ئەمڕۆ لەمێژودا

.

12 نۆڤەمبەر

رووداوەكان:

1847: پزیشكی بەریتانی جیمس یانج سیمبسون بۆ یەكەمین جار كلۆرۆفۆرمی بەكارهێنا بۆ بێهۆشكردن.

1905: لە نەرویج راپرسی ئەنجامدرا سەبارەت بەوەی ئایا ببێت بە شانشین یان كۆمار، ئەنجامەكەی لە بەرژەوەندی پشتیوانانی شانشین بوو.

1914: دەوڵەتی عوسمانی رایگەیاند كە بە فەڕمی چووەتە پاڵ وڵاتانی میحوەر كە پێكهاتبوون لە ئیمبراتۆریەتی ئەڵمانیا و ئیمبراتۆریەتی نەمسای مەجەری لە جەنگی یەكەمی جیهانیدا.

1927: دەركردنی سەركردەی شیوعی (لیۆن ترۆتسكی) لە حیزبی شیوعی سۆڤیەتی دوای ململانێ لەسەر دەسەڵات لەگەڵ (جۆزیڤ ستالین).

1938: (هیرمان گورینگ) پێشنیاری پلانێكی كرد بۆ ئەوەی (مەدەغشقەر) ببێـە وڵاتێكی نیشتمانی بۆ جولەكە.

1948: دەركردنی فەرمانی لەسێدارەدان بۆ سەرەك وەزیرانی یابانی لە ساتی جەنگی دووەمی جیهانی جەنەراڵ (هیدیكی توجو).

1956: دانەپاڵی مەغریب و سودان و تونس بۆ نەتەوە یەكگرتووەكان.

1956: قەسابخانەی یونس، كە سوپای ئیسرائیلی جێبەجێی كرد دەرهەق بە پەنابەرانی فەلەستینی لە ئۆردوگای (خان یونس).

1976: دامەزراندنی شارەوانی (ئەباتو) لە گۆیانای فەرەنسی بە جیابوونەوەی هەرێمەكەی لە شارەوانی گراند سانتی.

1982: یوری ئەندرۆبۆف لە دوای لیونید برێجنێڤ بوو بە سەرۆكی حیزبی شیوعی سۆڤیەتی و یەكیەتی سۆڤیەت.

1990: دانانی ئیمراتۆر ئۆكۆهیتۆ بە فەرمی بە ئیمبراتۆری یابان.

1996: یۆنانیەكان فڕۆكەیەكی پەروانەداری توركیایان خستە خوارەوە.

1998: هەڵبژاردەی تۆپی پێی كوێتی جامی وڵاتانی كەنداوی بەدەستهێنا بۆ جاری نۆیەم كە لە بەحرەین سازدرابوو.

2000: هەرێمی (پالم بیج) لە ویلایەتی فلۆریدا دەبێتە ناكۆكی دواخستنی راگەیاندنی ئەنجامی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی ئەمریكا لە نێوان (ئال گور)ی دیموكراتی و (بۆش)ی كۆماری.

2001: تالیبان كشایەوە لە كابوڵی پایتەختی ئەفغانستان و ئەوەش بە گەشتنی هێزەكانی هاوپەیمانانی باكوری ئەفغانی لە میانی جەنگی ئەمریكا بۆ سەر ئەفغانستان.

2003: كوژرانی 23 كەس لە هێرشێكی خۆكوژی بۆ سەر بنكەی پۆلیسی ئیتالی لە ناسرە.

2006: كۆماری ئوسیتیای باكور كە خاوەنی ئۆتۆنۆمی بوو لە چوارچێوەی كۆماری جۆرجیا، راپرسیەكی جەماوەری ئەنجامدا بۆ دەنگدان سەبارەت بە سەربەخۆیی لە جۆرجیا، ئەنجامەكەشی رازیی بوون بوو بە سەربەخۆیی.

2011: سەرەك وەزیرانی ئیتالیا (سیلفیۆ برلسكۆنی) دەستی لە پۆستەكەی كێشایەوە دوای ئەوەی پێش چەند رۆژێك لە پەرلەمان دەنگی پێ نەدرا.

لەدایكبوون:

1817: بەهائوڵڵا، دامەزرێنەری ئاینی بەهائی.

1840: ئۆگۆست رودان، نیگاركێش و پەیكەرتاشی فەرەنسی.

1842: جۆن ولیەم ریلیە، زانای فیزیای ئینگلیزی و وەرگری خەڵاتی نۆبڵی فیزیای ساڵی 1904ز.

1853: ئۆسكار بانیتسا، نوسەری ئەڵمانی.

1866: سن یات سین، سیاسەتمەداری چینی.

1889: كارل هینزل، نوسەری ئەڵمانی.

1925: نور دەمرداش، دەرهێنەری میسری.

1929: ئەمیرە گریس كیلی، ژنە ئەكتەری ئەمریكی و ژنی رینیەی سێیەم، ئەمیری مۆناكۆ.

1931: هیند رۆستەم، ژنە ئەكتەری میسری.

1933: جەلال تاڵەبانی، سیاسەتمەداری ناوداری كورد و سەركۆماری عێراقی فیدرال.

1934: ئەحمەد سەعدون، سیاسەتمەداری كوێتی.

1939: مەحمود قەلعاوی، ئەكتەری میسری.

1939: محەمەد عەبدولوەلی، رۆماننوس و رۆشنبیری چەپی یەمەنی.

1940: یورگین تودنهۆڤەر، سیاسەتمەداری ئەلًَمانی.

1951: فایزە ئەبولنەجا، دیبلۆمات و سیاسەتمەداری میسری.

1959: توشیهیكۆ ساهاشی، ئاوازدانەری یابانی.

1961: ئینزو فرانسیسكولی، یاریزانی تۆپی پێی ئۆرۆگوایی.

1964: خالید ساڵح، ئەكتەری میسری.

1967: تاكویا تاكاغی، یاریزانی تۆپی پێی یابانی.

1973: رادها میچیل، ژنە ئەكتەری ئوسترالی.

1977: مایا دیاب، ژنە گۆرانیبێژ و پەخشكاری لوبنانی.

1977: لی مورای، زۆرانبازی بەریتانی/مەغریبی لە هونەرە جیاوازەكانی شەڕكردن.

1980: رایان گوسلینگ، ئەكتەری كەنەدی.

1982: ئان هاساوای، ژنە ئەكتەری ئەمریكی.

1983: كارلتون كول، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.

1989: ئەسیل عەمران، ژنە گۆرانیبێژ و ئەكتەری سعودی.

1993: نور ئەلغندور، ژنە ئەكتەری میسری.

وەفات:

1035: مەلیك كانوتی مەزن، مەلیكی دانیمارك و نەرویج و ئینگلتەرە.

1865: ئەلیزابیس گاسكل، ژنە نوسەری ئینگلیزی.

1936: ئەحمەد حەمدی ساحێبقران، شاعیری ناوداری كورد، لە تەمەنی 60 ساڵی، گۆڕەكەی لە گردی سەیوانە لە سلێمانی، لە ساڵی 1876ز لەدایك بووە.

1948: مامۆستا دڵدار، شاعیر و نوسەر و رووناكبیر و ناوداری كورد، لە شاری هەولێر، گۆڕەكەی لە ژێر بازاڕی هەولێری ئێستایە، خاوەنی سروودی (ئەی رەقیب)ە.

1990: ئیف ئەردن، ژنە ئەكتەری ئەمریكی.

1996: محەمەد تەها، گۆرانیبێژی میسری.

2007: یونس شەلەبی، ئەكتەری میسری.

2010: عەبدولرەحمان گەیلانی، شەرعزان و بیریاری جەزائیری.

جەژن و بۆنەكان:

رۆژی دەستور لە ئازربایجان.

جەژنی لەدایكبوونی سن یات سین لە تایوان.

رۆژی لەدایكبوون لای بەهائیەكان.

PUKmedia     ئا / حسێن هەڵەبجەیی

‌