Çîn ji bo rêzgirtin li serok Mam Celal dê di 7 milyar dolar bibûre

Kurdistan 06:28 PM - 2022-10-31
BALYOZ MIHEMED SABIR

BALYOZ MIHEMED SABIR

Balyoz Dr. Mihemed Sabir, dîplomat û siyasetmedarê kurd, got ku Komara Çîn ji bo xatirê Mam Celal 7 milyar dolar daye Êraqê û jê nabe "Divê YNK serdana wî welatî bike."
Balyoz Dr.Mihemed Sabir, dîplomatekî kurd ku şeş salan wek balyozê Êraqê li Çînê kar kiriye, di hevpeyvînekê de ligel malpera fermî ya Yekîtiya Niştimaniya Kurdistanê (YNK) PUKMEDIA ragihand: Ji ber wê jî Serokê Çînê ji aliyê Çîniyan ve tê hezkirin û ew e. Xi ber bi armancên mezin ve dibe.
Balyoz Dr. Mihemed Sabir têkoşerekî siyasî, rewşenbîr, xwedî ezmûn û berdewam e ku ji şoreşa nû ve heta niha têkoşîna xwe didomîne.
Dr. Mihemed Sabir di nava tevgera rizgarîxwazane de beşdarî çalakiyên siyasî bû û piştî cudabûna baskê siyasî yê Partiya Demokrat a Kurdistanê (PDK) di sala 1964an de, ew û hevalên xwe tevlî baskê siyasî bûn.
Ev karekterê siyasî piraniya temenê xwe di têkoşîna dîplomatîk de derbas kiriye û bi taybetî di qonaxa piştî serhildanê de nûnertiya Hikûmeta Herêma Kurdistanê li hejmarek ji welatên Ewropayê û piştre jî li Amerîkayê kiriye.
Di salên 2006-2007an de, balyoz Dr. Mihemed vegeriya hawîrdora sosyalîst li Êraqa piştî dîktatoriyê, bû balyozê Êraqê li Komara Çînê û şeş salan li wir ma ku jiyana min," wî di Kongreya 20emîn a Partiya Komunîst a Çînê de got.
 Qalaçualan rêgeza dîplomatîk ber bi Çînê ve diguherîne
Balyozê Kurd di nava 8 balyozên din ên Kurdistanê de weke Balyozê Êraqê li ku min ji nav de weku yê Spanyayê hat destnîşankirin û xwe ji min ji  nûneratiya Êraqê li Washingtonê amade kir û vegeriya Silêmaniyê, lê Qelaçolan araste û çarenivîsa xwe ber bi Çînê ve guhert.
Balyoz Dr.Mihemed da zanîn ku ez vegeriyam Silêmaniyê û danê êvarê li Qelaçolan serdana Serok Mam Celal kirim û piştî proseya azadkirina Kurdistanê ji sala 2001ê heta niha nûnerê YNKê û Hikûmeta Herêma Kurdistanê li Washingtonê bûm. Kesê ku nûnertiya îstîxbaratê dikir, got ku çi were pêkanîn, ji ber vê yekê di proseya azadkirina hikûmeta nû de hejmarek balyozên nû destnîşan kirin ku di ruhê demokrasiya federal a nû ya pirpartî de li Spanya kar bikin, balyozê Spanyayê pir kêfxweş bû ku min destnîşan kir ji postê re kir û got ku ew ê her tiştî ji bo wî bikin û Wezareta Derve ya Spanyayê agahdar bikin ku ew ê hevalek xwe bişînin.
Min got, "Ji Spanyayê re.
Mam got: "Divê hûn neçin Spanyayê. Divê hûn biçin Chinaîn an Rûsyayê."
Min got: "Çima?"
Mam wiha got: "Çîn endameke daîmî ya hêzên ewlehiyê ye. Çîn welatekî mezin e û paşerojeke wê geş e û stêrka wê bilind dibe."
Min got: “Welleh tu çi bixwazî ezê bikim.” Paşê ji wezîrê derve yê Êraqê re nivîsî û Spanya kirin Çîn.
"Şeş Sal Wek Serdema Zêrîn a Jiyanê"
Ev civîn û şîva Serok Mam Celal arasteya dîplomasiyê ji Spanyayê ber bi Çînê ve guhert û dibêje: “Di şeş salên xwe yên li Çînê de, min serdana her derê wî welatî kir, ku bala min kişand, min 65 welat dîtine û ez şeş salan xwe dihesibînim salên li Çînê bibe serdema zêrîn a jiyana min."
Di sala 1955an de Mam Celal çû Çînê û şeş mehan li wir ma, li her derê û hemû serokên Çînê dît.
Komara Gel a Çînê ji bo xatirê Mam Celal 7 milyar dolar vekişand
Serok Mam Celal gelek bandor li Komara Gel a Çînê kir û çendîn car serdana wî welatî kir û di sala 1955an de yekem seredana wî weke siyasetmedarekî opozisyonê bû, lê piştî wê jî weke serokomarê Êraqê di asta herî bilind de hat pêşwazîkirin.
Di nava 50 salan de, Mam Celal yekem serokomarê Êraqê bû ku bi fermî ji bo Çînê hat vexwendin
Sabîr wiha got: "Di sala 2007an de Serokomarê Êraqê Mam Celal li ser vexwendineke fermî hat Çînê. Ji sala 1958an ve ti serokomarekî Êraqê serdana Çînê nekir. Dema ku Mam Celal bû serokomar ez li Çînê bûm û wan bi fermî ew vexwendibûn."
"Di serdanê de rayedarên Çînê xwestin pêşwaziya Mam Celal bikin û ji sedî 80 deynên xwe yên li ser Êraqê ku nêzîkî 7 milyar dolar bû efû kirin û 5 peyman îmze kirin, ku ji bo Çîniyan serdaneke dîrokî bû. Ev jî rola Mam Celal nîşan dide. di avakirin û xurtkirina têkiliyan de, "Balyoz Mihemed Sabir got.
Çîn berê gelek çek firotibû rêjîma Sedam Husên, lewra Êraqê nêzîkî 10 milyar dolar deyndarê Çînê bû, têkiliyên dîplomatîk ên di navbera Çîn û Eraqê de di sala 1958 de, lê Çînê ji bo xatirê Serok Mam Celal û wek xerckirina deynan.
Pêwîste peywendiyên YNK û Çînê pêş bikevin
Têkiliyên YNK û Partiya Komûnîst a Çînê hene û her sal du şandên YNKê bi fermî tên vexwendin.
Mihemed Sabir got: "Her sal du şandên serekî yên Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê (YNK) ji aliyê Çînê ve tên vexwendin û fînansekirin, yekem şande li ser asta bilind a Mekteba Siyasî ku bi serkirdeyên Çînê re bicivin û rewşa aborî, çandî û peywendiyan gotûbêj bikin.
Çînê konsulxaneya xwe li Herêma Kurdistanê vedike
Yekîtiya Niştimaniya Kurdistanê (YNK) yekem partî ye li Êraq û Herêma Kurdistanê ku peywendiyên wê yên bihêz ligel Komara Gel a Çînê heye, ku bû sedema vekirina konsulxaneya Çînê li Hewlêrê.
Balyoz Dr. Sabir wiha got: "Min di avakirina peywendiyên navbera Çîn û aliyên siyasî yên Êraqê de rol lîstiye û ew ji bo Çînê hatine vexwendin û di vekirina konsulxaneya Çînê ya li Hewlêrê de me rolek lîst."

“Di sala 2011’an de şandeke payebilind bi serokatiya Hîro Îbrahîm Ehmed ji bo Çînê hat vexwandin, ku ez jî di nav de bûm, ku giringiyeke mezin da wê şandê û piraniya berpirsên wî welatî ew şand dîtin, ku geşteke gelek serkeftî hat dîtin.
 Gotûbêja vekirina ofîsa YNKê hat kirin û li ser vekirina nûneratiyê li Pekînê li hev kirin, lê divê ew ofîseke bazirganî be û kesê hatiye destnîşankirin nûneratiya partiya YNKê bike. Dîplomatê YNKê got.
Serok Mam Celal hertim digot: “Giringiya Çînê fam bikin, Çîn stêrkeke geş û geş e, em ê pêdiviya me bi wan bikin, ji ber ku gelek tiştên me yên hevpar bi Çînê re hene, ew miletekî mezin in, divê li wan xwedî derkevin.”
Serokê YNKê serdana Çînê dike
 Dr.Mihemed Sabir got: Divê rêheval Bafil Celal Talebanî û serkirdayetiya niha ya YNKê vê projeyê nû bikin û zêdetir giringiyê bidin wê û nûneratiya xwe li Çînê vekin.
Balyoz Mihemed Sabîr got: Niha posta serokkomariya Êraqê dîsa li ser destê YNKê ye, bi taybet birêz Bafil dikare wek serokê YNKê biçe û bi rayedarên wî welatî re bicive û peywendiyan bihêz bike.
Kongreya 20. a Partiya Komunîst a Çînê (CPC) bi serkeftî bi dawî bû û Xi Jinping ji bo cara sêyem careke din wek serokkomar hat hilbijartin.
128 milyar dolar ji bo Rêya Îpekê
Derbarê giringî û rola Partiya Komunîst a Çînê û Serok Ji Xiping de, Balyoz got ku  Rêya Îpekê ya kevnar, û yek ji amîralên wan di sedsala 15-an de bi rêya deryayê gihîşt Afrîkayê.Wî Rêya Îpekê ya nû îcad kir, ku 126 milyar dolar lêçû ku bigihê Afrîka, Asya û Ewropayê.
 Heta niha 68 welatan pêşniyar kirine ku bikevin rêya ku Çînê bi hemû parzemînan ve girêdide, Çînê du bankên bazirganî vekirine û dixwaze yuan di bikaranîn û danûstandinan de bigihê asta dolarê, ev yek ji karên herî girîng ên Serok Xi  Jinping.
Du milyon berpirsên Partiya Komunîst û karbidestên gendelî xistin zîndanê
Çînî ji serok hez dikin û piştgirî didin proje û stratejiyên wî yên ji bo pêşkeftina welat, nemaze ji ber ku wî "li dijî gendeliyê şer kiriye.
Balyoz Mihemed Sabir got ku li Çînê bi hezaran milyarder hene û gendelî heye, lê “Xi Jinping bi wêrekî li hember gendeliyê rawestiya û zêdetirî 2 milyon berpirsên gendel ên Partiya Komunîst girtin û ew ceza kirin.
Li gor amarên fermî nifûsa Komara Gel a Çînê 1,35 milyar e û Partiya Komunîst a Çînê jî 90 milyon endamên wê hene.
Sabir got: "Bi sed milyar dolar di şerê dijî gendeliyê de ji bo hikûmet û sektora giştî hat vegerandin û wî 2 milyon berpirsên partiyê li gor gendeliya wan ceza kirin, ku ev yek jî Çînî dilxweş kir û serok jî jê hez kir."
"Dahatina kesane ji $ 50 heta $ 90
Li gor stratejiya aborî ya Çînê, ku piraniya serokên welat tê de beşdar in, ji ber wê jî geşbûn û geşepêdana Çînê hatiye sehnekirin, armanca serekî ya refahê û dahata serekî ya salane ji 50 dolarî bo 9,0 dolar e.
"Çîna navîn ji 1.35 milyar mirovan 700 mîlyon e, rêjeya xizaniyê pir kêm bûye, sîgortaya civakî ya herî mezin heye, û gelek destkeftiyên din ên mezin hene," wî got Ji Kongreya 19emîn a Partiya Komunîst ve, partî berpirsiyare û xwediyê pêşketinan e.”
"Serok Mam Celal ji mêj ve girîngiya Çînê fêm kiribû û şîret li me kiribû ku em girîngiyê bidin têkiliyên xwe yên bi Çînê re."
PUKMEDIA

zêdetir tamaşe bike

zortrin xwendraw

Ji telefonên we re nûçeyan dinirin

Daxînin

Logo Aplîkêşin

Play Store App Store Logo
The News In Your Pocket