ئــه‌مــڕۆ لــه‌ مـێژوودا

29نۆڤه‌مبه‌ر
رووداوه‌كان:
1226: لویسی نۆهه‌م عه‌رشی فه‌ره‌نسه‌ی گرته‌ده‌ست.
1394: مه‌لیكی شانیشنی جوسون له‌ كۆریا (تایجو) پایته‌ختی له‌ (كایسونگ)ه‌وه‌ گواسته‌وه‌ بۆ (هانیانگ) كه‌ ئه‌مڕۆ ناسراوه‌ به‌ (سیئۆل).
1899: دامه‌زراندنی یانه‌ی به‌رشه‌لۆنه‌ له‌ ئیسپانیا.
1908: بڵاوبوونه‌وه‌ی یه‌كه‌م ژماره‌ی رۆژنامه‌ی (ته‌عاون و ته‌ره‌قی كوردی) له‌ ئه‌سته‌نبوڵ له‌ لایه‌ن پیره‌مێرده‌وه‌.
1945: دامه‌زراندنی كۆماری یوگوسلافیای سۆشیالیستی فیدرال.
1947: ده‌رچوونی بڕیاری ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نێوده‌وڵه‌تی ژماره‌ 181 كه‌ داوای دابه‌شبوونی فه‌له‌ستین ده‌كات له‌ نێوان عه‌ره‌ب و جوله‌كه‌دا.
1951: راگه‌یاندنی مانگرتنی گشتی له‌ تونس، بۆ په‌ستان خستنه‌ سه‌ر ره‌فزی فه‌ره‌نسه‌ بۆ داواكاریه‌كانی حكومه‌تی محه‌مه‌د شنیق كه‌ بانگه‌شه‌ی سه‌ربه‌خۆیی و دروستكردنی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی ده‌كرد.
1963: سه‌رۆكی ئه‌مریكا لیندون جۆنسۆن لیژنه‌یه‌كی تایبه‌تی دروستكرد كه‌ سه‌رۆكی دادگای باڵا (ئیریل وارین) سه‌رپه‌رشتی ده‌كرد، ئه‌وه‌ش له‌ پێناوی لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ رووداوی تیرۆركردنی سه‌رۆكی ئه‌مریكا (جۆن كینیدی) دوای هه‌فته‌یه‌ك له‌ رووداوه‌كه‌.
1990: ئه‌نجومه‌نی ئاسایش بڕیاری ژماره‌ 678ی ده‌ركرد سه‌باره‌ت به‌ به‌كارهێنانی هێز بۆ رزگاركردنی كوێت ئه‌گه‌ر عێراق پاشه‌كشه‌ نه‌كات  له‌ كوێت پێش به‌رواری 15ی ینایه‌ری 1991ز.
1995: كردنه‌وه‌ی لقی سلێمانی مه‌ڵبه‌ندی رۆشنبیری سه‌لاح هه‌ورامی.
2002: كۆبوونه‌وه‌ی جه‌لال تاڵه‌بانی و مه‌سعود بارزانی له‌گه‌ڵ (خافێر سۆلانا)ی به‌ڕێوه‌به‌ری كاروباری ده‌ره‌وه‌ی یه‌كیه‌تی ئه‌وروپا.
2010: دادگای باڵا له‌سه‌ر دۆسیه‌ی كورده‌ فه‌یلیه‌كان بڕیاری له‌سێداره‌دانی بۆ (عه‌زیز ساڵح نۆمان) ده‌ركرد.
2010: كه‌یسی كورده‌ فه‌یلیه‌كان به‌ جینۆساید ناسێنرا.
2010: د. فوئاد مه‌عسوم، بوو به‌ سه‌رۆكی لیستی هاوپه‌یمانی كوردستان.
2011: مه‌لیكی مه‌غریب محه‌مه‌دی شه‌شه‌م سه‌ركرده‌ی حیزبی (داد و گه‌شه‌پێدان) عه‌بدوڵای كوڕی كیرانی راسپارد به‌ دروستكردنی حكومه‌تی نوی و ئه‌وه‌ش دوای ئه‌وه‌ی كه‌ حیزبه‌كه‌ی زۆرینه‌ی ده‌نگه‌كانی به‌ده‌ستهێنا له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كاندا، كه‌ حكومه‌تی یه‌كه‌م بوو له‌ مه‌غریب كه‌ سه‌ركرده‌یه‌كی حیزبێك پێكی بهێنێت  كه‌ زۆرینه‌ی ده‌نگه‌كانی به‌ده‌ست هێنابوو.

له‌دایكبوون:
1797: گایتانۆ دونیزیتی، مۆسیقاری ئیتالی.
1799: ئه‌موس برنوسون ئه‌لكوت، نوسه‌ر و وانه‌بێژی ئه‌مریكی.
1803: كریستیان دوبله‌ر، زانای فیزیای نه‌مساوی.
1832: لویزا مای ئه‌لكوت، رۆماننوسی ئه‌مریكی.
1835: تسی شی، ژنه‌ ئیمبراتۆری چین.
1849: جون ئه‌مبروز فلیمینگ، ئه‌ندازیاری كاره‌بایی و زانای فیزیای ئینگلیزی.
1856: تیوبالت فون بتمان هولفیگ، راوێژكاری ئه‌ڵمانیا.
1857: سیودور ئیشیرش، پزیشكی ئه‌ڵمانی.
1874: ئیگاس مونیز، پزیشكی پرتوگالی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی پزیشكی ساڵی 1949ز.
1876: نیللی تایلی روس، ژنه‌ سیاسه‌تمه‌داری ئه‌مریكی.
1898: كلیف لویس، ئه‌دیبی ئیرله‌ندی.
1921: حه‌سه‌ن زیره‌ك، گۆرانیبێژی به‌ناوبانگی كورد، له‌ شاری بۆكان.
1922: عه‌بدولحه‌فیز تتاوی، ئه‌كته‌ری میسری.
1931: یوری فوینوف، یاریزانی تۆپی پێی ئۆكرانی.
1932: جاك شیراك، سه‌رۆكی فه‌ره‌نسه‌.
1947: بترا كیلی، ژنه‌ چالاكوانی سیاسه‌تمه‌داری ئه‌ڵمانی.
1952: جیف فاهای، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1955: حه‌سه‌ن شێخ مه‌حمود، سه‌رۆكی هه‌شته‌می سۆماڵ.
1961: توم سیزمور، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1964: دون شیدل، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1965: یوتاكا ئوزاكی، گۆرانیبێژی یابانی.
1969: بن ئه‌روها، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی پێی نێجیری.
1969: تۆماس برولین، یاریزانی تۆپی پێی سویدی.
1972: عه‌بود خواجه‌، گۆرانیبێژی یه‌مه‌نی.
1973: ریان گیگز، یاریزانی تۆپی پێی ویلزی.
1975: ره‌زا تكر، یاریزانی تۆپی پێی سعودی.
1976: ئانا فاریس، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1977: شادی محه‌مه‌د، یاریزانی تۆپی پێی میسری.
1977: ئیلهام حه‌میدی، ژنه‌ ئه‌كته‌ری ئێرانی.
1987: ستیڤن ئوهالرون، یاریزانی تۆپی پێی ئیرله‌ندی.

وه‌فات:
1072: سوڵتان ئه‌لب ئه‌رسه‌لان، سوڵتانی سه‌لجوقی.
1632: فریدریشی ڵێنجه‌م، هه‌ڵبژێراوی بالاتینه‌كان.
1643: كلاودیۆ مونتیفیردی، مۆسیقاری ئیتالی.
1694: مارچیلۆ مالبیكی، پزیشكی ئیتالی.
1780: ماریا تیریزا، شاژنی مه‌جه‌ر و بوهیمیا و ئیمبراتۆری ئیمبراتۆریه‌تی رۆمانیای پیرۆز.
1825: ویلیام هال، حاكمی هه‌رێمی میشیگان (ویلایه‌تی ئێستای میشیگان).
1924: جاكومه‌ بوچینی، ئاوازدانه‌ری ئۆپرای ئیتالی.
1932: عه‌بدوڵا جه‌وده‌ت، تێكۆشه‌ر و نوسه‌ر و رووناكبیری كورد، له‌ توركیا.
1939: فیلیڵ شایدمان، راوێژكاری ئه‌ڵمانی.
1972: كارل ستالینگ، مۆسیقاری ئیتالی.
1986: كاری گرانت، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
2001: جۆرج هاریسۆن، گۆرانیبێژی به‌ریتانی و ئه‌ندامی تیڵی (بیتلز)
2009: ئه‌میره‌ فریال، ژنی فاروقی یه‌كه‌م، مه‌لیكی میسر.
2010: ماریۆ مونیچیلی، ده‌رهێنه‌ری ئیتالی.

جه‌ژن و بۆنه‌كان:
رۆژی جیهانی هاوكاری له‌گه‌ڵ گه‌لی فه‌له‌ستینی.

PUKmedia ئا/ حسێن هه‌ڵه‌بجه‌یی