riklam

ئــه‌مڕۆ لـه‌ مــێژوودا

جیهان 09:42 AM - 2018-08-10
.

.

رووداوه‌كان:
1557: هه‌ره‌سهێنانی فه‌ره‌نسیه‌كان له‌به‌رده‌م هاوپه‌یمانی ئیسپانیا و ئینگلیز له‌ شه‌ڕی سانت كینتان و ئه‌وه‌ش له‌ میانی جه‌نگی هابسبورگ فالو.
1792: شۆڕشگێڕه‌ فه‌ره‌نسیه‌كان هێرشیان كرده‌ سه‌ر (كۆشكی ئیلتوی له‌ری) باره‌گای مه‌لیك لویسی شانزه‌هه‌م، كه‌ مه‌لیك په‌نای برد بۆ (باره‌گای كۆمه‌ڵه‌ی نیشتمانی) كه‌ ده‌ستبه‌سه‌ری كرد و بڕیاریدا هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی نیشتمانی بكرێت بۆ دانانی ده‌ستوری نوێ بۆ وڵات.
1805: ژه‌نه‌راڵ (مایۆر نیسڤینان) ئه‌فسه‌ری روسی به‌ هێزێكی 500 كه‌سی و پێنج تانك و 108 قازیفه‌ هێرشیان كرده‌ سه‌ر كورده‌كانی قه‌ڵای (گیچیلگ) و مه‌ڕوماڵاتیان تاڵانكرد له‌ ناوچه‌ی یه‌ریڤان.
1809: راگه‌یاندنی سه‌ربه‌خۆیی (ئیكوادءر) له‌ (ئیسپانیا).
1821: ویلایه‌تی (میزوری) بوو به‌ ویلایته‌ی 28ی ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان.
1913: گه‌شتن به‌ رێكه‌وتنی ئاشتی بۆ كۆتایی هێنان به‌ جه‌نگی به‌ڵقان.
1914: فه‌ره‌نسه‌ جه‌نگی راگه‌یاند دژ به‌ ئیمبراتۆریه‌تی نه‌مساوی مه‌جه‌ری له‌ میانی جه‌نگی یه‌كه‌می جیهانی
1920: حكومه‌تی توركی ده‌سه‌ڵاتی خۆی به‌سه‌ر فه‌له‌ستیندا لابرد و دانینا به‌ ئینتیدابی به‌ریتانی به‌سه‌ریه‌وه‌.
1920: مۆركردنی په‌یماننامه‌ی (سیڤه‌ر) له‌ نێوان ده‌وڵه‌تی عوسمانی و هێزه‌كانی هاوپه‌یمانان و ئه‌وه‌ش دوای جه‌نگی یه‌كه‌می جیهانی و به‌ پێی ئه‌و رێكه‌وتنه‌ حیجاز و ئه‌رمینیا و كوردستان سه‌ربه‌خۆیی وه‌ربگرن، و له‌ لایه‌كی تر سنوری نێوان سوریا و عێراق له‌ لایه‌ك و توركیا بكێشرێت.
1922: راگه‌یاندنی ده‌ستوری فه‌له‌ستین له‌ لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتی ئینتیدابی به‌ریتانی، و به‌ پێی ئه‌و ده‌ستوره‌ ئه‌نجومه‌نی نیشتمانی دروست بكرێت له‌ 22 ئه‌ندام 6 یان ئینگلیز و 4 یان جوله‌كه‌ و هه‌ڵبژاردنی 8 موسڵمان و مه‌سیحی و دوو جوله‌كه‌ و مه‌ندوبی سامی سه‌رپه‌رشتی بكات، فه‌له‌ستینیه‌كان ره‌تی هه‌ڵبژارندنی ئه‌نجومه‌نه‌كه‌یان دایه‌وه‌.
1937: رووخانی حكومه‌ته‌كه‌ی (به‌كر سدقی).
1945: شۆڕشی سێهه‌می بارزان.
1945: یابان له‌ رێگای ئێستگه‌وه‌ خۆبه‌سته‌وه‌دانی خۆی راگه‌یاند له‌ میانی جه‌نگی دووه‌می جیهانی.
1956: دامه‌زراندنی (خوێندكارانی كورد) له‌ ئه‌وروپا.
1963: هێزه‌كانی سوپای عێراق زاخۆ و ناوچه‌كانی ده‌وروبه‌ری داگیركرد.
1973: یه‌كیه‌تی سۆڤیه‌ت كه‌شتی چواره‌می ئاسمانی هه‌ڵدا بۆ سه‌ر مه‌ریخ به‌ ناوی (مارس-7).
1974: برتوگال پلانێكی راگه‌یاند كه‌ ماوه‌كه‌ی 2 ساڵ بوو بۆ سه‌ربه‌خۆبوونی ئه‌نگۆلا.
1988: یادی شه‌هید كردنی عه‌بدولمه‌سیح پۆڵس سڵێوه‌ (سۆران) (1954-1988) , له‌ڕۆژی (28/10/1988) یش ڕژێم (8) كه‌سی له‌ كه‌س و كاره‌كه‌ی له‌ سێداره‌دا .
1989: دانانی جه‌نه‌راڵ (كۆڵن پاوه‌ڵ) به‌ سه‌رۆكی ده‌زگای ئه‌ركانی هاوبه‌شی ئه‌مریكی، و كه‌ یه‌كه‌مین زنجیه‌ ئه‌و پۆسته‌ وه‌ربگرێت له‌ ویلایته‌ یه‌كگرتووه‌كان.
1990: به‌ستنی كۆنگره‌ی كتوپڕی لوتكه‌ی عه‌ره‌بی هه‌ژده‌هه‌م له‌ قاهیره‌ بۆ تاوتوێی هێرشی عێراق بۆ سه‌ر كوێت.
1995: له‌ لایه‌ن حكومه‌تی ئه‌رده‌نه‌وه‌ مافی په‌نابه‌ری رامیاری درا به‌ هه‌ریه‌ك له‌ (سه‌دام كامیل) و (حسێن كامیل)، و خێزانه‌كانیان (ره‌نا) و (ره‌ند) كه‌ كچی سه‌دام حسێن بوون.
1998: سوڵتانی برۆنای (حه‌سه‌ن به‌لقیه‌) فه‌رمانێكی سوڵتانی ده‌ركرد به‌ دانانی كوڕه‌كه‌ی (موهته‌دی بیللا به‌ڵقیه‌) به‌ وه‌لی عه‌هد.
2000: پاش ده‌ ساڵ له‌ ئابڵوقه‌ی ئابووری سه‌ر عێراق، بۆ یه‌كه‌مین جار سه‌رۆكێكی بیانی سه‌ردانی عیراقی كرد، ئه‌ویش (هۆگۆ جاڤێز) ی سه‌رۆكی ڤه‌نزویللا بوو.
2002: توركمه‌نستان یاسای گۆڕینی ناوی مانگه‌كان و رۆژه‌كانی هه‌فته‌ی ده‌ركرد.
2002: حكومه‌تی هه‌رێم و وه‌فدی بانگه‌وازی جنێف (ڕێككه‌وتنی قه‌ده‌غه‌كردنی مین) یان ئیمزا كرد.
2008: هێزه‌كانی سوپای روسیا پایته‌ختی هه‌رێمی (ئۆسیتیای باشور)یان كۆنترۆڵكرد.
2010: ژنه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری رێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی (مارگرێت چان) كۆتایی هاتنی په‌تای ئه‌نفلۆنزای به‌رازی راگه‌یاند.
2014: تێكشكانی فڕۆكه‌ی هێڵه‌كانی سیاهانی ئاسمانی گه‌شتی 5915 له‌ نزیك فڕۆكه‌خانه‌ی میهر ئابادی نێوده‌وڵه‌تی له‌ تاران و مردنی 38 كه‌س به‌لای كه‌مه‌وه‌.
2014: راگه‌یاندنی بردنه‌وه‌ی (ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردوگان) له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی سه‌رۆكایه‌تی توركیا له‌ جه‌وله‌ی یه‌كه‌م دوای ئه‌وه‌ی كه‌ رێژه‌ی 51,79%ی ده‌نگه‌كانی به‌ده‌ستهێنا.

له‌دایكبوون:
1296: مه‌لیك یانگی نابینا، مه‌لیكی بوهیمیا.
1810: كامیلو بنسو، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی ئیتالیا.
1874: هربرت هوفه‌ر، سه‌رۆكی ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان.
1902: ئه‌رنی تیسیلیۆس، زانای كیمیای زینده‌یی سویدی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی كیمیای ساڵی 1948ز.
1913: ولفجانج باول، زانای فیزیای ئه‌ڵمانی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی فیزیای ساڵی 1989ز.
1936: إبراهیم الشقنقیری، ده‌رهێنه‌ری میسری.
1945: شێخ فه‌هد ئه‌حمه‌د جابر سوباح، دیارترین كه‌سایه‌تی وه‌رزشی له‌ ده‌وڵه‌تانی كه‌نداو و ئاسیا.
1951: خوان مانویل سانتوس، سه‌رۆكی كۆڵۆمبیا.
1959: روزانا ئه‌ركیت، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1960: ئه‌نتۆنیۆ باندیراس، ئه‌كته‌ری ئیسپانی.
1966: ئیبراهیم حه‌سه‌ن، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی پێی میسری.
1966: حسام حه‌سه‌ن، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی پێی میسری.
1969: برایان دراموند، ئه‌كته‌ری كه‌نه‌دی.
1971: روی كین، یاریزانی تۆپی پێی ئیرله‌ندی.
1973: خافێر زانیتی، یاریزانی تۆپی پێی ئه‌رجه‌نتینی.
1973: هه‌یفا مه‌نسور، ژنه‌ ده‌رهێنه‌ری سعودی.
1974: دیفید سومیل، یاریزانی تۆپی پێی فه‌ره‌نسی.
1978: دانییل ئه‌لسوب، یاریزانی تۆپی پێی ئوستورالی.
1979: جوانا گارسیا، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی
1981: مالیك مه‌عاز، یاریزانی تۆپی پێی سعودی.
1988: عه‌باس ئیبراهیم، گۆرانیبێژی سعودی.
1989: بن سه‌حه‌ر، یاریزانی تۆپی پێی ئیسرائیلی.

وه‌فات:
833: خه‌لیفه‌ مه‌ئمون، خه‌لیفه‌ی ئیسلام.
1535: ئیبولیتو دی میدیشی، حاكمی فلۆره‌نسه‌.
1896: ئوتو لینینتال، داهێنه‌ری فڕۆكه‌وانی ئه‌ڵمانی.
1915: هنری موزلی، زانای فیزیای ئینگلیزی.
1992: ئه‌ربیرت هایم، پزیشكی نه‌مساوی نازی.
1995: ره‌فعه‌ت داری، هونه‌رمه‌ندی كورد، ساڵی 1938 له‌ گوندی (دارا) له‌ عامورا له‌ رۆژئاوای كوردستان له‌دایكبووه‌.
2002: ئازاد شه‌وقی، له‌ سلێمانی، له‌ ته‌مه‌نی 73 ساڵی.
2012: عومه‌ر بن سوله‌یمان ئه‌شقه‌ر، پیاوی ئاینی فه‌له‌ستینی.
2012: ڕحمد زید السرحان، سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی ئوممه‌ی كوێتی.

جه‌ژن و بۆنه‌كان:
جه‌ژنی سه‌ربه‌خۆیی له‌ ئیكوادۆر.


PUKmedia ئا/ حسن هه‌ڵه‌بجه‌یی

ئەمانەش ببینە

زۆرترین خوێنراو

هەواڵەکان دەنێرین بۆ مۆبایلەکانتان

ئەپڵیکەیشنی

app دابەزێنە

Play store app store app
The News In Your Pocket