ئه‌مڕۆ له‌ مێژوودا

26 نۆڤه‌مبه‌ر

رووداوه‌كان:
1382: سوڵتان (به‌رقوقی كوڕی ئانس) له‌ میسر ده‌سه‌ڵاتی گرته‌ده‌ست، كه‌ دامه‌زرێنه‌ری ده‌وڵه‌تی دووه‌می مه‌مالیكه‌.
1830: هێزه‌كانی فه‌ره‌نسه‌ هه‌ره‌سیان هێنا له‌ داگیركردنی شاری (بلیده‌) له‌ جه‌زائیر به‌هۆی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ و به‌رگری دانیشتوانه‌كه‌یه‌وه‌.
1918: هه‌ولێر بی به‌رگری لێكردن له‌ لایه‌ن جه‌ماوه‌ره‌كه‌ی هێزه‌كانی سوپای به‌ریتانیا داگیریانكرد.
1931: سه‌رۆك عه‌شیره‌تی (برادۆسته‌كان) به‌ سه‌ركردایه‌تی شێخ ره‌شید لۆلان به‌ پشتیوانی هێزه‌كانی سوپای شانشینی عێراق هێرشیان كرده‌ سه‌ر عه‌شیره‌تی بارزانیه‌كان له‌ ناوچه‌ی (بارزان).
1941: هێزه‌كانی یابان به‌ سه‌ركردایه‌تی ئه‌میرال (شوشی ناجومو) له‌ كه‌شتی یابانیه‌وه‌ به‌ره‌و بیرل هاربه‌ر رۆشتن.
1947: دامه‌زراندنی تۆڕی زانیاری عێراق.
1950: هێزه‌كانی سوپای چین رۆتنه‌ ناو كۆریای باكوره‌وه‌ بۆ یارمه‌تیدانی دژی هاوپه‌یمانی كۆریای باكور و ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان و ئه‌وه‌ش له‌ میانی جه‌نگی كۆریا، ئه‌وه‌ش بووه‌ هۆی راگرتنی هاوسه‌نگی هێزه‌كان.
1960: كۆمه‌ڵه‌ی گشتی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان سه‌ربه‌خۆیی به‌خشی به‌ مۆریتانیا.
1962: ئه‌حمه‌د بن بلله‌ یه‌كه‌مین حكومه‌تی پێكهێنا له‌ جه‌زائیر دوای سه‌ربه‌خۆیی.
1969: بڵاوكردنه‌وه‌ی یه‌كه‌م ژماره‌ی گۆڤاری (به‌یان) له‌ سلێمانی.
1973: مۆریتانیا بوو به‌ ئه‌ندام له‌ كۆمكاری ولاتانی عه‌ره‌بی.
1974: دامه‌زراندنی كۆڕی زانیاری عیراق.
1988: ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان رێگه‌ی نه‌دا به‌ یاسر عه‌ره‌فات تا بڕواته‌ ژووره‌وه‌ بۆ پێشكه‌شكردنی وتار له‌ باره‌گای نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان.
1992: ده‌رچونی یه‌كه‌مین ژماره‌ی رۆژنامه‌ی (هه‌رێم) له‌ لایه‌ن په‌رله‌مانی هه‌رێمی كوردستانه‌وه‌.
1992: دامه‌زراندنی په‌یمانگای هونه‌ره‌ جوانه‌كانی هه‌ولێر.
1994: كوژرانی وتاربێژی مزگه‌وتی عومه‌ری كوڕی خه‌تاب له‌ هه‌ولێر (مه‌لا عه‌بدولره‌حمان عه‌بدولقادر) یاریه‌ده‌ده‌ری سه‌رۆكی یه‌كیه‌تی پیاوانی ئانی كوردستان
2008: زنجیره‌یه‌ك ته‌قینه‌وه‌ (مۆمبای) پایته‌ختی ئابوری هیندی هه‌ژاند، كه‌ چه‌ندین شوێن كرابووه‌ ئامانج، له‌وانه‌ فڕۆكه‌خانه‌یه‌كی ناوخۆیی و ئوتێله‌كان و ویستگه‌ی هێڵی شه‌مه‌نده‌فه‌ر و چێشتخانه‌ی به‌ناوبانگ و نه‌خۆشخانه‌ و شوێنی گیرانی بارمته‌كان.

له‌دایكبوون:
1607: جۆن هارفارد، پیاوی ئاینی ئینگلیزی و گه‌وره‌ دامه‌زرێنه‌ری زانكۆی هارفارد.
1857: فردیناند دو سوسور، زانای سویسری له‌ زانستی زمانه‌وانیدا.
1876: ویلیس كاریل، ئه‌ندازیار و داهێنه‌ری ئه‌مریكی.
1885: هاینریش برونینگ، راوێژكاری ئه‌ڵمانیا.
1894: نۆربرت فینه‌ر، زانای بیركاری ئه‌مریكی.
1898: كارل تزیگله‌ر، زانای كیمیای ئه‌ڵمانی و وه‌رگری خه‌لاتی نۆبڵی كیمیای ساڵی 1963ز.
1920: عه‌بدولعه‌زیز حسێن، ئه‌دیب و وه‌زیری كوێتی.
1931: ئه‌دۆلفۆ برێز ئیسكیبل، هه‌نه‌رمه‌ندی ئه‌رجه‌نتینی و وه‌رگری خه‌لاتی نۆبڵی ئاشتی ساڵی 1980ز.
1939: عه‌بدوڵا ئه‌حمه‌د به‌ده‌وی، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی مالیزیا.
1939: تینا ترنه‌ر، ژنه‌ ئه‌كته‌ر و گۆرانیبێژی ئه‌مریكی.
1939: كه‌وسه‌ر عه‌سال، ژنه‌ ئه‌كته‌ری میسری.
1943: مارلین رۆبنسۆن، ژنه‌ رۆماننوسی ئه‌مریكی.
1949: مه‌رعی بن عه‌موده‌ كسیری، یه‌كه‌م سه‌ره‌ك وه‌یزرانی تیموری خۆرهه‌ڵات.
1953: بوسی، ژنه‌ ئه‌كته‌ری میسری.
1957: ره‌غده‌، ژنه‌ ئه‌كته‌ری سوری.
1964: شوكری بلعید، سیاسه‌تمه‌داری تونسی.
1971: عه‌مرو سه‌عید، ئه‌كته‌ری میسری.
1971: عه‌لا غانم، ژنه‌ ئه‌كته‌ری میسری.
1972: ئه‌رجون رامبال، ئه‌كته‌ری هیندی.
1973: بیته‌ر فانسیلی، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.
1981: ستیڤان ئه‌ندیرسین، یاریزانی تۆپی پێی دانیماركی.
1981: ناتاشا بدنجفیلد، ژنه‌ گۆرانیبێژی ئینگلیزی.
1984: ئه‌نتۆنیۆ بویرتا، یاریزانی تۆپی پێی ئیسپانی.
1986: رودینا فه‌همی، ژنه‌ ئه‌كته‌ری میسری.
1990: دانی ویلبیك، یاریزانی تۆپی پێی ئینگلیزی.

وه‌فات:
1126: ئاق سنقر برسقی، خاوه‌نی (موسڵ) و (ره‌حبه‌).
1504: شاژن ئیزابیلای یه‌كه‌م، شاژنی قشتاله‌ و لیون و سه‌قه‌لیه‌.
1975: شیخ ئیبراهیمی شانه‌ده‌ری، شاعیری كورد.
1988: تۆفیق دقن، ئه‌كته‌ری میسری.
1988: ئه‌میر محه‌مه‌د بن عه‌بدولعه‌زیز ئال سعود، سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی خێزانی ده‌سه‌ڵاتداری سعودی.
1994: مه‌لا عه‌بدولره‌حمان عه‌بدولقادر، وتاربێژی مزگه‌وتی عومه‌ری كوڕی خه‌تاب له‌ هه‌ولێر.
2001: نیلس ئه‌سلك فالكیابا، نوسه‌ر و مۆسیقار فنله‌ندی.
2003: میرزا عه‌بدولره‌سولی ئیحقاقی، مه‌رجه‌عی شیعی كوێتی.
2005: غرید شاتی، گۆرانیبێژی كوێتی.
2011: عامر مونیب، گۆرانیبێژی میسری.
2012: جۆزیف مورای، نه‌شته‌ركاری جوانكاری ئه‌مریكی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی پزیشكی ساڵی 1990ز.
2012: میلاد حه‌نا، ئه‌ندازیار و بیریار و سیاسه‌تمه‌داری میسری.

جه‌ژن و بۆنه‌كان:
رۆژی ده‌ستور له‌ هیند.
رۆژی په‌یمان لای به‌هائیه‌كان.

PUKmedia  ئا/ حسێن هه‌ڵه‌بجه‌یی