riklam

كــــــــۆنگــــرە، مـــــــەبـــــــەستن

ی.ن.ک‌‌ 05:24 PM - 2019-07-30
.

.

پرسیاری لە پێشتر

لەبارەی كۆنگرەی داهاتووی یەكێتییەوە، دەبێ لەو ماخۆلانە تایبەتییانە بەدوور بین كە بە ئاگاوە بێ یان نا ئاگا، تەواوی پرسەكانی كۆنگرە لەوەدا كورت دەكاتەوە كە سەركردایەتیی داهاتووی ئەم حزبە، كێیە؟

ئەمە رەنگە زیاتر پرسیاری سەركردەكانی ئەم هێزە بێت!، راستتریش ئەوەیە كە دەبێ ئەوان، پێش هەرلایەك، لەسایەی ئەزموونی (9) ساڵی رابردووی یەكێتیدا، ئەو پرسە، دوا خەمیان بێت، نەك خەمی یەكەم و كۆتایی!. راستە مرۆڤ، لەهەر كایەیەكی چالاكیی مرۆییدا بێت، خەونی خۆی هەیە، مافی خۆشیەتی پێیان بگات، بەڵام ئەم راستییە، بۆ سەركردەكانی هەر حزبێك، رەوا بێت، ئەوا دەبێ بۆ نوخبەی دەسەڵاتداری یەكێتی، بابەتێكی لاوەكی بێت، چونكە حاڵ و پێگەی حزبەكە خۆی، لە هەموو پرسێكی دی، لەپێشترو ستراتیژی ترە.

بەهای سەركردەبوون.

پێویستە سەركردایەتیی یەكێتی راستییەكی زۆر سادە هەیە لەبەرچاوی بگرن: ئەگەر سەرلەبەری ئەندامانی كۆنگرەی داهاتووی حزبەكە ببنە ئەندامی سەركردایەتی نەك تەنها ئەوان، ئەوا هیچ بەهایەكی نییە ئەگەر دۆخی حزبەكە خۆی نائاسایی و بگرە قەیرانبار بێت، ئەگەر توانای بەدەستهێنانەوەی متمانەكەی جارانی جەماوەریی نەبێت و لاسەنگیی هێز لە باشووری كوردستاندا هاوسەنگ نەكاتەوە.

ئەمڕۆ، قسەی دۆستانە بۆ بڕیاربەدەستانی ناو یەكێتی ئەوەیە كە پێیان بوترێت: ئەگەر بۆ ئێوە گۆڕانكاریی لە سەركردایەتیی حزبەكەدا یان تەنانەت مانەوەتان سەرلەنوێ، لە سەنتەری بڕیارداندا، بابەتێكی گەوهەری بێت، ئەوا گەوهەریتر بۆ یەكێتی، ئەوەیە كە گۆڕانكارییەكی رێژەیی باش لە تەواوی حزبەكەدا رووبدات. بەم گۆڕانكارییە خوازراوە سەرەتایەكی نوێ دەست پێبكرێتەوە و بەهایەك بۆ كۆمەڵگە و سیاسەت و حزبایەتییش هەبێت. ئەگەر ئەمە نەكرێت، ئەوا گۆڕانكاریی شكڵی لە بكەری كۆمەڵایەتیدا، یان هێشتنەوەی بكەرانی ئێستا بێ گۆڕانكاریی، هیچ لە هەلومەرجی حزبەكە، ناگۆڕێت.

گرێی كۆنگرە

لە زۆر شوێنی تریشدا بەو سەركردە و كادیرانەی یەكێتیمان وتووە كە لەڕووی مەبدەئییەوە، نابێ گرێی كۆنگرە، تەنها بە گۆڕینی دەموچاوەكانەوە ببەسترێتەوە، یان ئەم فۆرمەی گۆڕین بەر مەبنای رق و تۆڵە و دەستەگەریی بێت، چونكە بانگەشە بۆ ئەم ئاستەی گۆڕین، لە بنەڕەتدا، پەیوەستە بەوەی كە دۆخی حزبەكە ئاسایی نییە، نەك مەرامێك بێت بۆ یەكتر شكاندن و تۆڵەكردنەوە و بۆنەیەك بۆ پەخشكردنی رقی تایبەتی و شەخسی بەرامبەر بەهیچ سەركردەیەكی یەكێتی.

ئەگەر كادرانی حزبەكە و ئەندامانی كۆنگرەی داهاتوو بتوانن لەسەر بنەمایەكی فیكری و بابەتی، دوور لە گیانی دەستەگەریی و وەلائی شەخسی، بە زمانی گوڵ و سیاسەتی چەپكە گوڵ، هەڵوێست وەربگرن، ئەوا دەتوانن بەبێ ئەوەی دڵی هیچ هەڤاڵێكی سەركردایەتیی خۆیان بڕەنجێنن، گۆڕانكاری بكەن، بگرە خودی بەشێك لەو سەركردایەتییە خۆی هان بدەن كە شوێن بۆ وزە و توانای نوێ چۆڵ بكەن، ئەم كارەش بە رابردوو و كەلەپوری یەكێتی نامۆ نییە و نەبووە. هەر لە كۆنگرەی سێدا بوو كە ژمارەیەك سەركردە خۆیان نەپاڵاوتەوە. تا بە رۆژگاری ئەمڕۆش دەگات، ئەو سەركردانە قەدر گرانترین كاراكتەرانی مێژووی ئەم حزبەن و سەروەرییەكی گەورەیان بۆ خۆیان تۆماركردووە و نموونەیەكی جوانیشن بۆ چاولێكەری.

بكەرو گۆڕانكاری

پاشان، لە رووی فەلسەفیشەوە، بكەری كۆمەڵایەتی كە لێرەدا، بە پلەی یەكەم، دەكاتە سەركردایەتیی حزبەكە بەو ئیعتیبارەی بڕیارەكانی حزبی لەلایە، لەهەموو دۆخێكی یەكێتی بەرپرسیار نییە. بكەر، لەهەر بوارێكدا بێت، سۆپەرمان نییە. لەرووی بونیادی structure دەروونییەوە، تۆپەڵێكە لە هەست و نەست، لەرووی فیزیكیشەوە، زۆرجار دەكەوێتە ژێر كاریگەریی هەلومەرجە سیاسی و ئابووریی و كۆمەڵایەتییەكان و بگرە توانای مەعریفی و باری سایكۆلۆژیی خۆیشییەوە، واتە مەرج نییە هۆشیارانە هەموو بڕیارێكی دابێت و نەكەوتبێتە ژێر كۆمەڵێك كارتێكەری مێژوویی دیاریكراوەوە، بەڵكو مومكینە زۆرجار هەڵەی هەندێ لە بڕیارو هەڵوێستەكانی لەكاتی ترو مێژووی دواتردا، بۆ ساغ ببێتەوە.

بە مانایەكی تر، بانگەواز بۆ گۆڕانكاریی لە یەكێتیدا، لە یەك كاتدا، نابێ هەم لە گۆڕینی بكەردا كورت بكرێتەوە، هەم بشبەسترێتەوە بە گریمانەی «خراپەی رەها»ی بكەرەوە. ئەم پرسە، پێویستیی بە دیدێكی زانستی و فراوانتر هەیە. پێش هەر شتێك سەركردایەتیی یەكێتی دەبێ خۆی بەوە رازی بێت كە چەمكی گۆڕانكاریی لە بكەردا، تەنها گریمانەیەكە بۆ گۆڕانكاریی فراوانتر كە دەبێ لە سەرلەبەری حزبەكەدا بكرێت، ئەگەرنا، ئەوا خودی سەركردایەتیی ئێستا خۆی، لەڕێی ئەنجامدانی گۆڕانكاریی گەورەوە لە هەلومەرجی حزبدا، دەیتوانی بیرۆكە و بانگەواز بۆ گۆڕینی بكەر، لە خەیاڵدانی هەموو ئەندامێكی كۆنگرەدا دەربهێنێت و دوا شتێكیش بێت كە بیری لێ بكرێتەوە!. گرنگیشە بزانن، كە لەرووی مەبدەئییەوە، گۆڕینی بكەر، هیچ نییە جگە لە میكانیزمێك بۆ ئەگەری گۆڕینی حزب، نەك حەتمییەتی روودانی گۆڕانكاریی لەداهاتوودا. بە كورتی و كرمانجی، حزبایەتی، ئەزموونە، لانیكەم، لە نەوەیەكەوە بۆ یەكێكی تر، بە زمانی IT، پێویستیی بە ئەبدەیت-ە Update. كە ئەزموونێكیش كورت دەهێنێت، ئەوا ئیتر دەبێ باشتر بەوە قایل ببین كە ئەزموونی تر تاقی بكرێتەوە.

بیرۆكەی گۆڕانكاریی لە بكەردا، تەنانەت ئەگەر پێویستییەكی سەرەكیی ژیانی پارتە چەپ و دیموكراتەكانی دنیاش بێت، ئەگەر بەشێك بێت لە پرەنسیپی دەستاودەستكردنی دەسەڵاتیش، ئەوا بۆ یەكێتی بۆ هێنانە پێشەوەی تاقیكردنەوەی نوێیشە. پاشان ئەمڕۆ، هەڵە بێت یان راست، لە روانگەی رای گشتیی خەڵكی كوردستانەوە، پێوەرێك بۆ ئەنجامدانی گۆڕانكاریی لە یەكێتیدا، بۆتە ئەوەی تاچەند توانای نوێكردنەوەی سەركردایەتییەكەی هەیە.

كۆمەڵگەو دروشمەكانی حزب

راستە خەڵك، لە كۆتاییدا، ئەدای حزبەكان و بەخشش و دەسكەوتیان بۆ وڵات، دەكاتە پێوەر بۆ هەڵسەنگاندنی هەر زەید و عوبەید-ێكیش كە لەناو ئەم حزبانەدا هەبن!، بەڵام هاوكات بڕی پابەندبوونی هەر حزبێكیش بە بانگەواز و دروشمەكانی و، بە پەیڕەو و پرۆگرامەكانییەوە كە هەندێكیان بریتین لە «نوێبوونەوە» و»چاكسازی» و»دەستاودەستكردنی دەسەڵات» و.. هتد، ناڕاستەوخۆ دەیخەنە ناو هاوكێشەی ئەندازەی بەرجەستەبوونی تەواوی ئەو بانگەوازو دروشمانە لە ژیانی خودی حزبەكە خۆیشیدا، بەتایبەتی كە یەكێتی حزبێكی فەرمانڕەوایە، ئەمڕۆ زۆرێك لە سەركردەكانی تەنها سەركردەی حزب نین، تەنها دەمڕاست و كاربەدەستی ناو ئۆرگانەكانی هێزێكی دیاریكراو نین، بەڵكو لەرێی بەشداریشەوە لە پرۆسێسی سیاسیی وڵات، دەبنە كاراكتەری دەسەڵاتداری ناو وڵاتەكە و راستەوخۆ لەگەڵ كۆمەڵگەدا بەرخورد دەكەن، بەمەش باشەیان بە خێری گشت تەواو دەبێت و خراپەشیان بە زیانی گشتی، واتە دواجار رایەڵی راستەوخۆیان لەگەڵ دانیشتوواندا بۆ دروست دەبێت و پەیوەندییەكیی ئۆرگانی بە كاروباری گشتییانەوە دەبەستێتەوە و دەكەونە ژێر فۆكەس و چاودێریی هاووڵاتیان و ماسمیدیاو ركابەرانیانەوە.

هەر لێرەشەوەیە كە جەماوەر لەخۆی دەپرسێ: ئەگەر حزبێك لەناو خۆیدا گۆڕانكاریی پێ نەكرێت، چۆن دەتوانێت لە كۆمەڵگەدا بەدیی بهێنێت؟ ئەگەر خۆی نوێ نەكاتەوە، بە چی دەتوانێت نوێبوونەوە لە وڵاتدا بكات، ئەگەر لەناو خۆیدا دیموكرات نەبێت، بەچی متمانە بە دیموكراسیبوونی بهێنین لەناو كۆمەڵدا؟ ئەگەر خۆی دەسەڵات و پێگەكانی حزب بۆ چەند كەس و گروپێكی حزبەكە پاوان بكات، چۆن شەڕی پاوانكردنی دەسەڵاتەكانی ناو هەرێم و عیراقی پێ دەكرێت؟ ئەگەر خۆی بە ناشەرعیی تەمەنی حزبەكە و بڕیاربەدەستەكانی درێژ بكاتەوە، بەچی باوەڕ بەوە بكرێت كە شەڕی شەرعییەتی دەزگاكان لە كۆمەڵگەدا، دەكات؟ ئەگەر دان بەوەدا بنێت كە لە قەیرانەكانی كۆمەڵگە و وڵات بەرپرسە، چۆن دڵنیا دەبێتەوە كە لەدۆخێكی حزبیی تەندروستدایەو پێویستیی بە هیچ بەخۆداچوونەوە و چاكسازییەك نییە؟

رەچاوكردنی ئەگەرو مەرج

بە مانایەكی سادەتر، ئەگەر كادرانی حزبەكە راستەوخۆ داوای گۆڕانكاریی و نوێبوونەوە لە یەكێتی بكەن، ئەوا كۆمەڵگە لە دەرگای ئەندازەی جێبەجێكردنی ئەو دروشمانە لەناو وڵاتدا، دێتە ناوەوە!. بۆیە ئەگەر یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان و سەركردایەتییەكەی رەچاوی تەواوی ئەم بەڵگەنەویستانە نەكەن، ئەگەر بیانەوێت كۆنگرە تەنها هەروەك وێستگەیەكی تێپەڕ، بەرێ بخەن و نەچنە ژێر باری بەرپرسیارێتییەكی گەورەوە، ئەگەر پێكەوە و هاوشان و لەخۆبردووانە، دوور لەیەكتر سڕینەوە و رق و كین مامەڵە نەكەن، ئەگەر بەشێوەیەكی بابەتی و زانستی و سەردەمییانە و بە چاولێكەریی لە نەریتی حزبایەتی پارتە سۆشیال دیموكراتەكانی ئەوروپا و جیهان، لەم وێستگە گشتییە حزبییەی خۆیان نەڕوانن، ئەگەر لەدوای كۆنگرەی داهاتوویانەوە بە ستراتیژو سیاسەت و هاوكات وزەیەكی نوێوە نەیەنەوە ناو گۆڕەپانی سیاسیی باشووری كوردستان و عیراق و ناوچەكەوە، ئەوا بێگومان باشتر وایە ئەو كۆنگرەیە هەر نەبەستن!، بەڵكو تەنها میكانیزمێك بۆ شەرعییەتی درێژەكێشان بدۆزنەوە و بەرپرسیارێتی ریسككردن بە پاشەڕۆژی حزبەكەش لەئەستۆ بگرن.

عەدالەت عەبدوڵڵا

ئەمانەش ببینە

زۆرترین خوێنراو

هەواڵەکان دەنێرین بۆ مۆبایلەکانتان

ئەپڵیکەیشنی

app دابەزێنە

Play store app store app
The News In Your Pocket