...كارگەكان وەك هیوایەك

.

كارگەكان وەك هیوایەك بۆ بوژاندنەوەی ئابوری هەرێمی كوردستان 

لە مێژوی ئابوریدا كارگەكان (وەك بەشێك لە پرۆسەكانی ئابوری) هەمیشە ڕۆڵی بوژاندنەوەی كەرتە ئابورییەكانیان لە ئەستۆگرتوە. بەڵام لە شۆڕشی پیشەسازیدا (بەهۆی گۆڕانی هاوكێشەكانی بەرهەمهێنان و خێراكردنی پرۆسەكانی بەرهەمهێنانەوە) ئیدی كارگەكان بەتەواوی وەك فاكتەرێكی سەرەكی گەشەسەندنی ئابوری دەركەوتن. ئیدی ئەو شۆڕشە بوو بە دەستپێكی چەندین وەرچەرخانی ئابوری گرنگ، دوای سەردەمێكی درێژ پرۆسەكە چەندید گۆرأنكاری دیكەی بەدوای خۆیدا هێنا، هەروەها خوڵقێنەری جیهانگیریش بوو. لەم پرۆسانەدا ئابوری سەنتەری كارەكان بو، بەمانایەكی دیكە خواستە ئابوریەكان بون بە بنەمای بەشێكی گرنگ لەو داهێنانە، ئەویش لە پێناو پڕكردنەوەی خواستی ناوخۆیی و كەمكردنەوەی تێچونی بەرهەمهێنان، بەكارهێنانی دەرامەتە ئابورییە دەگمەنەكان بوو بەشێوەیەك كە بەشی پێداویستە بێكۆتاییەكانی مرۆٌٌٌڤ بكات. لە هەریًمی كوردستان تائێستا ناوە ناوە گوێبیستی كردنەوەی كارگەكان دەبین لە كەرتە جیاوازەكانی ئابوریدا، رأستی بۆ ئابورییەكی وەك هەرێمی كوردستان دەكرێـت بكرێتە بنەمای بوژاندنەوەیەكی فرە ڕەهەندی ئابوری. ئابوری هەرێمی كوردستان تا ئێستا ئابورییەكە كە لەسەر بنەمای بەكاربردن كاردەكات، واتا ڕەگەزی بەرهەمهێنان تێیدا زۆر لاوازە، كردنەوەی ئەم كارگانە دەكرێت فریادڕەسی ڕزگاركردنی ئابوری هەرێمی كوردستان لە نەخۆشی بەكاربردن. كردنەوەی كارگەی زەیتی زەیتون لەسنوری پارێزگای هەڵەبجە، دەكرێـت وەك یەكێك لە هەواڵە ئابوریە گرنگەكان خوێندنەوەی بۆ بكەین، ئەم پرۆژەیە پرٍِِۆژەی بەپیشەسازیكردنی بەرهەمە كشتوكاڵییەكانە، بەگوێرەی ئامارەكانی وەزارەتی كشتوكاڵ و سەرچاوەئاوییەكانی حكومەت لەهەرێمی كوردستاندا (10) هەزار دۆنم زەوی چێنراو بەزەیتون هەیە و كەنزیكەی دوو ملیۆن داری زەیتونیان لەخۆگرتوە شایانی باسە تەنها لەسنوری پارێزگای هەڵەبجەدا زیاتر لە(300) دۆنم زەوی چێنراو بەزەیتون هەیە و ئەم ڕێژەیەش لەزیاد بووندایە باشترین بژاردە بۆ حكومەتی هەرێم پاڵپشتیكردنی كەرتی تایبەتە بۆ دروستكردن چەندین كارگەی ترە لە بوارە جیاوازەكاندا. بۆ ئەم بابەتە پێویستە سیاسەتی پاراستنی بەرهەمی پیشەسازییەكانی ناوخۆ پەیڕەو بكات، وەك بەخشینی كارگەكان لە باج و دانانی گومورگ لەسەر ئەو بەرهەمە هاوشێوانەی كە هاوردەدەكرێـت بەشێوەیەكی گشتی دەكرێت دورستكردنی كارگەی زەیتی زەیتون ئەم چەند سودە بە ئابوری هەرێم و ناوچەكە بگەیەنێت: 

1. بوژاندنەوەی كەرتی پیشەسازی و گەشەسەندی ئابوری هەرێمی كوردستان و ناوچەكە، هەروەها بەهێزبونی كەرتی تایبەت لە بواری پیشەسازی و كشتوكاڵا دا، بەم شێوەیە دەكرێت لە ئایندەدا چەندیدن گۆڕأنكاری گەورەتر بەدەستبهێنرێـت لەو بوارە جیاوازانەدا.

2. لەڕیگەیئەمكارگەوەدەكرێـتبەرهەمەناوخۆییەكانساغبكرێـتەوە،بەمەشجوتیاراندەپارێزێنلەنزمبونەوەینرخیبەرهەمەكانیان،هەروەهاگەرەنتییەكەبۆزیادبونیبەرهەمیزەیتونلەناوچەكەدا. 

3. بەهۆیئەوتایبەتمەندیانەوەكەبەرهەمیزەیتونهەیەتیلەئێستادالەهەرێمیكوردستاندابەڕێژەیەكیزۆرخواستیلەسەرهەیە،بۆپڕكردنەوەیئەمخواستەشهەرێمیكوردستانلەدەرەوەئەمبەرهەمەیهاوردەدەكرد. بەكردنەوەیئەمكارگەیەڕێگالەچونەدەرەوەیپارەیناوخۆیهەرێمدەگیرێـتبۆدەرەوە.

4. هەڵبەتكردنەوەیئەمكارگەیەبەشێوەیەكیڕاستەوخۆوناڕاستەوخۆهەلیكاركردنبۆژمارەیەكلەدانیشتواندەڕەخسێنت،بەمەشدەبێـتەهۆیكەمكردنەوەیئەورێژەیبێكارییەیكەلەئێستادالەسەرولەسەدابیستەوەیە. 

5. لەئەگەریسەركەوتنیكارگەكەدا،دەكرێتكەساڵانەڕوبەرێكیفراوانیزەوییەكانببێـتبەمبەرهەمە. هەمدیسئەمەسەركەوتنەوەهادەكاتكەڕەنگەساڵانیداهاتوچەندینكارگەیجیاوازتریلەبوارەكانیدیكەدالیٍَبكرێـەوەبۆنمونەلەبورایپیشەسازیهەناروهەنجیریاخودبەرهەمەئاژەڵییەكانیدیكە.

6. سەرباریڕەهەندەئابوریەكانی،بەهۆیگۆڕینیناوچەكەبۆسەوزاییوزیادكردنیڕوبەریسەوزایلەئەمپارێزگایەدازیاددەكاتولەڕویگەشتیاریشەوەكاریگەریهەیەلەسەرناوچەیەكە

سەركۆ یونس/ ئابوریناس