ئه‌مڕۆ له‌ مێژوودا

27 نۆڤه‌مبه‌ر

رووداوه‌كان:
1095: پاپا ئوربانوسی دووه‌م وتاره‌ به‌ناوبانگه‌كه‌ی پیشكه‌ش كرد له‌ فه‌ره‌نسه‌ كه‌ بووه‌ هۆی جه‌نگی مه‌سیحیه‌كان دژ به‌ وڵاتانی ئیسلامی.
1919: به‌ستنی یه‌كه‌م كۆنگره‌ی فه‌له‌ستینی له‌ قودس كه‌ داوای سه‌ربه‌خۆیی فه‌له‌ستین كرا.
1920: كۆتایی هاتنی شۆڕشی بیست له‌ عێراق .
1942: كه‌شتی فه‌ره‌نسی ده‌ستیكرد به‌ جوڵه‌ بۆ جه‌زائیر له‌ به‌نده‌ری (تۆلۆن) رایكرد له‌ هێرشه‌كانی ئه‌لمانیا له‌ میانی جه‌نگی دووه‌می جیهانی.
1951: سوپای ئیسرائیلی گوندی 0بونیشات)ی فه‌له‌ستینی وێرانكرد.
1966: ئه‌میری كوێتی شێخ سوباح سالم ئه‌لسوباح زانكۆی كوێتی كرده‌وه‌.
1978: دامه‌زراندنی پارتی كرێكارانی كوردستان.
1980: كۆنگره‌ی لوتكه‌ی عه‌ره‌بی له‌ عه‌مان كه‌ برَیاری پچڕانی په‌یوه‌ندی دا له‌گه‌ڵ هه‌ر ده‌وڵه‌تێك كه‌ دان به‌ قودسدا بنێت وه‌ك پایته‌ختی ئیسرائیل یان باڵیۆزی خۆی بگوازێته‌وه‌ بۆ ئه‌وی.
1984: گۆڕینه‌وه‌ی باڵیۆزه‌كان له‌ نێوان ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان و عێراق بۆ یه‌كه‌مین جار له‌ ساڵی 1976 وه‌.
1991: ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان و به‌ریتانیا لیبیایان تۆمه‌تبار كرد له‌ تێوه‌گلان به‌ ته‌قینه‌وه‌ی فرَۆكه‌ی بان ئه‌مریكان له‌ راسه‌ری ئوسكوتله‌نده‌، و سه‌ره‌ته‌ی ئه‌و دۆسیه‌ی ناسرابوو به‌ دۆسیه‌ی لۆكه‌ربی.
1994: كوژرانی نوری ئیسماعیل نانه‌كه‌لی له‌گه‌ڵ پاسه‌وانێكیدا له‌ هه‌ولێر، كه‌ سه‌رۆكی داداگای باڵای كوردستان بوو.
2000: قه‌یرانی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكایه‌تی ئه‌مریكا له‌ دادگای بالای فلۆریداوه‌ ده‌چێته‌ دادگای فیدرالی له‌ سه‌ر داوای كۆماریه‌كان.
2002: یه‌كیه‌تی رۆژنامه‌نوسانی جیهانی له‌ برۆكسل به‌ فره‌می دانینا به‌ سه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسانی كوردستان، و وه‌ك ئه‌ندامێكی هه‌میشه‌یی له‌و یه‌كیه‌تیه‌ جیهانیه‌ وه‌رگیرا.
2004: ژنه‌ ئیسرائیلی به‌ نه‌ژاد لوبنانی (مها سوكه‌ر) بوو به‌ یه‌كه‌مین ئافره‌تی موسلمانی سه‌رپۆش به‌سه‌ر كه‌ برشواته‌ ناو فه‌رمانگه‌ی پۆلیسی ئوسترالیاوه‌.
2007: به‌ستنی كۆنگره‌ی (ئه‌نابۆلیس) بۆ ئاشتی له‌ خۆرهه‌لاتی ناوه‌ڕاست له‌ ئه‌نابۆلیس.
2008: هونه‌رمه‌نی كورد زه‌كه‌ریا عه‌بدوڵا خه‌لاتی ملوانكه‌ی زێڕینی پێبه‌خشرا.
2008: له‌ چه‌ند هێرشێكی تیرۆریستی خوێناویدا له‌ هیندستان له‌ شاری بۆمبای به‌ سه‌دان كه‌س بوونه‌ قوربانی.
2008: په‌رله‌مانی عێراقی برَیاریدا به‌ رێكه‌وتننامه‌ی ئاسایشی نیچوان عێراق و ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان به‌ زۆرینه‌ی 144ده‌نگ له‌ ئاماده‌بوان له‌گه‌ڵ نه‌یاربوونی نوێنه‌رانی ره‌وتی سه‌دردا.
2010: قه‌ره‌بووی ماده‌ی 140 گه‌شته‌ بابل.
2013: هه‌ڵبژاردنی دوبه‌ی بۆ میوانداری (ئیكسبۆی 2020)ی سه‌ر به‌ پێشانگای ئیكسبۆی نێوده‌وڵه‌تی له‌ 2020ز.

له‌دایكبوون:
1701: ئه‌ندرس سلزیوس، زانای بیركاری و فیزیا و فه‌له‌كناسی سویدی.
1838: یونس بێجان عازری، له‌ شاری خوراسانی ئێران.
1857: شارلز شرینگتۆن، پزیشكی ئینگلیزی و وه‌رگری خه‌لاتی نۆبڵی پزیشكی ساڵی 1932ز.
1870: یوهو كوستی باسیفیكی، سه‌رۆكی حه‌وته‌می فینله‌نده‌.
1874: حاییم فایتسمان، سه‌رۆكی ئیسرائیل.
1894: كونوسكه‌ ماتسوشیتا، پیشه‌سازی یابانی و دامه‌زرێنه‌ری كۆمپانیای پاناسۆنیك بۆ پیشه‌سازیه‌كانی كاره‌بایی.
1903: لارس ئونساگر، زانای فیزیا و كیمیای نه‌رویجی و وه‌رگری خه‌لاتی نۆبڵی كیمیای ساڵی 1968ز.
1914: راشیل توزیس، نوسه‌ری ویلزی و خاوه‌نی چیرۆكی (سیوه‌ تازه‌كان) ، 9/11/ 1953 وه‌فاتیكرد.
1921: ئه‌لكسه‌نده‌ر دوبچیك، سیاسه‌تمه‌داری سلۆفاكی.
1934: عه‌مو بابا، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی پێی عێراقی.
1940: بلوس لی، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی و پاڵه‌وان له‌ كۆنگ فۆ.
1941: ئیمی جاكیه‌، یاریزان و راێنه‌ری تۆپی پێی فه‌ره‌نسی.
1942: جیمی هندریكس، گۆرانیبێژی ئه‌مریكی.
1945: فاتمه‌ عه‌ماره‌، ژنه‌ ئه‌كته‌ری میسری.
1947: ئیسماعیل عومه‌ر جیله‌، سه‌رۆكی دووه‌می جیبۆتی.
1951: كاسرین بیگلو، ژنه‌ ده‌رهێنه‌ری ئه‌مریكی.
1955: یان بیرگر، یاریزانی تۆپی پێی چیكۆسلۆفاكی.
1956: ویلیام فیگنه‌ر، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1960: یولیا تیموشینكو، ژنه‌ سه‌ره‌ك وه‌زیری ئۆكرانیا.
1964: رۆبیرتۆ مانشینی، یاریزان و راهێنه‌ری تۆپی پێی ئیتالی.
1967: شیرین سه‌یف نه‌سر، ژنه‌ ئه‌كته‌ری میسری.
1968: مایكل فارتان، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1971: عه‌مر سه‌میر عاتف، نوسه‌ری میسری.
1976: جه‌لیل وایت، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1978: رادیك ستیبانیك، یاریزانی تۆپی لێدانی چیكی.
1979: تیمو تاینیو، یاریزانی تۆپی پێی فنله‌ندی.
1981: ماسیو تایلور، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.
1981: برونو ئه‌لفیس، یاریزانی تۆپی پێی پرتوگالی.
1982: دیفید بیلیون، یاریزانی تۆپی پێی فه‌ره‌نسی.
1986: شافی توریس، یاریزانی تۆپی پێی ئیسپانی.

وه‌فات:
511: كلۆفیسی یه‌كه‌م، مه‌لیكی فره‌نجه‌.
835: ئیمام محه‌مه‌د جه‌واد، ئیمامی نۆهه‌می دوانزه‌ ئیمامه‌كه‌ی شیعه‌.
1198: ژنه‌ ئیمبراتۆر 0كونستانس) شاژنی شانشینی سه‌قه‌لیه‌ و ئه‌ڵمانیا و ئیمبراتۆری رۆمانیای پیرۆز.
1754: ئه‌براهام دی موافر، زانای بیركاری فه‌ره‌نسی.
1852: ئادا لوفلایس، ژنه‌ زانای بیركاری ئینگلیزی.
1940: شێخ بابا عه‌لی ته‌كیه‌یی
1953: ئیوگین ئونیل، نوسه‌ری ئه‌مریكی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی ئه‌ده‌بی ساڵی 1936ز.
1988: ته‌قیه‌دین سوڵح، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی لوبنان.
1994: نوری ئیسماعیل نانه‌كه‌لی، له‌ هه‌ولێر، سه‌رۆكی دادگای باڵای كوردستان
2000: لین شاكلیتۆن، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.
2011: غاری سبید، یاریزان و راهیچنه‌ری تۆپی پیچی ویلز.

جه‌ژن و بۆنه‌كان:
جه‌ژنی پاڵه‌وانان له‌ بیلاروسیا.
جه‌ژنی قه‌دیس فیلبس له‌ ئه‌رسۆزكسی خۆرهه‌ڵات

PUKmedia  ئا/ حسێن هه‌ڵه‌بجه‌یی

‌