بۆ ئه‌وه‌ی نه‌بێته‌ زه‌می پاشه‌مل، كاتی ھه‌ڵسه‌نگاندنی ھاوسه‌نگی ریفراندۆم، رووداوه‌كانی 16 ئۆكتۆبه‌ر ھاتووه‌

بۆ ئەوەی نەبێتە زەمی پاشەملە 
كاتی ھەڵسەنگاندێكی ھاوسەنگی ریفراندۆم رووداوەكانی 16 ئۆكتۆبەر ھاتووە.
بۆ ئەوەی نەبێتە زەمی پاشەملە 
كاتی ھەڵسەنگاندێكی ھاوسەنگی ریفراندۆم رووداوەكانی 16 ئۆكتۆبەر ھاتووە.

*ئەزموونی ریفراندۆمی كوردستان لە 25/9/2017 هەوڵێكی ناكامی گەلەكەمان بوو بۆ بڕیاردان لە چارەنووسی خۆی. وەك پرەنسیب ئەوە هەقێكی رەهای میللەتانە لەدیاریكردنی چارەنووسی خۆیان. ریفراندۆم لەم چوارچوەیەدا ئەزموونێكی رەوای گەلی كوردستان كە ھەلومەجێكی لەبار و شایانی بۆ فەراھم نەكرابوو. هەتا ئێستاش لەبەر زۆر فاكتەری خۆیی و بابەتی هەڵسەنگاندنێكی ورد ‌و هاوسەنگ بۆ ئەو  وێستگە گرنگەی ژیانی سیاسیی ئێمە نەكراوە. لەكاتێكدا ریفراندۆمی ساڵی 2017 ‌و دەرەنجامەكانی كاریگەرییەكی زۆر گەورەی لەسەر ئێستا ‌و داهاتووی سیاسیی كوردستان هەبووە ‌و دەبێت. رووداوی گەورەی مێژووی میللەتان نەخاسمە ئەگەر سەركەوتنی بە نسیب نەبێ دەكەوێتە بەر نەشتەری بەرژەوەندییە كاتییەكانی ئەم ھێزی سیاسیی و ئەو ھەڵسەنگاندنی لایەنداری و تەسكی حزبایەتی وەك ئەوەی چەند ساڵە میدیای چەواشەی پارتی و خیتابی سیاسیی چەوتی سەركردایەتی ئەو حزبە دەیكات.

* چەند ساڵە بەرژەوەندی گەلەكەمان و مەنتیقی تێڕوانینی نیشتمانیی و نەتەوەیی وا دەخوازێت قسەكردن لەسەر ئەزموونی ریفراندۆم و رووداوەكانی دوای ئەویش بخرێنە  چوارچێوەی تیگەیشتنی دادپەوەرانە و رەوای سیاسییەوە كە لەوە زیاتر ریزی گەلەكەمان پەرت نەكا و ھەق بۆ خاوەن ھەق بگێرێتەوە و ئەم تێڕوانینە نەتەوەییە دروستە بخاتە خزمەت دووبارە نەكردنەوەی ھەڵە و پەڵەی سیاسییەوە ، كەچی تۆڕی میدیای درۆزنانەی پارتی و كاھینە شەڕانگێزەكانی پشتەوەیان بە پارە و پاوەری ئەم میللەتە ھەر ئەیكێڵن و ئەیكێڵن و خەریكە باوەڕ بەدرۆی خۆشیان دەكەن .

* لە ژینگەی تەنگەبەری رۆژانی ریفراندۆمدا سەركردایەتی پارتی دیموكراتی كوردستان بە سیاسەتە تەنگژە ئامێزەكانی، بە ڕاكێش ڕاكێشی بۆ دەست بەسەراگرتنی بڕیاری سیاسیی لە كوردستان كارێكی كرد، لەپاڵ هەلومەرجی ئیقلیمی ‌و نێودەوڵەتی نەیار ‌و دژوار كە دیبلۆماسی كوردستانیی بە سەرۆكایەتی  ئەو  حزبە نەیتوانی زەمینەی بۆ برەخسێنێ. ئەو ئەزموونە لەبار بچێ ‌و وەك پێویستی هەر خەباتێكی رەوای میللەتان سەرنەگرێ. لەكاتێكدا خیتابی دیبلۆماسیی و میدیایی پارتی بەھاری ھێنابووە سەرچۆكان گوایە دونیای دەرەوەو بەتایبەتیش دۆستانی مامەڵەی نەوتی و بازرگانی پارتی بە ریفراندۆمەكە رازیین و ھەموو شتێك تەواوە.
2
*بەداخەوە كە پارتی دیموكراتی كوردستان كاتی ئەنجامدانی ریفراندۆم لە 25/9/2017 ‌و تاوەكو ئێستاش زۆربەی جومگەكانی حوكمڕانی ئەم وڵاتەی كۆنترۆڵ كردووە، یان ئەوی لەدەست خۆیدا نییە بێ كار ‌و بێ كارایی كردووە، بۆیە سەرەنجام بە سیاسەتە تاكڕەوییەكانی، بە تەقەلای بێ وچان ‌و بەردەوامی بۆ خۆسەپێنی ‌و بۆ ئیحتواكردنی بڕیاری سیاسیی لە كوردستان، ئەوسا و ئێستاش نەیهێشت زەمینەی لەبار ‌و گونجاو  برەخسێ:
- بۆ داكۆكی كردنێكی میللی ‌و رەسمی ‌و دەستەبژێری لە ویستی گەل پرسی،
-بۆ سەرخستنی پرۆسەی ریفراندۆمەكە لەكاتی ئەنجامدانی، چ بە پشتیوانیی یەك ریزی ناوخۆیی و چی بە لانی كەمی رەزامەندییەكی دەرەكی.
-بۆ ئیحتواكردنی دەرەنجامەكانی لەدوای سەرنەكەوتنی ئەو تێكۆشانە رەوا و دیموكراتەی گەلەكەمان، چونكە خۆ مەعلومە كردەیەكی سیاسیی ‌و هەر هەنگاوێكی تازە ‌و بنەڕەتی كە شكستیخوارد و سەرنەكەوت دەبێ ئاسەوارەكانی بە بەرنامە ‌و تەگبیری ورد چارەسەر بكرێت و ئیحتوای زیانەكانی بكرێت.
*لەبەر ئەم هۆكارانە: وێرای هەلومەرجە ئیقلیمی ‌و نێودەوڵەتییە نەیار ‌و نالەبارەكە، گەورەترین ئاواتی گەلەكەمان، بەرزترین هەنگاو لە ریزبەندی تێكۆشانی نەتەوەیی ‌و نیشتمانی گەلی كوردستان ‌و هەر گەلێكی ئازادیخواز پەكی كەوت ‌و سەرەنجام بە بڕیاری رەسمی حكومەت ‌و سەرۆكایەتی هەرێم كە هەر پارتی تێدا باڵادەستە ، سڕ كرا ‌و لاپەڕەی ریفراندۆم لەلایەن خودی پارتی ‌و باڵادەستی پارتی لەو حكومەتە پێچرایەوە.سەیرە لەوەیە ‌و زۆریش بەداخەوە هەر لە سەرەتاوە لەجێی ئەوەی ئەم ویستە باڵا دیموكراتی ‌و نەتەوەییەی گەلەكەمان ببێتە مایەی ئیجماعی نیشتمانیی ‌و نەتەوەیی، ببێتە باعیسی كۆكردنەوەی چین ‌و توێژەكانی كوردستان لە دەوری یەك ستراتیج، ببێتە مایەی تەبایی ‌و پێكەوەیی ‌و پشتیوانی حزب ‌و چالاكە سیاسییەكان لە كوردستان، كەچی بەهۆی لەوتاندنی سیاسی ‌و شپرزەیی هەژموونی سیاسیی پارتیەوە پێچەوانەوە بووە ‌و لەجێی یەكێتی نەتەوەیی مایەی گرژی ‌و دوردنگی ‌و دڵكرمێ بوون لە یەكتری. بووە مایەی موزایەدە ‌و بازاڕ گەرمی حزبی ‌و تۆمەت بشینەوە ‌و تۆمەت داتاشین كە ئەدەبیاتی ئاست نزمی پارتی دیموكرات تەنها وەستاو كارامەن لەم جۆرە خیتابە ‌و هیچی تر نا.
3-
 
*بەم هەموو زام ‌و برینەوە، گەلەكەمان ‌و بزووتنەوە سیاسییەكەی رووبەرووی كاردانەوە ‌و پاشماوەی پەك كەوتن ‌و سڕكردنی بڕیاری مێژوویی ریفراندۆم بۆوە. ئەم ریفراندۆمەی كە سەركردایەتی پارتی لە سەرەتاوە تا كۆتایی لەرووی زەمین ‌و زەمانەوە، لەرووی كەمپین ‌و ئیدارەدانەوە خراپی هەڵسوراِن ‌و بە ئینفراد ‌و تاكڕەوییەوە ئیدارەی دا. لەجێی گەیشتنی گەلەكەمان بە سەربەخۆیی ‌و سەرفرازی یەكجارەكی، هەمووان ‌و هەموومانی رووبەرووی تەنگژەی گەورەی وا كردەوە كە:
-پاشەكشێ لە رۆڵی كورد لە پرۆسەی سیاسی كوردستان ‌و عیراق ببێتە واقیعێكی تاڵ كە چەند ساڵە گەلەكەمان و ھێزە دەربەستەكانی ھەوڵی چاككردنی ئەو دۆخە نەخوازراوە دەدەن.
-پاشەكشێ لە جورئەت ‌و قەرارداری سیاسیی هێزە سیاسییەكان بەگشتی ‌و خودی پارتی روو بدات ‌بە جۆرێك ھەر پارتی خۆی بە هەڵەداوان چونەوە بەغدا وەكو خووی هەمیشەییان لە شكست ‌و دۆڕاندا.
-سەرەنجام لە كاردانەوەی ئەو شپرزەییە سیاسییەی ئیدارەی پارتی ‌و قۆستنەوەی دۆخی نالەباری ناوخۆیی كوردستانیش، لە 16 ئۆكتوبەری هەمان ساڵ (2017) دا سیاسەتی كوردستانی لە كەركوك ‌و ناوچە دابڕاوەكان پاشەكشێی كرد، حكومەتی ئیتحادی بە هاوكاری حەشدی شەعبی ‌و میلیشیای جۆربەجۆری تایفەگەریی كۆنترۆڵی كەركوك ‌و ناوچە كێشە لەسەرەكانی كرد. لەو دۆخە ناھاوسەنگەی تەرازوی ھێزی عەسكەریدا تەنها ‌و تەنها هێزی پێشمەرگەی یەكێتیی  لە مەیداندا شەهید ‌و بریندارێكی زۆری دا ‌و سەركردەو فەرماندەكانی پارتی موزایەدچی نەتەوەیی تێیان قوچاند.
 4-
*جا پارتی لەجێی ئەوەی ئەزموون فێر بێ ‌و دەرس ‌و دەور لەم تاقیكردنەوە تفت ‌و تاڵانە وەربگرێت كە پێش خۆیان وبەر زیانی حزبیانەیان بەسەر گەلەكەمانی هێنا، وەكو پیشەی هەمیشەیی چەند ساڵێكە كار بۆ شیواندنی ڕاستییەكانی ریفراندۆم ‌و رووداوەكانی 16/ ئۆكتوبەر دەكات. لەجێی بەخۆداچوونەوە ‌و پەشیمانی ‌و داوای لێبوردن لە گەلەكەمان هەموو ئەم تراژیدیا نەتەوەیی ‌و نیشتمانییەی كردۆتەوە دەسكەلای تەسكی حزبایەتی . لەجێی كۆشش بۆ سارێژی برینەكان یەك بینە دەیكولێنێتەوە ‌و رۆژانە بازرگانی سیاسیی پێوە دەكات ‌و دەستی چەوری خیانەت ‌و شكستی لەسەر یەكی خۆی بە سەری خەڵكی تر، بەتایبەتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان، دەسرێتەوە. یەكێتییەك كە تەنانەت لە بەرەنگاری دژواری (16)ی ئۆكتۆبەری كەركوكیشدا لەجیاتی ئەوان ‌و كوردستانیش دەیان ‌و سەدان شەهید ‌و برینداری داوە.

سەركردایەتی شكستخواردووی ئەم حزبە سی ‌و یەكی ئابییە، لەجێی ئەوەی شەرمەزار بێت ‌و داوای لێبوردن بكات، چونكە كارەكە لە دەستی كەوت ، لەجێی ئەوەی دانی پێدا بنێ كە لە ئیدارەدانی كۆی مەلەفی ریفراندۆم، كۆی ئیدارەی سیاسیی ‌و ئابووری چەند ساڵی رابردوو شكستی هێناوە، كەچی هەرزان فرۆشی ‌و هەرزان بازاڕی پێوە دەكات، لە جێی ئەوەی سارێژی ئازارەكانی دوای سڕكردنی ریفراندۆم ‌و لەقاڵبدانی قەوارەی هەرێمی كوردستان بكات كەوای كرد دۆستی درۆزنانە و نەیاری ڕاستەقینەی جۆراوجۆر پێمان خۆش بن كەچی وا پارتی تا ئێستاش سەوداو سیاسەتی ناجۆر بە سەرنەكەوتنی ریفراندۆم ‌و دۆخی پاشەكشێی دوای 16 ئۆكتوبەری ساڵی 2017 وە دەكات، وەك پیشەیی هەمیشەییان:
ئەوساو ئێستاش:
-بە كوردی جنێو دەدەن ‌و بە عەرەبی سازش ‌و ماستاوی خەست بۆ رەوتی شۆڤێنی ‌و تایفەگەری لە عیراق دەكەن. كەیوبەینی تەحالوفات و كورسی كورسییان لەگەڵ دەكەن تەنانەت لەسەر حیسابی پرەنسیبە جێگیرەكانی گەلەكەمان،
- بە كوردی ‌و كرمانجی هەڕەشە لە كۆی بزووتنەوەی سیاسی كوردستان ‌و حزبەكانی، كۆی چالاكە كۆمەڵایەتی ‌و رۆشنبیرییەكانی كوردەواری دەكەن ‌و بە عەرەبیش شان ماچ دەكەن ‌و عەبای كۆنەپەرستان دەلێسنەوە سا بەڵكو لەسەر حیسابی گەلەكەمان و بە پاشقول گرتن  لە حزبەكانی تری كوردستان پۆستێك زیاتریان پێ بدەن.
 
*ڕاستی مەسەلەكە ئەوەیە 16 ئۆكتوبەر شكستی سەركردایەتی پارتی ‌و مۆنۆپۆلە رەسمییەكانێتی لە جومگەكانی حوكمڕانی، لە ئیدارەی پرۆسەی سیاسیی ‌و دۆخی گشتی كوردستان، لە ئیدارەی ئیجماعی نیشتمانی لەسەر ریفراندۆم ‌و ویستی مافی چارەنووس. ڕاستی ئەوەیە دوای كۆچی دوایی سەرۆك مام جەلال ‌سیاسەتی كوردستانیی بە تەنها ‌و تەنها كەوتە دەستی سەرۆكایەتی پارتی كە چونكە لەسەر چەوتی ‌و چەوێڵی ڕاهاتوون كاری باشی لەدەست نایەت وەكو نموونەی كاری باشی سەرخستنی ریفراندۆمێكی نیشتمانیی ‌و نەتەوەیی لە 25/9/2017 دا.
كۆی ئەم دۆخە نەخوازراوە بەڵگەی شكستی سەركردایەتی ئیحتكاریخوازی پارتییە لە ئیدارەی مەیل ‌و ئارەزووی بێ بڕانەوەیان بۆ برا گەورەیی ‌و كوێخایی لە كوردستان. ئەمانە خۆیان شكستیان هێناوە لە براگەورەیی چونكە ئەمە بە خۆسەپاندن نابێ و نایەتەدی ، كەچی خەڵكی دیكە تۆمەتبار دەكەن؟! ئاخر كێ ‌و كەی دەچێتە عەقڵەوە سەرۆكایەتی حزب ‌و مۆنۆپۆلكاری وڵاتێك سەركەوتنی زۆر بچووك بەناوی خۆیەوە قەید بكا ‌و شكستی زۆر گەورەتریان لە كۆی ئەو دۆسێیانە بخەنە ئەستۆی خەڵكی تر ‌و حزبی تر كە لای ئەوان دەبێ حزبەكان بەشیان هەر ئەوە بێت بڵێن تۆمەتبار ‌و خەتابارن ‌و چەواشەكارییان بەسەردا بسەپێنرێ.

*پێویستە هەڵبژاردنی ئەمجارەی عیراق ‌و هەڵبژاردنی دوای ئەوەش كە بۆ كوردستان دەكرێت، وەڵامدەرەوەی شكستی یەك لە دوای یەكی سەرۆكایەتی پارتی بێت كە شكست لەسەر شكست تۆمار دەكات ‌و هێشتاش جورئەت ‌و ئازایەتی ئەوەشی تێدا نییە چمكێكی ئەم شكستە بگرێتە ئەستۆی خۆی ‌و داوای لێبوردن بكات. خەڵك  ‌و دەستەبژێری سیاسیی كوردستان لە بیرێتی ئەوە كێ بوو دەیوت ریفراندۆم بۆ سەربەخۆییە و ئەوەی دەترسێ خۆمان بەتەنیا دەیكەین .ئێستا خێرە دەرەنجامەكانی ناخاتە سەر شانی خۆی ‌و حزبەكەی؟

PUKmedia - بەشی بەدواداچوون و چاودێری مەکتەبی راگەیاندن