێوەكاری عیراقی.
2004: مەعروف دەوالیبی، سەرۆك وەزیرانی سوریا.
2006: شێخ جابر ئەلرەحمەد ئەلسەباح، ئەمیری سیانزەیەمی دەوڵەتی كوێت.
2007: بەرزان ئیبراهیم تكریتی، بەڕێوەبەری هەواڵگیری لە عیراق لە سەردەمی سەدام حسێن، كە زڕ برای بوو.
2007: عواد ئەلبەندەر، سەرۆكی دادگای شۆڕش لە عێراق لە سەردەمی سەدام حسێن.
2008: یونان لەبیب رزق، مێژوونوسی میسری.
2009: سەعید ێسیام، سەركردەی بزوتنەوەی حەماسی فەلەستینی.
2010: مارشال نیرنبرگ، زانای كیمیای زیندەیی ئەمریكی و وەرگری خەڵاتی نۆبڵی پزیشكی ساڵی 1968ز.
2011: محەمەد ئەلسوبەیتی، شاعیری سعودی.
2011: نات لافهتوس، یاریزان و راهێنەری تۆپی پێی ئینگلیزی.
2012: مانویل فراگا، سیاسەتمەداری ئیسپانی.

جەژن و بۆنەكان:
رۆژی ویكبیدیا.
رۆژی مارتن لۆسەر كینگ، لە ویلایەتە یەكگرتووەك.
رۆژی ئەبجەدی كۆری.

PUKmedia ئا/ حسێن هەڵەبجەیی