بیره‌وه‌ریی (ته‌گبیر)

.

له‌ یه‌كێك له‌ كۆبوونه‌وه‌كانی ساڵی 1989دا به‌سه‌رپه‌رشتیی به‌ڕێز مام جه‌لال، شه‌ره‌فی ئه‌وه‌م پێبڕا كه‌ یه‌كێك بم له‌ به‌شداربووه‌كان. مام جه‌لال به‌لاقرتێوه‌ پێمی ده‌گوت (ته‌گبیر؟). ده‌مزانی ئه‌و ماسته‌ موویه‌كی تێدایه‌، به‌ڵام بۆم روون نه‌بوو مه‌به‌ستی مام جه‌لال له‌ به‌كار هێنانی ئه‌و وشه‌یه‌ چبوو؟!

دڵنیاش بووم مام جه‌لال له‌خۆیه‌وه‌ قسه‌ فڕێ نادات! تومه‌س بێ ئه‌وه‌ی من ئاگاداربم ، كاك شۆڕش حاجی له‌ كارێكی من ئاگاداربوو، بۆ خۆشی و پێكه‌نین به‌ مام جه‌لالی وتبوو فڵان-نووسه‌ری ئه‌و دێڕانه‌- خه‌ریكی وه‌رگێڕانی كتێبی (ما العمل؟)ه‌كه‌ی (لینین)ه‌ و (ماالعمل؟)ه‌كه‌شی كردۆته‌ (ته‌گبیر؟).

بۆیه‌ ئه‌و پێشه‌كییه‌ كورته‌م نووسی، چونكه‌ ئه‌و وشه‌یه‌ بۆ چاره‌سه‌ری ته‌نگژه‌كان به‌كار دێت. هه‌ر بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش مام جه‌لال زۆر جار له‌ كۆبوونه‌وه‌كاندا هه‌ر بۆخۆشی و سوعبه‌ت رووی له‌ به‌نده‌ ده‌كرد و ده‌یوت: ته‌گبیر؟، منیش به‌شه‌رمێكی هێمنانه‌ زۆربه‌ی جار وه‌ڵامه‌كه‌م ئه‌وه‌ بوو (مام جه‌لال ته‌گبیر لای جه‌نابته‌!).

ئه‌و وشه‌یه‌ له‌ زاراوه‌ی هه‌ولێر هه‌میشه‌ له‌ شێوه‌ی پرسیاركردن به‌كار دێت، مه‌به‌ستییش گه‌ڕانه‌ به‌دوای چاره‌سه‌ردا، باواز له‌ وشه‌كه‌ بێنین، به‌ڵام ناكرێت واز له‌ (ته‌گبیر؟) بهێنین!

نهێنیه‌كی مه‌ترسیدار نادركێنم ئه‌گه‌ر بڵیم وه‌زعی یه‌كێتی پێویستی به‌ ته‌گبیره‌، پێشتر مام جه‌لال ته‌گبیركه‌رمان بوو، ئێستا ده‌بێ هه‌موومان ته‌گبیركه‌ری یه‌كێتی و خۆمان بین.

كێشه‌كانی نێو خۆمان پێویستی به‌ نووسینی هیچ كه‌س نییه‌ تا پێویستی به‌ من هه‌بێت باسی بكه‌م. هه‌موو ئه‌وانه‌ی ناو یه‌كێتی و ته‌نانه‌ت ئه‌وانه‌ی ده‌ره‌وه‌ی یه‌كێتیش، ده‌زانن كێشه‌كانی ناو یه‌كێتی چین، ئه‌و كێشانه‌ش بریتین له‌ (ده‌سته‌گه‌ریی، گه‌نده‌ڵی، ناعه‌داله‌تی، دیموكراسیی ناڕاسته‌قینه‌، خێڵایه‌تی و…و…هتد).

ئه‌وانه‌ش هه‌ر كێشه‌ی ناو یه‌كێتی نین، به‌ڵكو كێشه‌ی نێو زۆربه‌ی حزب و رێكخراوه‌كانی كوردستانه‌ به‌ گه‌وره‌ و بچووكیانه‌وه‌.

وه‌ك ئاشكرایه‌ هه‌ریه‌ك له‌ ئێمه‌ی ئه‌ندام له‌ (ی.ن.ك) به‌رپرسیارێتیمان ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆ بۆ چاره‌سه‌ری ئه‌و كێشانه‌، به‌شێك له‌و كێشانه‌ هه‌لومه‌رجی دیاریكراوی پێویسته‌ بۆ چاره‌سه‌ر: بۆنموونه‌ كه‌لتووری خێڵایه‌تی و خزمخزمێنه‌و شار چێتی و هه‌ندێك بابه‌تی تر، هه‌لومه‌رج و كاتی پێویستی گه‌ره‌كه‌ و له‌ قۆناغێكی دیكه‌ی گه‌شه‌كردنی كۆمه‌ڵایه‌تی باویان نامێنێت و ته‌نانه‌ت بۆ فاكته‌ره‌ بابه‌تییه‌كانیش پێویسته‌ كار له‌سه‌ر ئه‌وانیش بكرێت تا ورده‌ ورده‌ شه‌قی زه‌مانه‌ تووڕیان هه‌ڵده‌دات .

به‌كورتی به‌شێك له‌ وكێشانه‌ی كه‌ له‌ژێر ئیراده‌ی خودی خۆمانن ده‌كرێت ته‌گبیریان بۆ بكه‌ین، بۆ نموونه‌: بۆ ئه‌و كۆنگره‌یه‌ی چواره‌می (ی.ن.ك) كه‌ بڕیاری لێدراوه‌ ببه‌سترێت، ناكرێت جیاوازیی بۆچوون له‌سه‌ر په‌یڕه‌وو به‌رنامه‌ بده‌ینه‌ ده‌ست شه‌قی زه‌مانه‌، چونكه‌ ئه‌و كێشه‌یه‌ كێشه‌یه‌كی بابه‌تی نییه‌و ده‌توانین چاره‌سه‌ری بۆ بدۆزینه‌وه‌.

هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و بابه‌ته‌ له‌ كۆنگره‌ بڕیار له‌سه‌ر یه‌كلاكردنه‌وه‌ی ده‌درێت و هه‌رده‌بێت له‌وێش یه‌كلایی بكرێته‌وه‌، به‌ڵام ئه‌گه‌ر نه‌كرا بكرێت به‌ یه‌ك په‌یڕه‌وو به‌رنامه‌، چاكترین حاڵه‌ت و باشترین شێوه‌ی یه‌كلاییكردنه‌وه‌ی ئه‌و كێشه‌یه‌ كۆنگره‌ ساغی بكاته‌وه‌، ئه‌گه‌ریش ئه‌وه‌ ساغ نه‌كرایه‌وه‌، با وه‌ك دوو گروپ په‌یڕه‌وو به‌رنامه‌كان ئیشیان له‌سه‌ر بكرێت له‌چوارچێوه‌ی (ی.ن.ك) دا.

ئه‌و كێشانه‌ی گوایه‌ كه‌ ته‌گبیر ناكرێن، هۆیه‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ دووڕوویی و به‌رژه‌وه‌ندیی هه‌ندێ كه‌س كه‌ له‌گه‌ڵ هیچ كه‌سێك نین، ته‌نها له‌گه‌ڵ به‌رژه‌وه‌ندیی باڵای خۆیانن و هه‌میشه‌ شه‌یدای پله‌و پایه‌ی باڵان.

كه‌سانێك هه‌ن خۆیان سه‌رزه‌نشتی كه‌سانی تریان كردووه‌ بۆنموونه‌ له‌ سه‌ر ته‌كه‌تول یان گه‌نده‌ڵی، كه‌چی (به‌قودره‌تی قادر) هه‌ردوولایان كه‌وتوونه‌ته‌ یه‌ك سه‌نگه‌ر و دڵنیاشم بڕوایان به‌ یه‌كتریی نییه‌، كه‌چی ترس له‌ به‌رژه‌وه‌ندیی، ترس له‌ له‌ده‌ستدانی پله‌و پایه‌ پاڵیان پێوه‌ ده‌نێت هه‌موو رابردووی دوێنێیان له‌بیربكه‌ن، دێن به‌ناچاریی یه‌كده‌گرن. ئه‌و جۆره‌ كه‌سانه‌ ده‌بێت بزانن، خه‌مخۆره‌كانی یه‌كێتی به‌چاوی تیژ ئه‌و حاڵه‌ته‌ نه‌شیاوه‌ ده‌بینن و گاڵته‌یان به‌و یارییه‌ دێت كه‌ چه‌ند جاره‌ دووباره‌ و ده‌باره‌ ده‌بێته‌وه‌ و ده‌ستی هه‌موولایه‌ك ئاشكرایه‌!

كۆنگره‌ نییه‌ (انقسامات جدیده‌، تحالفات جدیده‌)ه‌ی تێدا دووباره‌ نه‌بێته‌وه‌.

سه‌رمایه‌ په‌یداكردن كه‌ له‌ژێر سێبه‌ری حزیابه‌تی په‌یدا نه‌كرابێت، ململانێكان ئه‌وه‌نده‌ زه‌ق ناكاته‌وه‌، به‌ڵام گه‌نده‌ڵی و بێ منه‌تی به‌زه‌بری هێزی حزبایه‌تی غه‌درێكی گه‌وره‌یه‌ و كارێكی ئاسان نییه‌ قووت بدرێت!.

زۆربه‌ی هه‌ره‌ زۆری تیكۆشه‌ره‌كانی دۆێنێ ره‌نگه‌ به‌خه‌ونی شه‌وانیش ئه‌وه‌یان به‌خه‌یاڵدا نه‌هاتبێت تێكۆشه‌ر و برایانی شاخ و شار بخاته‌ دوو سه‌نگه‌ری جیاوازی چینایه‌تی. سه‌نگه‌ر به‌مانای شه‌ڕو ئاژاوه‌نا، به‌ڵكو سه‌نگه‌ر به‌مانای ململانێی شارستانی و هێمنانه‌.

پێكه‌وه‌ژیان له‌یه‌ك سه‌نگه‌ری نایه‌كسان و ناعه‌داله‌ت وه‌ك هه‌نگوین خواردن و ژه‌هر خواردن وایه‌، ناكرێت گرووپێكی كه‌مینه‌ به‌رده‌وام هه‌نگوین بخوات و زۆرینه‌ش ژه‌هر بخوات یان ژه‌هری ده‌رخوارد بدرێت .

ته‌گبیر ئه‌وه‌یه‌ با ئه‌و دوو سه‌نگه‌ره‌ له‌ بۆته‌و چوارچێوه‌ی (ی.ن.ك)دا ململانێی خۆیان بكه‌ن، به‌ڵام ناكرێت زۆربه‌ی هه‌ره‌زۆر ره‌نج بۆ كه‌مینه‌ بدات و ناوی لێبنرێت سۆشیال دیموكرات!، چونكه‌ ئه‌گه‌ر زۆرینه‌ شان نه‌داته‌ به‌ر حاڵه‌ته‌كه‌، كه‌مینه‌ ده‌سه‌ڵاتی سه‌رمایه‌ په‌یداكردنی نابێت.

یه‌كێتی له‌سه‌ر بناغه‌ی یه‌كێتی و ململانێی دژه‌كان دروست بوو و ده‌كرێت دووباره‌ ئه‌و گیایه‌ له‌سه‌ر پنجی خۆی شین ببێته‌وه‌.

ئه‌وكاته‌ی ی.ن.ك دروست بوو، ململانێكان زۆر زه‌ق نه‌بوون، به‌عس بواری بۆ كورد و غه‌یره‌ كورد نه‌هێشتبووه‌وه‌ بیر له‌و بابه‌ته‌ بكه‌نه‌وه‌. كه‌چی ئه‌وێ رۆژێ به‌ حیكمه‌تی مام جه‌لال جه‌مسه‌ره‌ چینایه‌تییه‌كانی ئه‌وسا نماینده‌ی خۆیان پێكهێنابوو ململانێ و ناكۆكییه‌كانیش به‌رده‌وامییان هه‌بوو، كه‌چی ئێستا به‌بیانوی ته‌واو نه‌بوونی قۆناغی رزگاریی نیشتمانی كوردستان، ئه‌و چه‌وساندنه‌وه‌یه‌ی كه‌وتۆته‌ سه‌ر چینه‌كانی خواره‌وه‌، خه‌ریكه‌ بگاته‌ ئاستێك كه‌ چیتر ره‌نجده‌رانی بیرو بازوو ته‌حه‌مولیی مشه‌خوران نه‌كه‌ن.

ده‌با تێكۆشه‌ره‌كانی ی.ن.ك چۆن له‌رابردوودا یه‌كێتیان له‌سه‌ر بنه‌مای (وحده‌ و ێراع الاچداد)دامه‌زراند، ئێستاش كه‌ به‌ره‌و كۆنگره‌ هه‌نگاو ده‌نێین، تێكۆشه‌ره‌كان ده‌توانن له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌ما كۆنه‌ به‌شێوه‌یه‌كی مودێرن ی.ن.ك دابڕێژنه‌وه‌، بۆئه‌وه‌ی له‌یه‌ك چوارچێوه‌دا هه‌رلایه‌ و له‌ مشووری بیروباوه‌ڕه‌كانی خۆیدا بێت و كوردایه‌تی پیرۆزیش دروشمی هه‌مولایه‌ك بێت، با واز له‌خۆخۆریی بهێندرێت و هێمنانه‌ پێكه‌وه‌ په‌ره‌ به‌ خه‌باتی نه‌ته‌وایه‌تی و چینایه‌تی بده‌ین.
ئه‌مڕۆ كاتێكی له‌باره‌ بیر له‌ ته‌گبیرێكی بێ كێشه‌ بكه‌ینه‌وه‌ و هاوسۆز و هاوخه‌باتی جارانیش بین له‌ چوارچێوه‌ی ی.ن.ك- دا.

ئه‌گه‌ر وانه‌كه‌ین ورده‌ ورده‌ كۆمه‌ڵانی خه‌ڵكی كوردستان له‌ ی.ن.ك ده‌ته‌كنه‌وه‌، ئه‌وكات نه‌ سه‌رمایه‌ مادییه‌كه‌ و نه‌ سه‌رمایه‌ مه‌عنه‌وییه‌كه‌ی یه‌كێتی كه‌س ئیره‌یی پێنابات.

ئه‌مه‌ و ئه‌گه‌ر هه‌ندێك له‌ سه‌ركرده‌كانی یه‌كێتی سه‌ربێننه‌ به‌ر، ته‌گبیری تریش هه‌یه‌ یه‌كێتی گه‌وره‌ و به‌هێز بكاته‌وه‌ و خۆشیان له‌ ناو یه‌كیتی هه‌ر به‌ گه‌وره‌ و به‌هێز بمێننه‌وه‌.

مامۆستا سه‌یفه‌دین

PUKmedia  كوردستانی نوێ