riklam

ئه‌مـڕۆ له‌ مـێـژوودا

جیهان 08:41 AM - 2019-12-16
.

.

رووداوه‌كان:

1899: دامه‌زراندنی یانه‌ی (ئه‌ی سی میلان)ی ئیتالی له‌سه‌ر ده‌ستی هیربرت كیلبن.

1900: له‌ ئه‌نجامی رێكه‌وتنێك له‌سه‌ر مۆركردنی نێوان شانشینی فه‌ره‌نسه‌ و شانشینی ئیتالیا، ئیتالیا دانینا به‌ داگیركردنی تونس له‌ لایه‌ن فه‌ره‌نسه‌ و فه‌ره‌نسه‌ش دانینا به‌ ئیتالیا له‌سه‌ر ته‌رابلوسی خۆرئاوا.

1916: تیرۆركردنی قه‌شه‌ی روسی (گریگۆری راسپۆتین) له‌سه‌ر ده‌ستی پیاوماقوڵانی روسیا، ئه‌وانه‌ی كه‌ له‌ هه‌وڵدابوون بۆ سنوردانان بۆ ده‌سه‌ڵاته‌كانی به‌سه‌ر خێزانی ده‌سه‌ڵاتداردا.

1924: بڕیاری سنوری له‌ نێوان توركیا و عیراق به‌ پێی هێڵی برۆكسل له‌ لایه‌ن كۆمه‌ڵه‌ی گه‌لان پشتگیری لێكرا.

1925: دادگای كۆمه‌ڵه‌ی گه‌لان له‌ شاری (لاهای) هۆڵه‌نده‌ بڕیاریدا به‌ لكاندنی ویلایه‌تی موسڵ به‌ حكومه‌تی شانشینی عیراقه‌وه‌ و سه‌رپه‌رشتیكردنی له‌ لایه‌ن به‌ریتانیاوه‌ و به‌ مه‌رجێك مافه‌كانی كورد دابێن بكه‌ن كه‌ له‌و كاته‌دا 80%ی دانیشتوانی موسڵ كوردبوون.

1938: روودانی ناكۆكی له‌ نێوان یه‌كێك له‌ بازرگانان و یه‌كێك له‌ پاسه‌وانانی ئه‌نجومه‌نی یاسادانان له‌ كوێت كه‌ بووه‌ هۆی هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ دوای چه‌ند رۆژێك.

1945: گه‌وره‌ترین خۆپیشاندان له‌ شاری مه‌هاباد ئه‌نجامدرا و ئاڵای كوردستان به‌رزكرایه‌وه‌.

1946: رووخانی كۆماری مه‌هاباد له‌سه‌ر ده‌ستی رژێمی ئێران و قازی محه‌مه‌د و سه‌یفی قازی و حاجی باباشێخ و سه‌رۆكه‌كانی تر خۆیان دابه‌ده‌سته‌وه‌.

1950: بڵاوكردنه‌وه‌ی یه‌كه‌م ژماره‌ی رۆژنامه‌ی (هه‌ولێر) له‌ هه‌ولێر له‌ لایه‌ن كۆمه‌ڵێك له‌ مامۆستایانی لقی هه‌ولێر به‌ سه‌رپه‌رشتی م. عیزه‌دین فه‌یزی و عه‌بدولمه‌جید حه‌سه‌ن.

1969: په‌رله‌مانی به‌ریتانی به‌ زۆرینه‌ی ده‌نگ ده‌نگیدا له‌ به‌رژه‌وه‌ندی سزای له‌سێداره‌دان له‌ حاڵه‌تی تاوانه‌كانی كوشتندا.

1971: به‌حره‌ین سه‌ربه‌خۆیی خۆی راگه‌یاند له‌ به‌ریتانیا و ئه‌وه‌ش دوای 110 ساڵ له‌ داگیركاری به‌ریتانیا.

1988: ده‌سپێكی گفتوگۆی فه‌رمی له‌ نێوان ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان و رێكخراوی رزگریخوازی فه‌له‌ستین.

1991: سه‌ربه‌خۆیی كۆماری كازاخستان له‌ یه‌كیه‌تی سۆڤیه‌ت.

1998: ده‌سپێكی كرده‌ی سه‌ربازی (رێوی بیابان) كه‌ ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان و به‌ریتانیا دژ به‌ عێراق ئه‌نجامیاندا، ئه‌وه‌ش به‌ بۆردومانكردنی ئامانج و شوێنه‌ هه‌ستیاره‌كان به‌ موشه‌كی (كروز) و ئه‌و كرده‌یه‌ 3 رۆژی خایاند.

2002: رۆژنامه‌ی (هاوڵاتی) بڵاویكرده‌وه‌ كه‌ ئه‌بو عه‌بدوڵای شافیعی ئه‌میری ئه‌نسار ئیسلام كوژراوه‌.

2002: كۆنگره‌ی له‌نده‌نی ئۆپۆزسیۆنی عیراقی ده‌ستیپێكرد كه‌ هه‌موو لایه‌نی رامیاری و نه‌ته‌وه‌یی و ئاینی و نوێنه‌ری ئه‌مریكا و به‌ریتانیا و توركیا و كوه‌یت و وڵاتانی دیكه‌ی جیهان به‌شداریان تێداكرد.

2004: مه‌كته‌بی راگه‌یاندنی یه‌كگرتوو كۆنفرانسی فراوانی بۆ كادیر و كارمه‌ندانی ده‌ستگاكانی راگه‌یاندنی یه‌كگرتوو له‌ هه‌ولێر سازكرد.

2007: هێزه‌كانی ئاسایشی عیراقی ئاسایشی شاری به‌سره‌یان له‌ هیزه‌كانی به‌ریتانیا وه‌رگرته‌وه‌.

2008: دادگایكردنی ژماره‌یه‌ك له‌ چه‌ته‌كانی (ئه‌رگه‌نه‌كۆن) له‌ توركیا ده‌ستیپێكرد.

2010: هێڵی (ئاسمانی – كرماشان) سلێمانی كرایه‌وه‌.

2012: كچێكی گه‌نجی هیندی دوچاری لێدان و هه‌تكی به‌ كۆمه‌ڵ بوویه‌وه‌ له‌ (دلهی) پایته‌ختی هیند، كه‌ بووه‌ هۆی ناڕه‌زایه‌تی به‌رفراوان له‌ وڵاتدا.

2013: (میشال باشیلی) بوو به‌ سه‌رۆكی (چیلی) بۆ جاری دووه‌م به‌دوای یه‌كدا نا.

 

له‌دایكبوون:

1485: كاسرین ئه‌راگۆن، ژنی هنری پێنجه‌م، مه‌لیكی ئینگلته‌ره‌.

1775: جایم ئوستن، رۆماننوسی ئینگلیزی.

1776: جون فیلهلم رایته‌ر، زانای كیمیای ئه‌ڵمانی.

1790: مه‌لیك لیوبولدی یه‌كه‌م، مه‌لیكی به‌لجیكا.

1863: جۆرج سانتیانا، فه‌یله‌سوف و نوسه‌ر و شاعیر و رۆماننوسی ئیسپانی/ ئه‌مریكی.

1866: فاسیلی كاندینسكی، نیگاركێشی روسی.

1882: زولتان كودالی، مۆسیقاری هه‌نگاری.

1902: رافائیل ئه‌لبرتی، شاعیری ئیسپانی.

1917: ئارسه‌ر سی كلارك، نوسه‌ری ئینگلیزی.

1928: فیلیپ ك.دیك، نوسه‌ری ئه‌مریكی.

1952: فرانشیسكۆ گراتسیانی، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی پێی ئیتالی.

1963: بنجامین برات، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.

1967: میراندا ئوتو، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئوستورالی.

1972: زیلیكۆ كالاچ، گۆڵچی تۆپی پێی ئوسترالی.

1975: سامح حسێن، ئه‌كته‌ری میسری.

1977: سیلفان دیستان، یاریزانی تۆپی پێی فه‌ره‌نسی.

1984: سیو جیمس، ئه‌كته‌ری ئینگلیزی.

1984: كنده‌ حه‌نا، ژنه‌ ئه‌كته‌ری سوری.

1985: ریما فه‌زاله‌، ژنه‌ ئه‌كته‌ری كوێتی.

 

وه‌فات:

1515: ئه‌لفۆنسۆ دی ئه‌لبوكریك، دۆزه‌ره‌وه‌ برتوگالی.

1672: مه‌لیك یانی دووه‌م، مه‌لیكی پۆڵه‌نده‌.

1774: فره‌نسوا كینای، ئابوریناسی فه‌ره‌نسی.

1916: گریگۆری راسپۆتین، قه‌شه‌ی روسی.

1945: فومیمارۆ كونویه‌، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی یابان.

1965: سۆمه‌رست مۆم، نوسه‌ری ئینگلیزی.

1989: مه‌ها سه‌بری، ژنه‌ گۆرانیبێژی میسری.

1989: لی فان كلیف، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.

1991: سه‌لاحه‌ نه‌زمی، ئه‌كته‌ری میسری.

1993: كاكویه‌ تاناكا، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی یابان.

2005: مه‌حمود مه‌سعدی، نوسه‌ری تونسی.

2006: ماجیده‌ خه‌تیب، ژنه‌ ئه‌كته‌ری میسری.

2009: عه‌بدولهادی بوتالب، نوسه‌ر و سیاسه‌تمه‌داری مه‌غریبی.

2011: خاید دلێر، شاعیر و هونه‌رمه‌ند و نوسه‌ری كورد، گۆڕه‌كه‌ی له‌ شاری (كۆیه‌)یه‌.

2011: شێخ عیماد عفت، ئه‌مینداری لیژنه‌ی فتوا له‌ خانه‌ی فتوادانی میسری.


جه‌ژن و بۆنه‌كان:

رۆژی نیشتمانی له‌ به‌حره‌ین.

رۆژی سه‌ربه‌خۆیی له‌ كازاخستان.

رۆژی سه‌ركه‌وتن و سه‌ره‌به‌خۆیی له‌ به‌نگلادش.


PUKmedia  ئا/ حسێن هه‌ڵه‌بجه‌یی

ئەمانەش ببینە

زۆرترین خوێنراو

هەواڵەکان دەنێرین بۆ مۆبایلەکانتان

ئەپڵیکەیشنی

app دابەزێنە

Play store app store app
The News In Your Pocket