ئه‌مڕۆ له‌ مێژوودا

.

 13ی نۆڤه‌مبه‌ر

رووداوه‌كان..
1002: مه‌لیكی ئینگلته‌ره‌ (ئیسیل ریدی دووه‌م) فه‌رمانی ده‌ركرد به‌ كوشتنی هه‌موو دانیماركیه‌كان له‌ ئینگلته‌ره‌ كه‌ ناسرابوو به‌ ناوی (قه‌سابخانه‌ی رۆژی قه‌دیس برایس).
1918: حكومه‌تی شیوعی له‌ روسیا په‌یماننامه‌ی (برست لیتوفسك)ی ئاشتی هه‌ڵوه‌شانده‌وه‌ له‌گه‌ڵ وڵاتانی میحوه‌ر له‌ جه‌نگی یه‌كه‌می جیهانی.
1918: هێزی هاوپه‌یمانان (قوسته‌نتینیه‌)ی پایته‌خی ده‌وڵه‌تی عوسمانیان داگیركرد.
1929: حیزبی شیوعی ئه‌ندونیزی شۆڕشی هه‌ڵگیرسان دژ به‌ داگیركه‌ری هۆڵه‌ندی له‌ جاوه‌ی خۆرئاوا.
1961: به‌نداوی دوكان كرایه‌وه‌.
1966: هه‌ڵگیرسانی شه‌ڕی (سموع) له‌ نیوان سوپای ئیسرائیلی و ئه‌رده‌ن به‌هۆی تیاچوونی 3 سه‌ربازی ئیسرائیلی به‌ مینی زه‌مینی.
1974: سه‌ركرده‌ی رێكخراوی رزگاریخوازی فه‌له‌ستینی (یاسر عه‌ره‌فات) له‌ وتارێكی مێژووییدا قسه‌ی بۆ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان كرد.
1979: نوێنه‌ری پێشوو و حاكمی ویلایه‌تی كالیفۆرنیا (رونالد ریگن) خۆی كاندیدكرد بۆ هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكایه‌تی ئه‌مریكی كه‌ له‌ نۆڤه‌مبه‌ری ساڵی 1980ز ئه‌نجامدرا.
1990: سه‌ربه‌خۆیی لۆكسمبۆرگ له‌ هۆڵه‌نده‌.
2000: له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی بۆسنه‌، سۆشیالیسته‌ میانڕه‌وه‌كان ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ سه‌ر شانۆی سیاسه‌ت و (عه‌لی عیزه‌ت بیگۆڤیچ)ی میانڕه‌وی ئیسلامی توشی شكست ده‌بێت.
2008: به‌ردانی سه‌رۆكی مۆریتانیای لابراو (سیدی محه‌مه‌د كوڕی شێخ عه‌بدوڵڵا) و دانانی له‌ ژێر چاودێریدا له‌ شوێنی له‌دایكبوونی و رێگه‌دان به‌ سازدانی دیمانه‌ له‌گه‌ڵیدا.
2010: ده‌رچوونی بڕیاری به‌ جینۆساید ناساندنی (كه‌یسی كورده‌ فه‌یلیه‌كان) له‌ لایه‌ن دادگای باڵای تاوانه‌كانه‌وه‌ و له‌سێداره‌دانی 3 له‌ تاوانبارانی ئه‌و كه‌یسه‌.
2011: سه‌رۆكی ئیتالیا (جورجو نابولیتانو) ماریو مونتی راسپارد به‌ پۆستی سه‌ره‌ك وه‌زیران، ئه‌وه‌ش دوای رۆژێك له‌ ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ی (سیلفیو برلسكۆنی).

له‌دایكبوون:
354: ئوگستینیوس، ئه‌سقه‌فی باكوری ئه‌فریقیا.
1312: مه‌لیك ئیدواردی سێیه‌م، مه‌لیكی ئینگلته‌ره‌.
1504: فیلیپی یه‌كه‌م، سه‌ركرده‌ی چاكسازی پرۆتستانتی.
1850: رۆبه‌رت لویس ستیفنسۆن، نوسه‌ری ئوسكوتله‌ندی.
1893: ئیدوارد دویزی، زانای كیمای زینده‌یی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی پزیشكی ساڵی 1943ز.
1899: هوانگ زیان فان، مێژوونوسی چینی.
1920: عه‌بدولره‌حمان خمێسی، شاعیری میسری.
1923: مونا، ژنه‌ ئه‌كته‌ری میسری.
1936: سه‌لیم كلاس، ئه‌كته‌ری سوری.
1939: كاریل بروكنز، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی پێی چیكی.
1939: سه‌میر موقبیل، سیاسه‌تمه‌دار و بسنزمانی لوبنانی.
1952: ئه‌رت مالك، ئه‌كته‌ری به‌ریتانی.
1955: ووبی گولدبرگ، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1967: جوهی چاولا، ژنه‌ ئه‌كته‌ری هیندی.
1969: جیرارد بتله‌ر، ئه‌كته‌ری ئوسكوتله‌ندی.
1969: ئه‌یان حرسی عه‌لی، سیاسه‌تمه‌داری هۆڵه‌ندی به‌ نه‌ژاد سۆمالی.
1975: ئیفیكا دراگوتینۆڤیچ، یاریزانی تۆپی پێی سربی.
1980: لارا حه‌بیب، ژنه‌ راگه‌یاندكاری لوبنانی.
1980: مونیك كولمان، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1982: شێخ حه‌مدان بن محه‌مه‌د راشد ئال مه‌كتوم، وه‌لی عه‌هد له‌ ئیماره‌تی دوبه‌ی.
1984: لوكاس باریوس، یاریزانی تۆپی پێی پاراگوای.

وه‌فات:
899: ئه‌بو محه‌مه‌دی كوڕی قوته‌یبه‌ی دینه‌وه‌ری، مێژوونوسی كوردی به‌ناوبانگ.
1093: مالكۆلمی سێهه‌م، مه‌لیكی ئوسكوتله‌نده‌.
1143: فولك، مه‌لیكی شانشینی به‌یتولمه‌قدیس.
1460: هنری ده‌ریاوان، ئه‌میر و دۆزه‌ره‌وه‌ی برتوگالی.
1770: جۆرج گرنفیل، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی شانشینی یه‌كگرتوو.
1868: جواكینۆ روسینی، مۆسیقاری ئیتالی.
1917: تۆگێست جان رۆدانی، په‌یكه‌رتاش و نیگاركێشی فه‌ره‌نسا له‌ پاریس.
1929: عه‌بدولموحسین سه‌عدون، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی شانشینی عێراق، به‌هۆی باری ده‌سه‌ڵات و ده‌روونی له‌ به‌غدا.
1967: هارییت كوهین، ژنه‌ ژه‌نیاری پیانۆی ئینگلیزی.
1974: فیتوریو دی سیكا، ده‌رهێنه‌ر و ئه‌كته‌ری ئیتالی.
2002: خوان ئه‌لبرتو سیكافینو، یاریزانی تۆپی پێ ئۆرۆگوایی.
2005: ئیدی گوریرو، زۆرانبازی مه‌كسیكی.

جه‌ژن و بۆنه‌كان:
جه‌ژنی قه‌دیس یۆحه‌ننا ده‌می ئاڵتون.

PUKmedia ئا/ حسێن هه‌ڵه‌بجه‌یی