ئه‌مڕۆ له‌ مێژوودا

رووداوه‌كان:
1639: (یه‌لدا شابۆی فه‌له‌) له‌ به‌ره‌بابی ئۆسلان له‌ فه‌له‌ كلدانیه‌كانی گوندی (هه‌رمۆرته‌)ی سه‌ر به‌ كۆیسنجاق بووه‌، له‌به‌ر خۆشه‌ویستنی خوشكی (مسته‌فا حه‌یده‌ری) له‌ ئاینی مه‌سیحی هه‌ڵگه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ و موسڵمان بووه‌.
1905: سه‌ربه‌خۆیی نه‌رویج له‌ سوید.
1913: حاكمی كوێت شێخ (موباره‌ك سوباح) ئیمتیازی نه‌وت ده‌رهێنانی به‌خشی به‌ به‌ریتانیا.
1920: جه‌ماوه‌ری ناوچه‌ی گه‌رمیان، به‌ سه‌ركردایه‌تی(ئیبراهیم خانی ده‌لۆ) راپه‌ڕینیان كرد دژی هێزه‌كانی سوپای به‌ریتانیا له‌ ناوچه‌ی كفری.
1922: به‌ چاپ گه‌یاندنی دوا ژماره‌ی رۆژنامه‌ی (بانگی كوردستان) له‌ سلێمانی.
1951: هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی رێكه‌وتننامه‌ی حوكمی دووقۆڵی میسری/ ئینگلیزی له‌ سودان.
1960: كۆتایی قه‌یرانی موشه‌كه‌كانی كۆبا، دوای ئه‌وه‌ی هه‌ردوو سه‌ركرده‌ جۆن كینیدی و نیكیتا خرۆشۆف رێكه‌وتن كه‌ موشه‌كه‌كان له‌ كۆبا لابه‌رن به‌ مه‌رجی ئه‌وه‌ی كه‌ ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان هێرش نه‌كاته‌ سه‌ر كۆبا، و هه‌روه‌ها رزگاربوون له‌ موشه‌كه‌ بالیستیه‌كان له‌ توركیا.
1962: لیژنه‌ی ده‌ستور له‌ ئه‌نجومه‌نی دامه‌زرێنه‌ری كوێتی كۆتا دانیشتنی خۆی ئه‌نجامدا به‌ سه‌رۆكایه‌تی سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌ن عه‌بدولله‌تیف محه‌مه‌د غانم  و ده‌ستور به‌رزكرایه‌وه‌ بۆ ئه‌نجومه‌ن بۆ تاوتوێكردنی و بڕیاردان له‌سه‌ری.
1990: عیماد میشال عۆن سه‌رۆكی حكومه‌تی سه‌ربازی له‌ لوبنان و سه‌ركرده‌ی یاخیبوو خۆبه‌ده‌سته‌وه‌دانی خۆی راگه‌یاند، و به‌و شێوه‌یه‌ كۆتایی هات به‌ جه‌نگی ناوخۆیی له‌ لوبنان كه‌ 15 ساڵ درێژه‌ی كێشا.
1991: توركمه‌نستان سه‌ربه‌خۆیی خۆی وه‌رگرت له‌ یه‌كیه‌تی سۆڤیه‌ت.
1991: ئه‌نجامدانی یه‌كه‌مین هه‌ڵبژاردنی دیموكراتی له‌ پۆڵه‌نده‌.
1992: كۆنگره‌ی نیشتمانی یه‌كگرتووی عێراق (INC) له‌ هاوینه‌هه‌واری سه‌لاحه‌دین.
1998: هه‌ڵبژاردنی (گیرهارد شروده‌ر) بۆ راوێژكاری ئه‌ڵمانیا.
2004: گروپی (ئه‌نسار سوننه‌) وێنه‌ی 11 سه‌بازی رفێنراوی عێراقی له‌ تۆڕی ئینته‌رنێت بڵاوكرده‌وه‌ و دوو رۆژ دوای ئه‌وه‌ هه‌واڵی كوشتنیانی راگه‌یاند.
2005: روودانی كاری تێكده‌رانه‌ له‌ پاریس و ئه‌وه‌ش دوای مردنی دوو موسڵمانی ئه‌فریقی.
2008: به‌رپابوونی شه‌ڕ له‌ كۆماری كۆنگۆی دیموكرات له‌ نێوان سه‌ركرده‌ی یاخیبوان (لوران نكۆندا) و هێزه‌كانی حكومه‌ت كه‌ ده‌بێته‌ مایه‌ی هه‌ڕه‌شه‌ بۆ سه‌ر ناوچه‌كه‌.
2010: له‌ هێرشێكی تیرۆریستی بۆ سه‌ر بازاڕی زه‌ره‌نگه‌رانی شاری كه‌ركوك 10 كه‌س كوژران و 11 كه‌سیش برینداربوون.
2013: شۆفێری ئۆتۆمبێله‌كانی پێشبڕكێ (سباستیان فیتل) پاڵه‌وانێتی جیهان بۆ پێشبڕكێكانی فۆرمۆلای برده‌وه‌ بۆ وه‌رزی 2013ز بۆ جاری چواره‌م به‌سه‌ر یه‌كه‌وه‌.
له‌دایكبوون:
1728: جیمس كوك، ده‌ریاوان و دۆزه‌ره‌وه‌ی ئینگلیزی.
1842: جیوفانی جولیتی، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی یابان.
1844: كلاوس بونتس ئه‌رنولدسون، سیاسه‌تمه‌دار و رۆژنامه‌نوسی سویدی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی ئاشتی ساڵی 1908ز.
1858: سیودور رۆزفلت، سه‌رۆكی ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی ئاشتی ساڵی 1906ز.
1920: ك.ر.نارایانان، سه‌رۆكی هیند.
1922: كارلۆس ئه‌ندریس بیریز، سه‌رۆكی 56 و 59ی فه‌نزویللا.
1923: لولا سدقی، ژنه‌ ئه‌كته‌ری میسری.
1925: وارن كریستۆفه‌ر، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان.
1930: عه‌مران به‌حر، ئه‌كته‌ری میسری.
1931: نه‌وال سه‌عداوی، ژنه‌ نوسه‌ری میسری.
1936: عایده‌ عه‌بولعه‌زیز، ژنه‌ ئه‌كته‌ری میسری.
1945: لویس ئیناسیۆ لولا دا سیلفا، سه‌رۆكی به‌رازیل.
1952: روبیرتۆ بینینی، ئه‌كته‌ری ئیتالی.
1957: گلین هودل، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی پێی ئینگلیزی.
1970: سۆزان سكاف، ژنه‌ ئه‌كته‌ری سوری.
1971: ئیلیسا، ژنه‌ گۆرانیبێژی لوبنانی.
1971: خورخی سوتو، یاریزانی تۆپی پێی بیروفی.
1976: ئه‌حمه‌د توهامی، ئه‌كته‌ری میسری.
1977: ییری یاروشیك، یاریزانی تۆپی پێی چیكی.
1983: كیفانچ تاتلیتوخ، مۆدێل و ئه‌كته‌ری توركی.
1983: یه‌عقوب تاهیر، یاریزانی تۆپی پێی كوێـتی.
1986: ماتی باتیوس، یاریزانی تۆپی پێی باشوری ئه‌فریقیا.
1992: ستیفان شه‌عراوی، یاریزانی تۆپی پێی ئیتالی.
وه‌فات:
939: مه‌لیك ئه‌سیلیاس، مه‌لیكی ئینگلته‌ره‌.
1331: ئه‌بو فیداْ ، مه‌لیكی شاری (حه‌ما)ی سوریا.
1505: قه‌یسه‌ر ئیڤانی سێیه‌م، قه‌یسه‌ری روسیای قه‌یسه‌ری.
1945: محه‌مه‌د موفتی، زانای كورد.
1968: لیزه‌ مایتنر، ژنه‌ زانای فیزیای سویدی.
1980: جون فان فلیك، زانای فیزیای ئه‌مریكی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی فیزیای ساڵی 1977ز.
1992: دیفید بوم، زانای فیزیای ئه‌مریكی.
1992: عه‌بدولمه‌جید لوتفی، چیرۆكنوسی كورد.
2010: شێخ سه‌قه‌ر كوڕی محه‌مه‌د قاسمی، حاكمی ئیماره‌تی (ره‌ئسولخه‌یمه‌).
2010: نیستور كیرشنیر، سه‌رۆكی ئه‌رجه‌نتین.
جه‌ژن و بۆنه‌كان:
جه‌ژنی سه‌ربه‌خۆیی له‌ توركمه‌نستان.
جه‌ژنی ئاڵا له‌ یۆنان.

PUKmedia     ئا/  حسێن هه‌ڵه‌بجه‌یی
‌