د.جوان ئیحسان: تیرۆر دیاردەیەكی سیاسی نییە، بەڵكو دیاردەیەكی فكرییە
kurdistani 11:00 AM - 2014-09-11د. جوان ئيحسان
شەڕی دژە تیرۆر شەڕی حزبێك یان لایەنێك نییە بەرامبەر بەدوژمنێكی سەرسەختی وەكو داعش، بەڵكو شەڕێكی نەتەوەییەو پەیوەستە بەچارەنووسی كوردەوە. شەڕی دژە تیرۆر بەتەنیا شەڕی پێشمەرگە نییە، بەڵكو شەڕی هەموومانە بەم پێیەش ئامادەكاریو فراوانكردنی بەرەی بەرگریی ئەركی سەرشانی هەموو كوردستانیانە.
دۆسێی شەڕی دژە تیرۆر، شەڕی چارەنووسمانە لەكوردستانی نوێ بەردەوام دەبێو لەم دیدارەدا د.جوان ئیحسان ئەندامی ئەنجومەنی سەرکردایەتیی ی.ن.ک رووناكی دەخاتەسەر بەشێكی تری شەڕی دژە تیرۆر و پێی وایە لەشەڕی دژە تیرۆردا، لەشەڕی دژ بەداعشدا كورد دوو ئەجێندای هەیە، یەكەم ئەجێندایەكی نەتەوەییە، دووەم ئەجێندایەكی مرۆڤایەتییە.
*لەتەواوی ماوەی هێرشەكانی داعش، خوێندنەوەی زۆر و جیاجیا بۆ مەسەلەی تیرۆر بەگشتی هاتە ئاراوە، ئێوە چۆن لەو مەسەلەیە دەگەن؟
- وەكو پسپۆڕیی ناتوانین خوێندنەوەی شەخسی بۆ دیاردەی تیرۆر بكەین، دەبێت خوێندنەوەكان زۆر وردبنو لەسەر بنەمای زانیاری بێت، هەروەها دەبێت خوێندنەوە بۆ دیاردە هاوشێوەكانی ئەو رێكخراوەش بكرێت، چونكە ئێستا چەند جۆرێكی تیرۆر هەیە، وەك تیرۆری فكریو ئاینیو سیاسیو تیرۆر وەك بیروباوەڕ، پراكتیزەكردنی توندوتیژییە، وەكو ئەوەی بڵێی ئەو باوەڕەی من هەمە دەبێت بەس ئەوە بڵاوببێتەوەو هەر فیكرەیەك تەنانەت ئەگەر هاوشێوەیشی بێتو لەبەرامبەر ئەم نابێت هەبێتو ركابەرایەتی بكات، ئەمەش بنەمای بنەڕەتی تیرۆرە.
سەبارەت بەداعش، ئەوا ئەو رێخراوە دەیەوێت فیكری ئیسلامی، بەشێوەیەكی توندڕەوانە جێبەجێ بكاتو لەهەموو جیهان بڵاوی بكاتەوە، نەك بەس بۆ كوردستانو عیراق، لەبەر ئەوەی جیهاد، یەكێكە لەئەركە بنەڕەتییەكانی ئیسلام، بەلای فكری توندڕەوەوە، جیهاد كاتێك تەواو دەبێت، گۆی زەوی هەمووی وەك ئەوان یان هاوشێوەی ئەوان بیربكاتەوە.
*پەیوەست بەبارودۆخی دوایی عیراقو هەرێمی كوردستان، دەتوانین بڵێین، تیرۆرو كردەی تیرۆریستی رووخسارێكی سیاسییانەی هەیە؟
- تیرۆر دیاردەیەكی سیاسی نییە، بەڵكو دیاردەیەكی فكرییە. ئینجا هۆكارو پاڵنەرو لێكەوتەی هەیە. ئەگەر بەتەنیا باسی داعش بكەین، ئەوا داعش عەقیدەیە. بزووتنەوەكانی تریش بیروباوەڕێكی هەمەكییو گشتییە، بەفیكرەیەك یاخود بنەماكەی لادەرانەو توندڕەوانەیە. ئەگەر توندڕەوی لەڕووی دەروونیو كۆمەڵایەتییەوە شی بكەینەوە، ئاراستەیەكە لەڕووە زانستییەكەیەوە تا ئەندازەیەك ئاڵۆزە.
دیاردەی تیرۆر لەسەرەتادا بیروباوەڕەو پاشان توندڕەوییەو توندڕەوییە بۆ بیروباوەرێك، بەڵام عەقیدە قورسە، عەقیدە فیكرێكە تاقیكراوەتەوە، چەند جارێك تاقیكراوەتەوە تا گەیشتووەتە قەناعەتێكی تەواو. عەقیدە بەردەوام لەشتە روحانیەكاندایە، لەئایینەكاندایەو قابیلی گفتوگۆ و راڤە نییە. لەبەر ئەوە ئەگەر كەسێك تەواو عەقیدەیەكی تێدا جێ كرابێتەوە، دەرچوونو گۆڕینو سازشكردن لەو عەقیدەیە ئاسان نییە. سەبارەت بەداعشو قاعیدە كە هاوشێوەی یەكترنو جیاوازییان كەمە، ئەوا عەقیدە دەیبات بەڕێوەو بەرگرییە لەعەقیدە.
* خۆ بەیانكردنی تیرۆر بەوشێوە ئاشكرایەی بینیمانو ئەو نمایشە مەترسیدارەی پیشانی هەموو لایەكمانیدا، لەچوارچێوە گشتییەكەیدا چیمان پێدەڵێت؟
- داعش بزووتنەوەیەكی تازە نییەو ئەوەی سەرنجی دابێت، دەزانێت ئەو رێكخراوە لەیەكگرتنی كۆمەڵێك گرووپی دیكەوە دروست بووە. زۆر جیاواز نین لەبزووتنەوەی قاعیدە، هەمان فیكرو عەقیدەی ئەوانیان هەڵگرتووە، بەڵام شێوازی تەكتیكییان جیاوازە بەڵام یەك ستراتیژ داعشو قاعیدە كۆدەكاتەوە. قاعیدە شێوەیەكی نێودەوڵەتی وەرگرتووە، وەكو كۆمپانیایەك وایە كە لەهەموو جیهاندا لقێكی هەبێت، شێوازی ئیشكردنی قاعیدە شێوازی چالاكییە، واتا چالاكییەك دەكاتو دەكشێتەوە، پەیامەكانی دەگەیەنێتو وردەوردەو هێواش هێواش لەسەر ئەرزی واقیعدا ئیش لەسەر فیكرەكە دەكات، هەتا قاعیدەیەكی تەواو بڵاودەكاتەوە، ئینجا خۆی دەسەپێنێت لەو شوێنە. بۆ نموونە قاعیدە لەئەمریكاو ئەوروپاو مەغریبی عەرەبیو كەنداو ئاسیاو ئەفریقیاو زۆربەی شوێنەكاندا هەیە، شێوازی قاعیدە نێودەوڵەتیترە. داعش هەمان فیكرەو هەمان ستراتیژە، بەڵام تەكتیكییەكەی جیاوازە. قاعیدە لەهەمەكییەوە بۆ هەندەكی دەڕوات بەڵام داعش بەپێچەوانەوە دەیەوێت لەهەندەكییەوە بۆ هەمەكی بڕوات. شتێك لەم جۆرە تیرۆرانەدا هەیە، كە لەتاكتیكدا تازەگەری زۆری تێدایە، وەكو فیكر دۆگمایە، بەڵام بەردەوام تاكتیكی تازە دەهێنێتە پێشەوەو بەگوێرەی رەوشی ناوچەكە خۆی دەگونجێنێت، بەگوێرەی پاڵپشتی لۆجیستیكی بەردەوام لەجوڵەیەكی بەردەوام دایە. واتا فۆرمێكی وەستاوی نییەو زوو زوو دەگۆڕێت، بۆ نموونە هێرشكردنە سەر موسڵ ئەوە تەكتیكێك بووە خۆی بڕیاری لەسەر داوەو تێگەیشتووە كە رەوشەكە لەبارو گونجاوە، بۆ پاشەكشەكردنیشی بەهەمان شێوەیە. بنكەی سەرەكییان لە(ڕقە)یە لەسوریا، كە لەوێوە دەستی پێكردووە. كە دەڵێت سوریاو عیراق مانای ئەوە نییە دەوڵەتەكەی بەتەواوی لەوێ راگەیاندبێتو پەیامەكەی تەواو بووبێت، نەخێر دەڕوات بۆ هەموو ناوچەكانیتر. قابیلی ئەوەیە ناوكەی بگۆڕێت، لەناو ئەم بزووتنەوەیەدا ئەگەری روودانی گۆڕانكاری زۆر هەیە. لەبەر ئەوەی بزووتنەوەیەكە ئامانجەكانی گرنگترە لەهەندێك شتی تر كە رووخساری بێت. سەبارەت بەداعشو قاعیدە كە دەوترێت ئیسلام دینو دەوڵەتە. واتا دینەكە دەوڵەتێكی حازرە، پەرلەمان، حكومەت، وەزارەتو هەڵبژاردن بەنیسبەت ئەمانەوە بیدعەیە، لەبەر ئەوە بۆ داعش تەنیا تەكتیكییەكانی جیای دەكاتەوە لەگروپە تیرۆریستییەكانی دی.
*رێكارەكان بۆ بڵاوكردنەوەی هۆشیاری كۆمەڵایەتی سەبارەت بەشەڕی دژە تیرۆر لەكوردستاندا، خۆی لەچیدا دەبینێتەوە؟
- تیرۆر وەك ڤایرۆس وایە، ئەگەر بڵاوبووەوەو میكانیزمێكی بەهێزو پێش وەخت نەبێت بۆ چارەسەركردنی، ئەوا زۆر بەخێرایی بڵاودەبێتەوە. میكانیزمەكانی بڵاوبوونەوەی تیرۆر زۆر ئاسانە، چونكە فیكرە. كاتێك كەسێك بەتەنیشتتەوەیە زۆر بەئاسانی دەتوانێت فیكری خۆی بشارێتەوەو بەبێ ئەوەی ئێمە هەستی پێبكەینو بزانین چ فیكرێكی هەیە. ئەمەیش لەڕووداوەكانی 11 سێپتەمبەر لە2001 روویداو زۆر بەجوانی دەركەوت، كە كۆمەڵێك شانەی نوستووبوون هیچ كەسێك هەستی بەبوونیان نەكردبوو، كەسانێكی زۆر ئاسایی بوون. ناتوانین بیخەمڵێنین كە ئەوەندە تیرۆرمان هەیە، یان ئەوەندە كەسمان هەیە كە بڕوای بەفیكری تیرۆریستی هەیە.
لەكۆمەڵناسیدا لاساییكردنەوە، زۆر بەهێزتردەبێت لەناو ئەو كۆمەڵگانەی گەشەسەندوون، چونكە ئێمە كۆمەڵگەیەكی داخراو نین، ئێمە كۆمەڵگەیەكی كراوەو نیمچە كراوەین. لەبەرئەوە وای لێهاتووە رەگەزەكانی گواستنەوەی شارستانیو ژیاری ئاسان دەگوازرێتەوە، لەبەر ئەوە ئاسان نییە بەربەستی متمانەكراوە دروست بكەیت، بەرامبەر تیرۆر، ئەگەر ئامرازی بەهێزت نەبێت. ئەمە پێویستی بەهیزێكی ئەمنی زۆر بەهێزە، بوونی متمانەیەكی زۆر بەهێز لەناو هێزەكانی ئاسایشو كۆمەڵانی خەڵك، پێویستیمان بەهێزێكی سەربازی بەهێزو بەمیدیایەكی تێگەیشتوو هەیە. میدیایەك بزانێت پەیامەكان چۆن دەگەیەنێتە خەڵك، چونكە ئەو كاریگەرییەی میدیاكان هەیانە بەسەر خەڵكەوە، كەم دەزگایتر هەیە بتوانێت ئەوە بكات. هەر حكومەتی وڵاتێك كە دەستبەكاردەبێت، دەبێت ئاگای لەكۆمەڵێك رەگەز بێت وەك بنەمای سەربازی، ئاسایش، میدیا ئەمانە دەبێت زۆر توندوتۆڵو راهێنراوو نیشتمانی بێت. پێویستە ئاسایش گرنگی تەواوی پێبدرێت لەبەدەستهێنانی تازەترین هەواڵدا، پێویستە دەوڵەت گەورەترین بودجە بۆ هێزی سەربازییو ئاسایشو توێژینەوەی زانستیی تەرخان بكات. توێژینەوەی زانستی پوختو توێژینەوەی زانستە مرۆییەكان. لەگەڵ ئەمەشدا ئاگای لێبێتو سەرپەرشتی بكاتو چاودێریی بكات، ئاگای لەمیدیاكان بێت كە چۆن پەخش بۆ خەڵك دەكەن، ئەمانە كۆمەڵێك رەگەزن، دەوڵەت ناكات بەدەوڵەتێكی دیكتاتۆر. بەڵكو دەیكات بەدەوڵەتێك كە پلانی هەیەو دوارۆژی نەوەكانی خۆی دەپارێزێت.
تیرۆر بەتەنیا ئەوە نییە، كە لەدێیەكو ناحیەیەكو قەزایەكو شارێك بكرێتە دەرەوە ئیتر كۆنترۆڵكراوە. نەخێر لەبەر ئەوە لەحاڵەتێكدا دەتوانرێت كۆنترۆڵ یان نیمچە كۆنترۆڵ بكرێت، كە بتوانرێت بەربەستێك لەناوەوەو لەدەرەوەی وڵات هەردووكی بێت، دەبێت بەشێوەیەكی تەریب بڕوات. ئەمە پڕۆسەیەكی زۆر قورسە وڵاتانی زلهێز نەیانتوانیوە لەناو خاكی وڵاتەكانیاندا بەتەواوی تیرۆر كۆنترۆڵ بكەن، لەبەرئەوە هەر سات ناساتێك سەرهەڵدەداتەوە، بەڵام بەربەستیان بۆ داناوە كە لەهەموو شوێنێك بڵاونەبێتەوە، چونكە لەهەموو شوێنێكدا بڵاوبوونەوەی فیكری تیرۆریستی ئاسانە، بۆیە ئەركی دەوڵەت قورس دەبێتو گلەیی دێتە سەر حكومەت، كاتێك تەقینەوەیەك یان رووداوێكی تیرۆریستی روودەدات، ئەگەر وڵاتەكە توانای كونترۆڵی هەبێتو نەیكردبێت، ئەوا جێی خۆیەتی گلەیی لێ بكرێت، بەڵام هەندێك گلەیی هەیە دەبێت بزانین چۆن دەیكەین، چونكە تیرۆر ئەوە نییە، بڵێین بەتەواوی بنەبڕی دەكەین، بەڵكو كۆنترۆڵ دەكرێتو بەربەستی بۆ دادەنرێت.
*ئەگەر بنەمای تیرۆر فیكر بێت، ئایە ئێمە پێویستمان بەوە نییە، بەفیكر رووبەڕوویان بینەوە؟ واتا تەنها شەڕی سەربازیی بەس نییە بۆ رووبەڕووبوونەوە؟
- بنەمای تیرۆر عەقیدەیە. فیكر نیە، چونكە عەقیدە لەفیكر بەهێزترە. تیرۆر بەمادیو بەمەعنەوی شەڕ دەكات. مەعنەوەیەكە عەقیدەو مادییەكەیش ئەوەیە چەكی هەڵگرتووەو شەڕی پێ دەكات، بەجەستە دێتە ناو خاكی ئێمەوەو بەشێك لەخاكی ئێمە داگیر دەكات.
دەوڵەت دەبێت چی بكات؟ ئەم پڕۆسەیەش وەك ئەركی دەوڵەت بۆ رووبەرووبوونەوەی تیرۆر زۆر گەورەیە، ئەویش لەبوارەكانی (سەربازیی، ئاسایش، پەروەردەو فێركردن، ماڵەوە، دامەزراوەیی ئایینیو دامەزراوەی یاسایی... هتد). زۆرجار ئایین تۆمەتبار دەكرێت كە رۆڵی هەیە لەبڵاوكردنەوەی فیكری تیرۆریستیدا، لەڕووی زانستییەوە ئایین هۆیەكە بۆ رێكخستنی كۆمەڵایەتیو هەمان رۆڵی دەزگایەكی راگەیاندنو پەروەردەو خێزانیی هەیە. ئەوانەی زۆر توندن لەئاینداریدا رەنگە ئەمەیان قبووڵ نەبێت، بەڵام ئەمە زانستو لۆجیكە. ئایین وەك هۆیەك بۆ رێكخستنی كۆمەڵگە، ئەوەیە تا مافی مرۆڤ بپارێزێت، نەك ببێتە ئامرازێك بۆ پێشێلكردنی مافی مرۆڤ. لەچواردەوری ئێمەدا چەندان ئایینی ئاسمانیو زەمینی هەیە، ئەم ئایینانە هەموویان یەك ئامانجی سەرەكییان هەیەو هیچیشیان لەویتریان زیاتر كەمتریان نییە. ئامانجی ئەم هەموو ئایینە ئەوەیە كە ژیانێكی رێكخراو بۆ مرۆڤ بهێننە كایەوە. هیچ ئایینێك نییە داوای بڵاوبوونەوەی فەساد بكات لەكۆمەڵگەی مرۆڤی چ مادیو چ مەعنەوەیی. هەروەها دەبێت مرۆڤ سەربەست بێت چ ئایینێك هەڵدەبژێرێت یان هەر هەڵینابژێرێت. پێویستە ئەم مافانە دەستەبەر بكرێت.
شتە روحانییەكان زۆر بەئاسانی بڵاودەبنەوە بەناو خەڵكیدا، خەڵك دەگەڕێننەوە بۆ سەردەمی میتافیزیكی، مرۆڤەكانی سەردەمی میتافیزیكی پێیان وابوو كە سروشت بارگۆڕانێكی بەسەردا دێت، وەك هەورەتریشقە، ئەوە مانای وایە كە ئەمان لەسەر زەوی هەڵەیەكیان كردووە. دەبوو قوربانیان بۆ سروشت بدایە تا لەهەڵەكانیان خۆش بێت، هەندێكجار ئەو قوربانیانە خودی مرۆڤ بووە كە كوژراوەوكراوە بەقوربانی بۆ خوداكان.
ئێستا ئێمە لەقۆناغی زانستیداین. قۆناغێكە خەڵك بیر لەخۆشیو خۆشگوزەرانی دەكاتەوە. ئەو سەردەمە نەما بەشتی روحی خەڵك بترسێنرێن، قۆناغی قەناعەتی خەڵكە، بەڵام قۆناغێكیشە دەبێت یاسا سەروەربێت بەتەواوی مانا، پێویستە مافی مرۆڤ دەستەبەر بێتو رێز لەفیكری ئایینیش بگیرێت، بەڵام بەبێ ئەوەی فیكری ئایینی خۆی لەبیر بچێتەوەو بیەوێت هەموو ژیان كۆنترۆڵ بكات، كە خۆی بەسەروەر بزانێتو دەوڵەتو حكومەتو دابونەریت پشتگوێ بخات، وا جوانە رێژەیەك لەهەر یەكێكیان پێكهاتەیەك دروست بكات، چونكە ئەگەر تۆزێك ریژەی یەكێكیان زۆرتر بێت ناهاوسەنگی دروست دەكات لەژیان. كێشەكە ئەوەیە كە چۆن دەتوانرێت ئەم پەیامە بگەیەنرێت بەكەسێك كە خاوەنی فیكرێكی توندڕەوانەیە؟ ئەركی ئەو كەسانەی كە دەوڵەتمەداری دەكەنو خۆیان بەپارێزەری مافی مرۆڤ دەزانن ئەمەیە، لەكاتێكدا گەیاندنی ئەم پەیامە قورسە، ماندووبوونی زۆری پێویستە تاوەكو دەگەیەنرێت، لێرەدا بۆ رووبەڕووبوونەوەی تیرۆر ستراتیژی دەوێت.
*شەڕی دژە تیرۆر لەكوردستاندا، تا چەندە متمانەی كۆمەڵایەتیو لێكەوتەی پۆزەتیڤی لێدەكەوێتەوە؟
- من شتێكی پۆزەتیڤم بینی. كورد سروشتێكی هەیە، لەكاتی خۆشگوزەرانیدا دوور دەكەونەوە لەیەكتری. ئێمە ماوەیەكی باشمان تێپەڕاند لەخۆشگوزەرانی. وامان لێهات كەمتر لەدیموكراسی تێگەیشتین، یاخود زیاتر رۆیشتین لەتێگەیشتن لەدیموكراسی، بەڵام ئەم تەنگەژەیە كە هاتە پێشەوە وای لێكردین كە یەكگرتووبین بەجۆرێك ئاراستە ئایینیو سیاسییەكەمان بووە پلەدوو لەكاتێكدا ئاراستە نیشتیمانییەكە بووە پلە یەك. سەلمێنرا كە جیاوازیی نییە لەنێوان گەڕەكێكی سلێمانیو گەڕەكێكی شنگالدا، جیاوازیی نییە لەنێوان گەڕەكێكی مەخموورو گەڕەكێكی دهۆكدا، یەكگرتووییەكی باشمان بینی لەنێوان هێزە سەربازییەكانی لایەنە سیاسییەكانی هەرێمی كوردستانو یەكگرتوویی پارچەكانیتری كوردستانمان بینی، لەگەڵ ئەم پارچەیەی كوردستاندا، كە هەموویان مەردانە هاتنەوە مەیدانی كوردایەتی بۆی سەلماندین نەك بەتەنیا گەڕەكەكانی نێو هەرێمی كوردستان بگرە گەڕەكەكانی رۆژهەڵاتی كوردستانو باكووری كوردستانو رۆژئاوای كوردستانیش یەك گەڕەكە، هەموومان یەك جەستەین. راستە دیسانەوە قوربانیمان داو شەهیدمان هەیە، لایەنێكی پۆزەتیڤیشی بۆمان دەرخست كە هەموو لایەنە كوردییەكان یەكگرتووبوون.
بەم تەنگژە ئابوورییەی كە لەوڵاتدا هەیە، مووچەو بودجە نییە سەرنجی ئەو كەمپینانەی وڵات بدە كە بۆ هاوكاری دەكرێنەوە. تاك هەیە مووچەی مانگانەكەی لەماڵەوە لەنێو خێزانەكەی خۆی پێویستیان پێیەتی، دێت خواردنو شمەكو پێویستیو سەپۆرتی تەواوی پێشمەرگەو ئاوارەكان دەكات. ئەمە شتێكە هەست دەبزوێنێت كە تۆ كوردیت، كە دەبینیت كورد ئاوا هاوكاری یەكترن. ئەمە ئەوەندەی تر یەكگرتووی كردین، هەروەها زۆرێك لەحزبە سیاسییەكانیشی خستە هەڵەوە، كە لەشێوازی بیركردنەوەیانو لەهەڵوێستیان خراپ بوو، بەڵام بەشێوەیەكی گشتی لێكەوتەی پۆزەتیڤیشی هەبوو. هەموومان هەستی پێدەكەین كە هاووڵاتییان متمانەیان بەهێزی پێشمەرگە زۆرە هاوكات هاووڵاتییانو حزبە سیاسییەكان پەیامێكیان بۆ حكومەت هەیە ئەویش ئەوەیە كە زۆرتر هێزی پێشمەرگە بەهێزو راهێنراوتر بكات. لەكۆمەڵناسیدا چینە كۆمەڵایەتییەكانمان هەیە، لەزۆربەی وڵاتاندا چینی سەربازی لەسەرووی كۆمەڵگەوە دانراوەو گرنگی پێدەدرێت، چونكە لەكاتی مەترسیدا ئەو چینو هێزانەن وڵاتو گیانی هاووڵاتیان دەپاریزن.
*رایەك هەیە دەڵێت، هێرشەكانی داعش وەك هێزێكی تیرۆرستی بۆ كورد، وەك زەنگێك وابوو، بۆ بەئاگا هاتنەوەی سەركردایەتی سیاسی كورد، بەبڕوای ئێوە ئەم زەنگە كاریگەری خۆی لەچیدا دەبینێتەوە؟.
- بێگومان ئەوە راستە، لەم ماوەیەدا ئەوەندەی من سەرنجم دابێت، خەڵكێكی زۆرمان دی لەئەندامو لایەنگرانی حیزبەكان كە زۆر نا بەرپرسیارانە قسەیان دەكرد. تەنانەت زۆر كەناڵی سەربەخۆمان بینی، كە سەربەخۆیی خۆی خستە ژێر پرسیارەوە، دەبێت بپرسین ئەو خۆیە كێیە كە ئەم كەناڵە سەر بە ئەو خۆیەیە؟ چونكە سەربەخۆ وا ئیش ناكاتو وا پەخش ناكات.
ئەوەی جێی سەرنجە ئەوەیە كە تێنەگەیشتن هەیە سەبارەت بەئینتمای نیشتیمانی، ئەمە مەترسییەك بوو روویدا، ئەمە قۆزرایەوە بۆ بەرژەوەندی لایەنێك، لەڕێگەی كەناڵەكانیو راگەیاندنەكانییەوە. ئەم زەنگە بۆ هاووڵاتییانو لایەنە سیاسییەكانو كەناڵەكانی راگەیاندن بوو، بۆ ئەوانەیە كە لەبەرژەوەندییەكی تەسكەوە لەتەنگەژەكان دەڕوانن. ئەگەر فیكرێكی تیرۆریستی بێتە وڵاتەكەمەوە، تۆ لەمن جیاناكاتەوە، من لەتۆ جیاناكاتەوە، هەموومان وەك یەك دەبین لەلای ئەو.
PUKmedia له كوردستانی نوێ-هوه
هەواڵی زیاتر
-
هاوخەمییەکان بۆکۆچیدوای فەرماندەی دێرین حەسەن ئەحمەد
11:14 PM - 2024-04-19 -
دژەتیرۆر و ئاسایش لەسەر رووداوی تەقینەوەکەی سلێمانی رونکردنەوە دەدەن
02:02 PM - 2024-04-19 -
د. بڕیار رەشید: تەوتینی مووچە لەهەرێم بە ئاسانی دەکرێت
08:31 PM - 2024-04-18 -
كونسوڵی روسیا: یهكێتی هێزێكی كاریگهره
04:42 PM - 2024-04-18
ئەمانەش ببینە
قوباد تاڵەبانی: ئارامی سلێمانی هێڵی سوورە
08:59 PM - 2024-04-19
د. یوسف گۆران: هەڵبژاردن تاکە ڕێگەی دەرچونی هەرێمە لەقەیران
05:56 PM - 2024-04-19
پەرلەمانتارە غائیبەکان 160 ملیۆن دینار سزادران
10:43 AM - 2024-04-19
داهاتی هەفتەی رابردووی سلێمانی زیاتر لە 7 ملیار دینارە
09:09 AM - 2024-04-19
زۆرترین خوێنراو
-
پلهبهرزكردنهوهی مووچهخۆرانی ههرێم رهزامهندی بهغدای دهوێت
کوردستان 10:40 AM - 2024-04-20 -
هاوخەمییەکان بۆکۆچیدوای فەرماندەی دێرین حەسەن ئەحمەد
پرسەنامە 11:14 PM - 2024-04-19 -
قوباد تاڵەبانی: ئارامی سلێمانی هێڵی سوورە
کوردستان 08:59 PM - 2024-04-19 -
د. یوسف گۆران: هەڵبژاردن تاکە ڕێگەی دەرچونی هەرێمە لەقەیران
کوردستان 05:56 PM - 2024-04-19 -
دژەتیرۆر و ئاسایش لەسەر رووداوی تەقینەوەکەی سلێمانی رونکردنەوە دەدەن
کوردستان 02:02 PM - 2024-04-19 -
پێشمەرگەی دێرین سەردار محەمەد بەسەردەکرێتەوە
ی ن ک 01:01 PM - 2024-04-19