ئه‌مڕۆ له‌ مێژوودا

رووداوه‌كان:
1714: ده‌وڵه‌تی عوسمانی جه‌نگی راگه‌یاند دژ به‌ بندوقیه‌.
1911: بۆ یه‌كه‌م جار له‌ به‌غداد بناغه‌ی په‌یمانگای مامۆستایان دانرا.
1941: ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان رۆشته‌ ناو جه‌نگی دووه‌می جیهانی و دایه‌ پاڵ هیزه‌كانی هاوپه‌یمانان دوای هێرش بۆ سه‌ر بیرل هاربه‌ر.
1947: لیژنه‌ی سیاسی كۆمكاری وڵاتانی عه‌ره‌بی كۆبوونه‌وه‌یه‌كی به‌ست كه‌ سه‌رۆكی وڵاتانی عه‌ره‌بی ئاماده‌ی بوون و ئه‌وه‌ش بۆ شكست هێنان به‌ بڕیاری دابه‌شكردنی فه‌له‌ستین و دروست نه‌بوونی ده‌وڵه‌تی ئیسرائیل.
1948: بڕیاری هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی (ئیخوان موسلیمین) له‌ میسر درا.
1949: دامه‌زراندنی ئاژانسی نه‌ته‌وه‌ یه‌گرتووه‌كان بۆ به‌هاناچوونی په‌ناهنده‌ فه‌له‌ستینیه‌كان/ ئۆنروا.
1952: تێكچوونه‌كان دارولبه‌یزای گرته‌وه‌ به‌هۆی كوژرانی دامه‌زرێنه‌ری یه‌كیه‌تی گشتی تونسی بۆ كاركردن (فه‌ره‌حات حشاد).
1958: ده‌رچوونی یه‌كه‌م ژماره‌ی گۆڤاری (ئه‌لعه‌ره‌بی) له‌ كوێت كه‌ سه‌رنوسه‌ره‌كه‌ی (د. ئه‌حمه‌د زه‌كی) بوو.
1966: ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان و یه‌كیه‌تی سۆڤیه‌ت په‌یماننامه‌ی قه‌ده‌غه‌كردنی تاقیكرنه‌وه‌ ئه‌تۆمیه‌كانیان مۆركرد له‌ ئاسمانی ده‌ره‌وه‌دا.
1969: سوریا ده‌ستی گرت به‌سه‌ر موڵكه‌كانی كۆمپانیای نه‌وتی عێراقدا.
1972: ته‌قینه‌وه‌ی بۆمبێك له‌ ماڵی تێكۆشه‌ری فه‌له‌ستینی (محه‌مه‌د هه‌مشه‌هری) به‌هۆی مۆساده‌وه‌ و ئه‌وه‌ش به‌ فه‌رمانی راسته‌وخۆ له‌(جولدا مائیر)ه‌وه‌.
1980: تیرۆركردنی گۆرانیبێژی ئینگلیزی (جۆن لینۆن) له‌ نیویۆرك له‌سه‌ر ده‌ستی كه‌سێكی عه‌قڵ ناته‌واو كه‌ ناوی (مارك شابمان) بوو.
1987: شاحینه‌یه‌كی ئیسرائیلی ئۆتۆمبیلێكی پانكرده‌وه‌ كه‌ كرێكاری فه‌له‌ستینی تێدا بوو كه‌ بووه‌ هۆی كوژرانی 4 كه‌س و برینداربوونی ئه‌وانی تر، ئه‌و رووداوه‌ش بووه‌ هۆی سه‌رهه‌ڵدانی یه‌كه‌مین راپه‌ڕینی فه‌له‌ستینیه‌كان.
1987: هه‌ردوو سه‌رۆكی ئه‌مریكی (رونالد ریگن) و سۆڤیه‌تی (میخائیل گۆرباچۆڤ) له‌ واشنتۆن رێكه‌وتننامه‌ی نه‌مانی موشه‌كه‌ مه‌ودا مامناوه‌نده‌كانیان مۆركرد له‌ ئه‌وروپا.
1991: دامه‌زراندنی یه‌كیه‌تی وڵاتانی سه‌ربه‌خۆ كه‌ پانزه‌ وڵاتی سه‌ربه‌خۆی كۆكرده‌وه‌ كه‌ له‌ یه‌كیه‌تی سۆڤیه‌ت جیابووبوونه‌وه‌.
1992: له‌ چوار چێوه‌ی پرۆسه‌ی (گه‌ڕاندنه‌وه‌ی هیوا) یه‌كه‌م پۆسته‌ی هێزه‌كانی ئه‌مریكا و
فه‌ڕه‌نسا له‌ مۆگادیشۆی سۆماڵ دابه‌زین .
1994: هه‌شت په‌رله‌مانتاری توركیا (له‌یلا زانا و هاوڕێكانی) به‌زیندان حوكم دران .
2007: كوژرانی ده‌رهێنه‌ری عێراقی (عه‌دنان ئیبراهیم) له‌به‌رده‌م نوسینگه‌كه‌یدا له‌ دیمه‌شقی پایته‌ختی سوریا.
2007: عیززه‌ت دوری له‌ هه‌وڵێكی ده‌ستگیركردن رزگاری بوو.
2010: پێشانگایه‌كی تایبه‌تی هونه‌رمه‌ندی ئه‌مریكی (جولی ئه‌نرۆ) له‌ هۆڵی میدیا له‌ هه‌ولێر كرایه‌وه‌.
2011: سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی باڵای هێزه‌ چه‌كداره‌كان له‌ میسر (موشیر محه‌مه‌د حسێن ته‌نتاوی) بڕیارێكی ده‌ركرد به‌ دروستكردنی ئه‌نجومه‌نی راوێژكاری كه‌ رۆڵی یارمه‌تیدانی ئه‌نجومه‌نی باڵابێت و راوێژ بكرێت تا ده‌سه‌ڵات راده‌ستی حكومه‌تێكی مه‌ده‌نی بكرێت.

له‌دایكبوون:
65 پ ز: هوراس، شاعیری رۆمانی.
1542: شاژن ماری ستیوارت، شاژنی ئوسكوتله‌نده‌.
1708: ئیمبراتۆر فرانسیسی یه‌كه‌م، ئیمبراتۆری ئیمبراتۆریه‌تی رۆمانیای پیرۆز.
1730: یان ئینخنهاوسز، زانای هۆڵه‌ندی له‌ رووه‌كزانی.
1832: بیورنستیرن بیورنسۆن، نوسه‌ری نه‌رویجی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی ئه‌ده‌بی ساڵی 1903ز.
1865: جان سیبیلیۆس، مۆسیقاری فنله‌ندی.
1936: دیفید كارادین، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1938: غه‌سان مه‌ته‌ر، ئه‌كته‌ری فه‌له‌ستینی.
1941: جیوف هورست، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.
1946: مه‌حمود قابیل، ئه‌كته‌ری میسری.
1947: تۆماس چیك، زانای كیمیای ئه‌مریكی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی كیمیای ساڵی 1989ز.
1951: شێخ ئه‌حمه‌د حه‌مود جابر سوباح، جێگری یه‌كه‌می سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران و وه‌زیری ناوخۆی كوێتی.
1952: عه‌باس نوری، ئه‌كته‌ری سوری.
1953: كیم بایسنجه‌ر، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1961: ئان كولته‌ر، راگه‌یاندكاری ئه‌مریكی.
1963: براین مككلیر، یاریزانی تۆپی پێی ئوسكوتله‌ندی.
1964: تیری هاچر، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1966: ریم به‌ننا، ژنه‌ گۆرانیبێژ و ئاوازدانه‌ری فه‌له‌ستینی.
1976: دومینیك موناگان، ئه‌كته‌ری ئینگلیزی.
1978: ئین سمر هولده‌ر، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1978: جون ئۆسته‌ر، یاریزانی تۆپی پێی ویلزی.
1978: فریدریك ویلهلمسۆن، یاریزانی تۆپی پێی سویسری.
1979: كریستیان ویلهلمسۆن، یاریزانی تۆپی پێی سویدی.
1981: عه‌زرا ئه‌كین، ژنه‌ ئه‌كته‌ری توركی.
1984: یه‌عقوب فه‌رحان، ئه‌كته‌ری سعودی.
1984: كریگ هالفورد، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.
1993: ئانا سۆفیا روب، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.

وه‌فات:
940: ئه‌بو عه‌باس محه‌مه‌د رازی بیللا، خه‌لیفه‌ی عه‌باسی.
1897: ئیمام مه‌هدی عه‌باسی، شێخی جامیعی ئه‌زهه‌ر.
1987: جولدا مائیر، ژنه‌ سه‌ره‌ك وه‌زیری ئیسرائیل.
1980: جون لینون، گۆرانیبێژی ئینگلیزی.
1982: مارتی روبینز، گۆرانیبێژی ئه‌مریكی.
2007: عه‌دنان ئیبراهیم، ده‌رهێنه‌ری عێراقی.
2012: ئه‌میر فه‌یسه‌ڵ بن سعود بن عه‌بدولعه‌زیز ئال سعود، ئه‌میری سعودیه‌.

جه‌ژن و بۆنه‌كان:
رۆژی ده‌ستور له‌ رۆمانیا.
رۆژی دایك له‌ په‌نه‌ما.
رۆژی خاتوو په‌تی بی پیسی له‌ كه‌نیسه‌ی كاسۆلیكی.
رۆژی بودهی لای بوزیه‌كان.
رۆژی ناوبانگه‌كان له‌ فه‌ڕه‌نسا.

PUKmedia  ئا/ حسێن هه‌ڵه‌بجه‌یی
‌